INCOME MANAGEMENT FORMS OF WOMEN WORKING WITH İŞKUR MEANS

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 85 - 107, 28.05.2019

Dolunay Şenol , Seda Taş

Öz

Women in Turkey have
not been able to benefit from employment opportunities for many years, for they
have been kept out of the workforce. Nowadays, women have the opportunity to
work depending on their educational status. In addition, families with low
economic income, who have migrated to cities, make it necessary for their women
members to work. The fact that women earn their living by finding employment
opportunities decreases the chances of gender inequality. Therefore, women's
employment and income are important. However, employment and income do not completely
eliminate the problems stemming from women's gender roles. Especially women who
work in low-paid jobs cannot obtain independent decision-making power on their
income. At this point, it is important to examine how low-wage women use their
income. This study evaluates the relationship between the changes in gender
roles and how women working in low wage jobs use their income. First of all,
the change in the roles of women in society is discussed. Then the employment
and income situation of women in Turkey are evaluated. In the findings of the
study, the data obtained as a result of interviews with 41 women working
through İŞKUR were analyzed. As a result, it was found that women who work for
low wages used their income to meet the basic needs of their families and their
children's expenses. Although the findings showed that women working at low
wages could not use their incomes to meet their personal needs in line with
their independent decisions, they did not have too many complaints about their working.
Women believe that they should make sacrifices as spouses and mothers because
they have internalized their gender roles. No matter how hard they work, they
are determined not to change their thought that they have to use their income
to meet the needs of family members, especially for their children.

Anahtar Kelimeler

Female, Female Employment, Low Wage Women, Income Management

İŞKUR VASITASI İLE ÇALIŞAN KADINLARIN GELİR YÖNETİM ŞEKİLLERİ

Öz

Türkiye’de kadınlar uzun yıllar
işgücünün dışında tutularak istihdam imkânlarından faydalanamamışlardır.
Günümüzde ise kadınların özellikle eğitim almalarına bağlı olarak istihdam
imkânı buldukları görülmektedir. Ayrıca göç ile kente gelmiş ailelerin düşük
ekonomik düzeyi kadının çalışmasını bir zorunluluğa dönüştürmektedir. Kadınların
istihdam imkânı bularak gelir elde etmeleri toplumsal cinsiyet rolleri açsından
yaşadıkları eşitsizlikleri azaltmaktadır. Bu nedenle kadınların istihdamı ve
gelir elde etmeleri önem taşımaktadır. Ancak istihdam ve gelir elde etmek
kadınların toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklı sorunları tamamen ortadan
kaldırmamaktadır. Özellikle düşük ücretli işlerde çalışan kadınlar gelirleri
üzerinde bağımsız karar alma gücünü elde edememektedirler. Bu noktada düşük
ücretle çalışan kadınların gelirlerini nasıl kullandıkları önemli hale
gelmektedir. Bu araştırmada düşük ücretli işlerde çalışan kadınların gelirlerini
nasıl kullandıkları belirlenerek cinsiyet rollerindeki değişimle ilişkisi
yorumlanmaya çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle cinsiyet rollerindeki değişimle
birlikte kadınların toplumdaki konumlarının değişimi ele alınmıştır. Daha sonra
Türkiye’de kadınların istihdam ve gelir durumları değerlendirilmiştir.
Çalışmanın bulgular kısmında ise İŞKUR aracılığı ile çalışan 41 kadınla yapılan
görüşmeler sonucunda elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda
düşük ücretle çalışan kadınların gelirlerini büyük oranda ailelerinin temel
ihtiyaçlarını ve çocuklarının masraflarını karşılamada kullandıkları
görülmüştür. Bulgular düşük ücretle çalışan kadınların gelirlerini kendi bağımsız
kararları doğrultusunda şahsi ihtiyaçlarını karşılamak için kullanamadıklarını
ortaya koymuş olmasına rağmen kadınların çalışıyor olmaktan dolayı çok fazla da
şikâyetlerinin olmadığını da ortaya koymaktadır. Kadınlar toplumsal cinsiyet
rollerini içselleştirmiş olduklarından dolayı eş ve anne olarak fedakârlık yapmaları
gerektiği kanaatindeler. Bu da ne kadar zor şartlarda çalışırlarsa çalışsınlar
elde etmiş oldukları gelirleri aile bireylerinin özellikle de çocuklarının
ihtiyaçlarını karşılamak için kullanmaları gerektiği düşüncelerini
değiştirmemelerinde etkili olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Kadın istihdamı, Düşük ücretle çalışan kadınlar, Gelir yönetimi, İŞKUR

