ADLİ FELSEFE VE TOLERANS

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 15, 21 - 42, 26.04.2021

Fikret Yılmaz

Öz

Tolerans, pratik yaşamda önemli etkileri olması nedeniyle felsefi olarak incelenen, yine de anlaşılması kolay olmayan bir kavramdır. Tolerans; ırk, din, cinsiyet farkı olmaksızın bütün insanların toplum içerisinde ve yasalar karşısında eşit ve özgür oldukları düşüncesinden hareket etmektedir. Toleransın özünde güç ve zorlamaya dayalı bir anlayışın yerine, insanların karşılıklı olarak birbirlerini anladıkları, anlamaya çalıştıkları, birbirlerinin kusurlarına ve hatalarına katlanmaları düşüncesi vardır. Adaletin ön plana çıkan amaçlarından birisi, kişilerin kendi haklarını kullanabilmeleriyle daha iyi işleyen bir toplumun olabildiğince gerçekleştirilmesidir. Ancak, adaletin sağlanması, sadece yasalarla ve cezalandırmalarla mümkün değildir. Bu bağlamda yasaların uygulanması kadar yasaların oluşturulması sürecinde de tolerans anlayışının önemi belirmektedir. Ahlak ile hukuk arasındaki bağlantı ve aynı zamanda adaletin bir erdem olarak da değerlendirildiği akla getirilecek olursa, toleransın sağlayacağı yararlar ön plana çıkacaktır. Bireyler arasında yaşanan toleranssızlık, güvenli ve adil bir toplumun oluşumunu zorlaştırmaktadır. Halbuki, bireysel hakların tanınması; dahası bireysel farklılıkların kabul edilmesi, toplumsal çeşitliliğin devamını kolaylaştırmakta ve insanların birbirlerine saygı göstermelerine neden olmaktadır. Bu demektir ki, tolerans anlayışı bir yandan suçun, cezanın, hukukun anlaşılmasında diğer yandan suçun oluşmasının engellenmesinde ve toplumda sağlıklı ilişkilerin kurulmasında temel bir öneme sahiptir. Ayrıca tolerans kavramı hem gündelik hayatta hem de ceza hukuku kuramlarında kullanılan, adalet, suçluluk, eşitlik ve sorumluluk gibi kriminolojideki (suç bilimindeki) bazı kavramlarla doğrudan ve dolaylı olarak ilişkilidir. Kriminologların, giderek artan bir ilgiyle, toleransın, suçun oluşumunda ve suç kontrol politikalarının gelişiminde esas olmasa da önemli bir rol üstlendiğini ifade etmekte olmaları tolerans ve adalet ilişkisini yeniden gündeme getirmektedir. Bu çalışmada, belirtilen bu ilişkiler incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

adli felsefe, tolerans, kriminoloji, suç, ceza

THE PHILOSOPHY OF FORENSIC AND TOLERATION

Öz

Tolerance is a concept that is studied philosophically but is still not easy to understand because of its important implications in practical life. Tolerance acts with the idea that all people, regardless of race, religion and gender, are equal and free in society and before the law. In the essence of tolerance, instead of an understanding based on power and coercion, there is the idea that people understand or try to understand each other, and endure each other's flaws and faults. One of the prominent goals of justice is the realization of a better-functioning society as much as possible, by the ability of individuals to exercise their rights. However, justice is not possible only with laws and punishments. In this context, the importance of the understanding of tolerance in the process of making laws as well as in the implementation of laws becomes evident. If it is considered that the connection between morality and law and that justice is also considered as a virtue, the benefits of tolerance will come to the fore. Intolerance among individuals makes it difficult to establish a safe and fair society. However, recognition of individual rights and accepting individual differences facilitate the continuation of social diversity and causes people to respect each other. This means that the understanding of tolerance has a fundamental importance in understanding the crime, punishment and law on the one hand, and preventing the occurrence of crime and establishing healthy relationships in society on the other hand. In addition, the concept of tolerance is directly and indirectly related to some concepts in criminology such as justice, delinquency, equality and responsibility, which are used both in daily life and in criminal law theories. Criminologists express with increasing interest that tolerance plays an important, if not an essential, role in the formation of crime and the development of crime control policies, bringing the relationship between tolerance and justice back to the agenda. In this study, these relationships will be examined.

