KOSOVA: SONUN BAŞLANGICI / KOSOVO: BEGINNING OF THE END

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 3, 133 - 145, 21.03.2015

Ali Ayata

Öz

Özet

Yenidünya düzeninde Balkanlar’da barışı tehdit eden Kosova Sorunu’nun temelinde nelerin yattığını ortaya koymak, sorunun çözümünde hangi faktörlerin etkili olabileceğini belirtmek ve bu sorun üzerinden büyük güçlerin bakısını incelemek çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Kosova sorunu uluslararası hukuk bağlamında ele alınıp çözüm için başvurulan yollar incelenerek müdahalenin uluslararası hukuk düzenindeki dayanağı olduğu ileri sürülen insani müdahale kavramı tartışılacaktır. İnsani müdahale; tartışmalı ve "egemenlik" kuralına karşı çıkan bir kavramdır. Bununla birlikte, soğuk savaş sonrası dönemde insani müdahale uluslararası toplum tarafından dünyayı daha yaşanabilir bir yer haline getirmenin muhtemel bir aracı olarak görülmüştür. Bunun yanında yapılan askeri müdahalenin anlamı ABD’nin uluslararası politikada pozisyonunun değişimine işaret olarak kabul edilebilir. Çalışmada, Modern Dünya olarak bilinen sermaye merkezlerinin Doğu’dan Batı’ya aktarılması ile ortaya çıkan Avrupa (Batı Avrupa, ABD) merkezli dünya, söylem bazında dönemlere ayrılarak eylemlilik süreçleri (yaptırımları, müdahaleleri) mercek altına alınacaktır. Eylem süreci ile eylem sürecini meşrulaştırma işlevi gören söylem boyutu arasındaki çelişkili durum, 1999 yılında NATO tarafından Kosova’ya yapılan "insani müdahale" temel alınarak incelenecek ve amaçlananın ne olduğu sorusuna cevaplar aranacaktır.

Anahtar Kelimeler:  İnsani Müdahale, Kosova, NATO, Avrupa.   

Abstract

In the new world order in the Balkans threatening peace on the basis of the Kosovo problem reveals what lies in the solution of the problem to specify which factors may affect and examine the maintenance of the great powers over this issue is the main axis of the study. Humanitarian intervention is a disputable concept which goes against the law of "sovereignty". On the other hand, humanitarian intervention was considered as a potential tool to make the World a habitable space in the post-cold-war period. The meaning of this military intervention is to be emphasized the development of the American privileged position in the international policy. This study aims to analyse NATO’s role in Kosovo intervention in the new world order. In this study, Eurocentric (West Europe, USA) World which emerged as a result of transposition of capital centres also known as Modern World from East to West will be divided into periods on the bases of discourse and action processes (sanctions, interventions) will be put under the scope and examined closer. Paradoxical circumstances between action process and the discourse size which functions to legitimize the action process will be analysed based upon the NATO "humanitarian intervention" carried on Kosovo and will look for answers for "what was the objective?"

Keywords: Humanitarian Intervention, Kosovo, NATO, Europe.

Anahtar Kelimeler

İnsani Müdahale, Kosova, NATO, Avrupa

Kaynakça

• ANDRE, Gunder Frank ve BARRY, K.Gills. Dünya Sistemi; Beş Yüzyıllık mı, Beş Binyıllık mı?, İmge Yayınları 2003.
• ARSAVA, Füsun. Self-Determinasyon Hakkı ve Kosova, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt 5, No: 17, 2009, ss.1-21.
• AYATA, Ali. Der NATO-Einsatz im Kosovo "Entfaltung Einer Neuen Weltpolitischen Ordnung, The Review of International Law and Politics, Cilt 7, Sayı 25, 2011, ss. 151–169.
• AYDIN, Mustafa. Amerika Dünyadan Ne İstiyor, "ABD’nin Yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi ve Dış Politikası", Uluslararası İlişkiler Dergisi, Mart 2003.
• ATEŞOĞLU, Nursin. Batı'nın Yeni Güvenlik Stratejileri AB NATO ABD, İstanbul Bağlam Yayıncılık, 2006.
• BARBER, R. Benjamin. Imperium der Angst. Die USA und die Neuordnung der Welt, München: Verlag C.H. Beck, 2003.
• CHARLES, Tilly. Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, İmge Kitapevi 2000.
• ÇEVİKBAŞ, Ahmet. Müttefik Güç Harekâtı İnsani Müdahalelerin Bir İstisnasımıdır? "NATO'nun Kosova'ya Yönelik Harekâtının Uluslararası Hukuk ve Askeri Bakış Açılarından Değerlendirilmesi", Savunma Bilimleri Dergisi, Kasım 2011, Cilt 10, Sayı 2, 18-57.
• DAVUTOĞLU, Ahmet. Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul, 2001.
• ERNST, Andreas. "Kosovo: Divide et libera! - Vorschlag zu einem Tauschhandel in der Kosovo-Frage", Zeitschrift Südosteuropa Mitteilungen, 04/2008.
• FRANK, Andre Gunder. Yeniden Doğu, Asya Çağında Küresel Ekonomi, İmge Kitabevi 2010.
• HİKMET, Erol., Soğuk Savaş Sonrası NATO’nun Yeni Konsept Arayışı ve Kosova Müdahalesi, Caspian Weekly, 25 Temmuz 2010.
• HOBE, Stephan. Einführung in das Völkerrecht, Stuttgart: UTB Verlag, 2008.
• HÖFFE, Otfried. "Humanitäre Intervention? Rechtsethische Überlegungen", içinde Merkel Reinhard (der.) Der Kosovo Krieg und das Völkerrecht, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 2000.
• JOFFE, Josef. Die Hypermacht: Warum die USA die Welt beherrschen, (çev. Andreas Wirthensohn), München: Hanser Verlag, 2006.
• LOQUAİ, Heinz. Der Kosovo-Konflikt Wege in einen vermeidbaren Krieg. Die Zeit von Ende November 1997 bis März 1999, Baden-Baden: Nomos Verlag, 2000.
• MARX, Karl. Louis Bonaparte'in 18 Brumaire'i, Sol Yayınları, 2002.
• SAİD, Edward. Şarkıyatçılık, Metis Yayınları, 2010.
• TÖNNİES, Sybille. Ist das Völkerrecht noch zu retten?, Blätter für deutsche und internationale Politik 7/2003. s. 778.
• TURGUTOĞLU, Kenan. Rusya Federasyonu’nda Yeltsin ve Putin Dönemlerinde İzlenen Dış Politikaların NATO ile İlişkiler Düzleminde Karşılaştırması, Ankara Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• TÜRKMEN, Füsun. İnsan Haklarının Yeni Boyutu, "İnsancıl Müdahale", Okumuş Adam Yayınları, İstanbul, 2006.
• WALLERSTEİN, Immanuel. Geopolitical Chess: Background to a Mini-war in the Caucasus http://www.binghamton.edu/fbc/commentaries/english-2008.html (Erişim Tarihi: 01.12.2014)
• WALLERSTEİN, Immanuel. Avrupa Evrenselciliği - Gücün Retoriği, İstanbul Bgst Yayınları, 2010.