PSİKANALİTİK EDEBİYAT KURAMI VE “KİMLİK” ROMANI

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 5, 15 - 22, 15.05.2015

Filiz Furtuna

Öz

İnsanların duygularını, düşüncelerini, hayallerini zaman zaman da yaşadıkları toplumda meydana gelen olumlu\olumsuz durumları dile getirmelerine yardımcı olan ve onlara estetik anlamda zevk veren edebiyat, birçok alanla ilişkilidir. Daha çok insana özgü duygulara ya da düşüncelere tercüman olması hasebiyle de insanı inceleyen bilim dallarından psikoloji, psikanaliz, topluma ait bilimlerden sosyoloji, felsefe gibi alanlarla sıkı bir münasebete sahiptir. Bu noktada, edebî anlamda zevk alabilmek, edebiyat ürünlerini (şiir, hikâye, roman, masal v.b.) iyi anlayabilmek ve yorumlayabilmek için bu bilim ve bilgi dallarından da yararlanılması gerekmektedir. Son zamanlarda edebiyatla ilgilenen ve edebiyatı anlamaya çaba sarf edenlerin psikanalizle ilgilenmeye başladıkları da görülür. Bu ilgi sonucunda edebiyat ile psikanalizi birleştiren psikanalitik edebiyat kuramı ortaya çıkar.
Bu yazıda Kaan Arslanoğlu tarafından yazılan “Kimlik” adlı romanı daha iyi anlayabilmek için kullanmaya çalıştığımız “Psikanalitik Edebiyat Kuramı”nın neleri içerdiği, çeşitleri gibi bilgileri verdikten sonra romandaki psikanalitik unsurlar üzerinde duracağız.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, Edebiyat Kuramı, Psikanaliz, Kimlik, Kaan Arslanoğlu

Kaynakça

• ALAK, Mustafa (2009). “Murathan Mungan’ın Eserlerinde Benlik Arayışı ve Kendini Gerçekleştirme” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı. (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Seyit Battal Uğurlu)
• ARSLANOĞLU, Kaan (1998). Kimlik, İstanbul: Adam Yayınları, Birinci Basım.
• EAGLETON, Terry (2004). Edebiyat Kuramı, (Çev. Tuncay BİRKAN), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, İkinci Basım.
• İKİZ TUNABOYLU, Tevfika (2002). “Freud’dan Günümüze Psikanalitik Kuram ve Uygulamalar: Klasik Freud’cu Görüş ve Uygulamaları”, 3P Psikiyatri - Psikoloji - Psikofarmakoloji Dergisi, Eylül, Cilt: X, Ek Sayı 3: 5 - 9.
• KOLCU, Ali İhsan (2008). Edebiyat Kuramları Tanım-Tenkit-Tahlil, Ankara: Salkımsöğüt Yayınevi, 1. Basım.