Kaynakça

• Arrigo, B.A.& Williams, C.R. (2006). Philosophy, Crime and Crimonology, ed. By Bruce A. Arrigo ve Christopher R. Williams. USA: University of Illinois Press.
• Atalay, H. (1999). İngilizce–Türkçe Sözlük. (2. Cilt), İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Batuhan, H. (1959). Batıda Tolerans. İstanbul: Anıl Yayınevi.
• Carey, G. (1999). “Tolerating Religion”. S. Mendus (Ed.) The Politics of Toleration In Modern Life. Durham: Duke University Press.
• Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cranston, M. (1972). Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards (edt.), vol. 7-8, The MacMillan C. & Free Pr., New York.
• Dripps, D.A. (2003). Terror and Tolerance: Criminal Justice fort he New Age of Anxiety. Ohio State Journal of Criminal Law. Vol. 1:9. 9-43
• Hancock, L. & Matthews, R. (2001). Crime, Community Safety and Toleration. Crime, Disorder and Community Safety. Ed. By Roger Matthews, John Pitts. Routledge: London
• Kant I. (1994). Pratik Aklın Eleştirisi. Çev. İonna Kuçurardi ve Yusuf Örnek. Ankara: TFK Yay.
• Mackenzie, M. (1981). Plato on punishment. Berkeley: University of California Press.
• Mendus, S. (1989). Toleration and The Limits Of Liberalism. USA: Humanities Press International, Inc.
• Mendus, S. (2006), Innocent Before God: Politics, Morality and the Case of Billy Budd, Royal Institute of Philosophy Supplement, 58:23-38.
• Mendus, S. (Ed.) (2000). The Politics of Toleration In Modern Life. Durham: Duke University Press.
• Nicholson, P. (1985). Toleration As a Moral Ideal. S. Mendus, J. Horton (Eds.). Aspect Of Toleration. USA: Methuen & Co. 152-173.
• Reardon, B. A. (1994). The Threshold of Peace; A Teaching/Learning Guide For Education For Peace, Human Rights and Democracy. UNESCO: Digital Library.
• Rothbard, M.N. (2009). Özgürlüğün Etiği. Çev. Recep Tapramaz. Liberte Yayınları: Ankara.
• Sandel, M.J. (2014). Liberalizm ve Adaletin Sınırları, çev. A. Emre Zeybekoğlu. Dost Kitabevi: Ankara.
• Schonsheck, J. (1994). On Criminalization: An Essay In The Philosophy of the Criminal Law. Law and Philosophy, volume:19.
• Thorburn, M. (2011). Criminal Law as Public Law. Ed, R.A. Duff & Stuart P. Green. Oxford: Oxford University Press.21-43
• Wagner, A. & Bhatia, V.K. (2009). The International Dual Nature of Law: Tolerance and Diversity (Giriş). Diversity and Tolerance in Socio-Legal Contexts: Explorations in the Semiotics of Law, ed.by Anne Wagner and Vijay K. Bhatia. Ashgate Publishing: England. 1-7
• Waldron, J. (1981). A Right To Do Wrong. Ethics 92 (October 1981): 21-39Walzer, M. (1997). On Toleration, Yale University Press.
• Williams, B. (2000). The Politics of Toleration in Modern Life, S. Mendus (Ed.). Tolerating The Intolerable, (ss. 65-75), England: Duke University Press.
• Yürüşen, M. (1996). Liberal Bir Değer Olarak Ahlâki ve Siyasi Hoşgörü. İstanbul: YKY.