GLOBAL KRİZDE CİNSİYET VE MEDENİ DURUMA GÖRE İŞSİZLİK HİSTERİSİ: TÜRKİYE İÇİN FOURIER DURAĞANLIK ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 505 - 525, 31.05.2020

Yıldırım Beyazıt Çiçen

Öz

Yaşanan iktisadi krizler, işsizlik oranları üzerinde kalıcı etkiler bırakabilmekte ve işsizlik oranları histeri etkisiyle kriz öncesine göre artış gösterebilmektedir. 2000’li yıllar itibarıyla Türkiye’de işsizlik oranları çift hanelerde seyretmeye başlamış ve işsizlik oranlarının yüksekliği temel iktisadi problemlerden bir tanesi hâline gelmiştir. Bu çalışmada 2008 global krizi sebebiyle Türkiye’de cinsiyet ve medeni duruma göre işsizlik oranlarında meydana gelen değişimler incelenmiştir. Çalışmada bekâr erkek, evli erkek, bekâr kadın ve evli kadın olmak üzere dört farklı işsizlik oranları serisi analiz edilmiştir. Bahsedilen işsizlik oranlarında kalıcı bir artış olup olmadığı Becker, Enders ve Lee (2006) tarafından geliştirilen Fourier KPSS durağanlık testiyle sınanmıştır. Test için 2005 ve 2014 yılları arası aylık işsizlik oranları kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre bekâr erkek ve evli kadın işsizlik oranları serileri durağan değildir ve bu seriler işsizlik histerisine sahiptir. Evli erkek ve bekâr kadın serileri ise durağandır. Bu bulgular, işsizlik oranlarını düşürmeye yönelik politikalar oluşturulurken, cinsiyet ve medeni durumun dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Global Kriz, Emek Piyasası, İşsizlik, İstihdam

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’nce destekleklenmiştir.

Proje Numarası

2015-02-01-KAP01

Teşekkür

Prof. Dr. Ensar Yılmaz ve Dr. Öğretim Üyesi Hasan Ağan Karaduman'a katkıları sebebiyle teşekkür ediyorum.

UNEMPLOYMENT HYSTERESIS BY GENDER AND MARITAL STATUS IN GLOBAL CRISIS: FOURIER STATIONARY ANALYSIS FOR TURKEY

Öz

The economic crises may permanently affect unemployment rates, and in turn, these rates may rise compared to pre-crisis as a result of the hysteresis effect. In the 2000s, the unemployment rate in Turkey began to be double-digit and high unemployment became one of the main economic problems. This study aims to examine changes in unemployment rate by gender and marital status in Turkey due to the global crisis of 2008. The study analyzes four different unemployment rates: single male, married male, single female, married female. The Fourier KPSS stationary test developed by Becker, Enders and Lee (2006) was used to determine whether the unemployment rates were permanent. Monthly unemployment rates between 2005 and 2014 were used for the analysis. According to the findings, single male and married female unemployment rates were not stationary, and these series had unemployment hysteresis. Married male and single female series were stationary. The findings reveal that gender and marital status should be considered when implementing policies to reduce unemployment rates. 

