Families’ Bread Consumption and Waste in Urban Areas of Isparta City, Turkey

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 4, 291 - 298, 01.12.2015

Aybike Ertürk Nilay Arslantaş Deniz Sarıca Vecdi Demircan

Öz

The aim of this study was to determine the attitudes and behaviors of families towards bread consumption and waste in urban areas of Isparta city in Turkey. The main material of the study consisted of the data obtained from surveys which were conducted by face to face interviews with 384 families in Isparta city center. As a result of the research, it was determined that the average piece of bread per capita purchased was 0.43 1 piece of bread: 429 g . It was found that 13.61% of the breads bought daily were leftover due to not consuming on the day, 4.73% of them became stale and 1.18% of them became moldy. According to the data obtained, the most consumed bread was Isparta homemade bread 46.2% and white bread 31.3% in Isparta city. Families preferred bakeries the most and supermarkets the least as a place to purchase bread. It was identified that 60.7% of the families bought bread as their daily necessities and 37.5% of them bought slightly more than their daily requirements. The features of bread cared the most about by the interviewees were whether the bread was sold under hygienic conditions 83.3% , whether it was produced in hygienic conditions 81.5% , to be well cooked 79.7% , to be hot and fresh 75.8% and its appearance 71.9% . It was found that most of the families preserved the bread in plastic bags 55.2% . The 87.8% of interviewed families indicated that they reused stale bread as human food. Giving stale bread to animals is still a quite common practice. The 8.9% of the families stated that they throw the stale bread away

Anahtar Kelimeler

Bread consumption, Bread waste, Consumer behaviors

Isparta İli Kentsel Alanda Ailelerin Ekmek Tüketimi ve İsrafı

Öz

Bu çalışmanın amacı, Isparta ili kentsel alanda ailelerin ekmek tüketimi ve israfı ile ilgili tutum ve davranışlarını saptamaktır. Bu çalışmanın materyalini, Isparta ili şehir merkezinde 384 aileyle yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılan anketlerden sağlanan veriler oluşturmuştur. Araştırma sonucunda kişi başına ortalama 0.43 adet ekmeğin satın alındığı 1 adet ekmek: 429 g belirlenmiştir. Günlük alınan ekmeklerin ortalama %13.61’i gününde tüketilemeyerek arttığı, %4.73’ünün bayatladığı ve %1.18’inin ise tüketilemeyerek küflendiği saptanmıştır. Elde edilen verilere göre Isparta ilinde en çok tüketilen ekmek çeşitlerinin Isparta ev ekmeği %46.2 ve beyaz somun ekmek %31.3 olduğu belirlenmiştir. Ailelerin ekmek temin yeri olarak en çok fırınları, en az ise süpermarketleri tercih ettikleri saptanmıştır. Günlük ihtiyaçları kadar ekmek alan ailelerin oranı %60.7, günlük ihtiyaçlarından biraz fazla ekmek alan ailelerin oranı ise %37.5 olarak tespit edilmiştir. Görüşülen kişilerin ekmekte en çok önem verdikleri özelliklerin, ekmeğin hijyenik şartlarda satılıp satılmadığı %83.3 , hijyenik şartlarda üretilip üretilmediği %81.5 , iyi pişmiş olması %79.7 , sıcak ve taze olması %75.8 ve görünümü %71.9 olduğu belirlenmiştir. Ailelerin büyük bir bölümünün ekmeği naylon poşette %55.2 muhafaza ettikleri belirlenmiştir. Görüşülen ailelerin %87.8’i bayatlayan ekmekleri yine insan gıdası olarak değerlendirdiklerini belirtmişlerdir. Bayatlamış ekmeklerin hayvanlara verilmesi de oldukça yaygın bir uygulama olmaya devam etmektedir. Ailelerin %8.9’u ise bayat ekmekleri çöpe attıklarını belirtmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Ekmek tüketimi, Ekmek israfı, Tüketici davranışları

Kaynakça

• Anonim, 2014. Türkiye'de Ekmek İsrafı Araştırması. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (TMO), 1. Baskı, Ocak, Ankara.
• Anonim, 2012. Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliği, Tebliğ No:2012/2, Ankara.
• Elgün, A., Ertugay, Z., 2002. Tahıl İşleme Teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 297, Ders Kitapları Serisi No: 52, Erzurum, 481s.
• Köten, M., Ünsal, A.S., 2006. Şanlıurfa yöresine özgü tırnaklı ve açık ekmeklerin bazı kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 10(3/4): 57-62.
• Karaoğlu, M.,Kotancılar, G., 2005. Ekmek içi yumuşaklık üzerine kısmi pişirme yöntemi ve depolama şartlarının etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 30(2): 117-122.
• Doğan, İ.S., 2003. Tahıl İşleme Teknolojisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Ders Notu, Van.
• Armero, E.,Collart, C., 1998. Crumb firming kinetics of wheat breads with anti-staling additives. Journal of Cereal Science 28: 165-174.
• Coşkuner, Y., Karababa, E., Ercan, R.,1999. Düz ekmeklerin üretim teknolojisi. Gıda 24(2): 89-97.
• Anonim, 2013. Türkiye'de Ekmek İsrafı Araştırması, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (TMO), 2. Baskı, Şubat, Ankara.
• Anonim, 2008. Türkiye'de Ekmek İsrafı Araştırması, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (TMO), Ankara.
• Collins, M., 1986. Sampling (Editör: R. Worcester et al., Handbook, Elsevier Sci. Pub. Company Inc. Marketing Research
• Gül, A., Işık, H., Bal, T., Özer, S., 2003. Bread consumption and waste of households in urban area of Adana province. EJPAU 6(2): 10-16.
• Aksoylu, Z., Savlak, N.Y., Yanğıç, Ç., Çağındı, Ö., Köse, E., 2014. Manisa il merkezinde bireylerin ekmek belirlenmesi. Gıda 3: 1-8. alışkanlıklarının
• Anonim, 2004. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
• Anonim, 2001. Hayvancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu. DPT, Ankara.
• Koç, B., 2011. Ekmek Tüketiminde Tüketici Tercihleri: Van İli Örneği. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayını, TEPGE Yayın No: 196, Ankara.
• Bal, Z. E., Sayılı, M., Gözener, M., 2013. Tokat ili merkez ilçede ailelerin ekmek tüketimleri üzerine bir araştırma. JAFAG 30(1): 61-69.
• Gül, H., Özçelik, S., Acun, S., 2009. Isparta yöresine özgü İslamköy ekmeğinin geleneksel üretim Sempozyumu, 27-29 Mayıs, 2009, Bildiriler Kitabı Sayfa: 306-309, Van. Geleneksel Gıdalar
• Gül, H., Hayıt F., Acun S., 2015. Isparta ev ekmeğinin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. İç Anadolu Bölgesi 2. Tarım ve Gıda Kongresi, 28-30 Nisan, 2015, Bildiri Özetleri Kitabı Sayfa:176, Nevşehir
• Demir, M. K., Kartal, H., 2012. Konya ilinde farklı ekmek çeşitlerini tüketen bireyler üzerinde yapılan bir anket çalışması. Teknolojik Araştırmalar: GTED 7(3): 59-64.
• Tanık, O., 2006. Ekmek Üretiminde Kalite Uygulamaları ve Müşteri Memnuniyet Dinamiklerinin Belirlenmesi. Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ. Tezi. Trakya
• Aydın, F., Yıldız, Ş., 2011. Sivas ilinde ekmek tüketim alışkanlıkları ve tüketici dinamiklerinin
• belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 42(2): 165-180.