Kaynakça

• Adak, N. (2002). “Kadınların İkilemi: İş ve Aile Yaşamı”. Sosyoloji Dergisi Ülgen Oskay’a Armağan Özel Sayısı, ss.138-152.
• Apalı, Y. (2011). “Sosyolojik Açıdan Kadınlarla İlgili Kalıp Yargılar”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. cilt 1, sayı: 26, ss. 49-64.
• Bilgili, B. (2016). Kadınların Cinsiyet Rolleri ile Gösterişçi ve Statü Tüketim Davranışları, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çayır, K., Bağlı, M. T. ve Esen, Y. (2008). Pusula: Gençlerle İnsan Hakları Eğitimi Kılavuzu. İstanbul: Bilgi Yayıncılık.
• Dikmetaş, F. (2017), Dezavantajlı Gruplar Açısından Pasif İstihdam Politikalarının Değerlendirilmesi ve İŞKUR İçin Öneriler, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
• Doğan Cüceloğlu D. (1993), İnsan ve Davranış, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Durmaz, Ş. (2016). “İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt:2, sayı:3, ss. 37-60.
• Ecevit, Y. (2011). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç. Y. Ecevit ve N. Karkıner (Ed.). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, (s.2-31). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• İlkkaracan, İ. (2010). İstanbul İşgücü Piyasasının Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Perspektifinden Analizi, Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye’de İnsana Yakışır İş İçin Kadınların Güçlendirilmesi Projesi, Ankara: Uluslararası Çalışma Örgütü.
• Kalaycıoğlu, S. Tılıç R. H. (2012). “Enformel Sektörde Yapılanan Bir İş Biçimi Olan Ev İşçiliğinde Değişen Dinamikler, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi”. Nisan, Mayıs, Haziran, ss. 10-15.
• Kılıç, D., S. Öztürk (2014), “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama”, Amme İdaresi Dergisi, 47(1), s. 107-130.
• Kocacık, F. ve Gökkaya B. Veda (2005). “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”. Çukurova Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 6(1), ss.195-219.
• Macionis. J. John. (2013). Sosyoloji. (çev.Vildan Akan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Newman, M. David. (2013). Sosyoloji: Günlük Yaşamın Mimarisini Keşfetmek. (çev. D. Ali Arslan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Onurlubaş, E., Şener, T. (2016). “Markalı Ürün İle İlgili Tüketici Düşüncelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss.325-341.
• Özkalp, E. (2016). Sosyolojiye Giriş, Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Sozatay, A. Ş. (2014). Sosyoloji, İstanbul: Beta Yayım Dağıtım.
• Şelale Uşen, Ş., Delen G. M. (2011). “Eğitimli Kadınların Çalışma Hayatına İlişkin Tercihleri: İstanbul Örneği”. Kamu- İş Dergisi, cilt:11, sayı: 4, ss.156-160.
• Şener, Ü. (2012). “Kadın Yoksulluğu”. Mülkiye Dergisi, 36(4). ss.51-67.
• Şenol, D., S. Erdem (2019). Toplumsal Cinsiyet, M. Talas ve G. Ç. Özen (Ed.), Kültürel Antropoloji, (s. 220-247). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Tire, O. (2017). “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türkiye’de Kadın Yoksulluğu”. Mavi Atlas. 5(1). Ss. 97-112.
• Toksöz, G. (2012). Neoliberal Piyasa, Özel ve Kamusal Patriarka Çıkmazında Kadın Emeği. (der. Saniye Dedeoğlu ve Adem Yavuz Elveren, Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın). İstanbul: İletişim Yayınları.
• TÜİK. (2017). Hane halkı İşgücü Araştırması, Ankara.
• TÜİK. (2019). Haber Bülteni: İstatistiklerle Kadın, Ankara.
• Yanıklar, C. (2018). Toplumsal Cinsiyet ve Çalışma Yaşamı. D. Şenol ve H. E. Kaya (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, (s.241-256). İstanbul: Lisans yayıncılık.