Proje Numarası

2015-02-01-KAP01

Kaynakça

• Ağazade, S. (2016). Türkiye İçin İşsizlik Histerisine Karşın Doğal Oran Hipotezinin Doğrusal Dışı Yöntemlerle Sınanması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6(2), 28-46.
• Akcan, A. T. (2018). Tarım ve Tarım Dışı Sektörlerde İşsizlik Histerisi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 24(1), 21-32.
• Arısoy, İ. (2013). Türkiye’de İşgücü Piyasası Göstergelerine Etki Eden Şokların Kalıcılığının Analizi. TİSK Akademi, 8(15), 22-41.
• Ball, L., Mankiw, N. G., & Nordhaus, W. D. (1999). Aggregate Demand and Long-run Unemployment. Brookings Papers on Economic Activity, 1999(2), 189-251.
• Barışık, S., & Çevik, E. İ. (2008). İşsizlikte Histeri Etkisi: Uzun Hafıza Modelleri. Kamu İş, 9(4), 1-36.
• Bayat, T., Kayhan S., Koçyiğit A. (2013). Türkiye’de İşsizliğin Asimetrik Davranışının Rejim Değişim Modeliyle İncelenmesi. Business and Economics Research Journal, 4(2), 79-90.
• Bayrakdar, S. (2015). Türkiye İçin İşsizlik Histerisi Ya Da Doğal İşsizlik Oranı Hipotezinin Geçerliliğinin Sınanması. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 2(2), 45-61.
• Becker, R., Enders, W., Lee, J. (2006). A Stationarity Test in The Presence of an Unknown Number of Smooth Breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409.
• Bildirici, M., Ersin, Ö.Ö., Türkmen C., Yalçınkaya, Y. (2012). The Persistence Effect of Unemployment in Turkey: An Analysis of the 1980-2010 Period. Journal of Business Economics & Finance, 1(3), 22-32.
• Blanchard, O.J., Summers, L. H. (1986). Hysteresis and The European Unemployment Problem. NBER Macroeconomics Annual. 1. ss.15-78. Çekiç, A. (2016). Unemployment Hysterisy with Fourier Structural Break Unit Root Test: The Case of Turkey. Journal of Applied Research in Finance and Economics, 2(3), 14-19.
• Çınar, M., Akay Kanalıcı, A., Yılmaz, F. (2014). A Sectoral Analysis of Hysteresis in Unemployment, Evidence from Turkey. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 69, 29-52.
• Dinççağ, A., Dündar, H. Ç. 2011. (2008). Krizinin Kadın ve Erkek İşgücüne Etkileri. TEPAV Değerlendirme Notu. Nisan.
• Enders, W., Lee, J. (2012). A Unit Root Test Using a Fourier Series to Approximate Smooth Breaks. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 74(4), 574-599.
• Erbay, T. (2016). Türkiye’de İşsizliğin Histeri Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Working Paper Series, No:38, İstanbul.
• Friedman, M. (1968). The Role of Monetary Policy. American Economic Review, Vol.58, 1–17.
• Gözgör, G. (2012). Hysteresis in Regional Unemployment Rates in Turkey. International Journal of Economics And Finance, 4(9), 175-181.
• Güloğlu, B., İspir, M.S. (2011). Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye için Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi. Ege Akademik Bakış, 11(2), 205-215.
• Güriş, B., Tiftikçigil, B.Y., Tıraşoğlu, M. (2015). Testing for Unemployment Hysteresis in Turkey: Evidence From Nonlinear Unit Root Tests. Quality & Quantity, 51(1), 35-46.
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye'de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 231-260.
• Karagöz, K., Saraç, T.B. (2016). İşsizlikte Histeri Etkisinin Kalman Filtresi Yaklaşımıyla İncelenmesi: Türkiye Örneği. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1(2), 59-72.
• Kazgan, G. (2012). Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2009):"Ekonomi Politik" Açısından Bir İrdeleme. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Koçyiğit, A., Bayat, T., Tüfekçi, A. (2011). Türkiye’de İşsizlik Histerisi ve Star Modelleri Uygulaması. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 31(2). 45-60.
• Küçükkale, Y. (2001). Doğal İşsizlik Oranındaki Keynesyen İsteri Üzerine Klasik Bir İnceleme: Kalman Filtre Tahmin Tekniği ile Türkiye Örneği 1950-1995. V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Adana.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P. C., Schmidt, P., Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against The Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
• Lee, J., Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks. Review of Economics And Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Mercan, M., Yurttançıkmaz, Z.Ç., Çakmak, F. (2015). İşsizlik Histerisi Hipotezinin Türkiye, AB-15, AB-27, OECD ve G-8 Ülkeleri İçin Yatay Kesit Bağımlılığı ve Yapısal Kırılmalar Altında Testi: Dinamik Panel Veri Analizi. TİSK Akademi, 10(19), 44-65.
• Özkan, Y., Altınsoy, A. (2015). İşsizlik ve İstihdamda Histeri Etkisi (Türkiye, 1988-2014). Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 16. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Özel Sayısı, 123-130.
• Pazarlıoğlu, M.V., Çevik, E.İ. (2007). Ratchet Model: 1939-2005 Dönemi Türkiye Uygulaması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 17-34.
• Perron, P. (1989). The Great Crash, the Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis. Econometrica: Journal of The Econometric Society, 1361-1401.
• Phelps, E.S. (1967). Phillips Curves, Expectations of Inflation And Optimal Unemployment Over Time. Economica, 34(3), 254–81.
• Phelps, E.S. (1968). Money-Wage Dynamics and Labor-Market Equilibrium. Journal of Political Economy, 76(4), 678–711.
• Phillips, P. C., Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346. Romero-Avila, D., Usabiaga, C. (2007). Unit Root Tests and Persistence of Unemployment: Spain vs. The United States. Applied Economics Letters, 14(6), 457-461.
• Said, S. E., Dickey, D. A. (1984). Testing for Unit Roots in Autoregressive-Moving Average Models of Unknown Order. Biometrika, 71(3), 599-607.
• Saraç, T.B. (2014). İşsizlikte Histeri Etkisi: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış, 14(3), 335-344.
• Taş, S., Uğur, B. (2017). Türkiye İçin İşsizlik Histerisi mi, Yoksa Doğal Oran Hipotezi mi Geçerlidir?. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 25-45.
• Tekin, İ. (2018). Türkiye'de İşsizlik Histerisi: Fourier Fonksiyonlu Durağanlık Sınamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 97-127.
• Yavuzaslan, K., Damar, Ö., Sönmez, B., Özdaş, B., Uyar, N., Akılotu, E. (2017). Türkiye’de Genç İşsizliğinin, İşsizlik Histerisi Hipotezi Çerçevesinde Yapısal Kırılmalar Testi ile Analizi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(2), 21-32.
• Yılancı, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324-335.
• Zivot, E., Andrews, D.W.K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.