EXAMINATION OF NGO'S FROM THE PERSPECTIVE OF GOVERNANCE: LOCAL ACTION GROUP (YEG) ASSOCIATIONS THE CASE OF TÜRKİYE

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 23, 167 - 199, 31.12.2023

Orhan Polat

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1329581

Öz

Societies have a great advantage thanks to good management and governance. Societies with high level of maturity can develop regions and countries faster than other societies. Societies do this with the understanding of equal representation and voting rights, participatory, transparent and accountable. The EU LEADER Approach is a local development program. This program has been implemented in the field since 2016. The research is carried out in 50 LAG associations established under the EU LEADER Approach and it is supported economically by a hundred-percent grant as of September 2020. The aim of the research is to examine the associations in terms of management and governance, to compare how the process is managed and organized scientifically, as well as to examine and share the results with the public. This research is important in terms of being one of the first scientific field studies for the mentioned program, as it has a successful conclusion of the program and results in developing of the rural of our country. Literature review, content analysis on web pages and participant observation methods are used in this research. In order to reach the targeted outputs of the research, the data obtained from the websites of NGOs during the program were interpreted and evaluated with the findings obtained by the literature review and participant observation method. As a result, it was concluded after in the two-year period that many LAG associations could not be managed effectively and efficiently according to both the LEADER Approach and management and governance.

Anahtar Kelimeler

NGO Management, Management, Governance, LEADER Approach, Local Action Groups (LAG)

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ YÖNETİŞİM PERSPEKTİFİNDEN İNCELENMESİ: TÜRKİYE YEREL EYLEM GRUBU (YEG) DERNEKLERİ ÖRNEĞİ

Öz

Toplumlar iyi yönetim ve yönetişim ile büyük bir üstünlük sağlarlar. Olgunluk seviyesi yüksek toplumlar, bölgelerini ve ülkelerini diğerlerine göre daha hızlı kalkındırabilirler. Bunu eşit temsil ve oy hakkı, katılımcı, şeffaf, hesap verilebilir anlayışı ile yaparlar. AB LEADER Yaklaşımı bir yerel kalkınma programıdır. İlgili program 2016 yılından itibaren sahada uygulanmaktadır. Araştırma, AB LEADER Yaklaşımı kapsamında kurulan ve 2020 Eylül ayından itibaren yüzde yüz hibeyle ekonomik olarak desteklenen 50 YEG derneğinde yapılmaktadır. Derneklerin yönetim ve yönetişim açısından incelenerek, sürecin nasıl yönetildiğinin ve örgütlendiğinin, bilimsel olarak karşılaştırılması araştırmanın amacıdır. Araştırma, bahsedilen programa yönelik ilk bilimsel saha çalışmalarından olması, programın başarılı şekilde sonuçlanması ve ülkemiz yerel kesimlerinin kalkınması açısından önemlidir. Araştırmada, literatür taraması, web sayfaları üzerinden içerik analizi ve katılımcı gözlem yöntemleri kullanılmaktadır. Araştırmada hedeflenen çıktılara ulaşmak için devam eden program çerçevesinde STK’ların web sitelerinden elde edilen veriler, literatür taraması ve sahada yapılan katılımcı gözlem yöntemiyle yorumlanmıştır. Sonuç olarak iki yıllık süreçte YEG derneklerinin çoğunluğunun hem LEADER Yaklaşımı hem de yönetim ve yönetişim açısından etkili ve verimli bir şekilde yönetilemediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar), Yönetim, Yönetişim, LEADER Yaklaşımı, Yerel Eylem Grupları (YEG'ler)

Kaynakça

• Academy of Management. (2022, 16 Temmuz). Divisions and interest groups, public and nonprofit: a division of AOM. 16 Temmuz 2022 tarihinde https://aom.org/network/divisions-interest-groups-(digs); https://pnp.aom.org/about-us/new-item5 web linki adresinden edinilmiştir.
• Çaha, Ö. (2011), Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve sivil toplum, Türkiye’de kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, (Ed.) A. Yayla ve Ş. Bican, Sivil toplum ve demokrasi, 85-124.
• Çaha, Ö. (2016). Sivil toplum ve devlet. (Genişletilmiş ve gözden geçirilmiş 6. baskı). Orion Kitabevi.
• Delice, E. (2023). Sivil toplum kuruluşlarında yönetişim. (Ed.), O. Polat, Sivil toplum kuruluşları (STK) yönetimi. Livre De Lyon.
• Derici, N. (2020). Sivil toplum, yönetişim ve kalkınma. Liberal Düşünce Dergisi , 25(97) , 227-248. https://doi.org/10.36484/liberal.679412.
• Doğan, İ. (2014). Osmanlı'dan Cumhuriyet’e Türkiye’nin toplumsal yapısı. (1. baskı). Astana Yayınları.
• Durgun, S. ve Taş, İ. E. (2022). Türkiye’de yönetişimin izini aramak. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(3), 569-587. https://doi.org/10.33712/mana.1201811.
• Eren, E. (2014). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. (14. baskı). Beta.
• Eren, E. (2019). Yönetim ve organizasyon, çağdaş ve küresel yaklaşımlar. (13. baskı). Beta.
• European Commission. (2006). The LEADER approach a basic guide. Office for Official Publications of the European Communities.
• European Network For Rural Development, (2018, 16 Şubat). LEADER/CLLD evatuation: Laying the conceptual. 16 Şubat 2018 tarihinde https://enrd.ec.europa.eu/evaluation/publications/leaderclld-evaluation-laying-conceptual-foundation-approach_en adresinden edinilmiştir.
• European Network for Rural Development, (2019, 16 Nisan). LEADER local development strategies (lds) guidance on design and ımplementation, 16 Nisan 2019 tarihinde https://enrd.ec.europa.eu/sites/enrd/files/enrd-guidance_lsd.pdf adresinden edinilmiştir.
• Fayol, H. (2016). Genel ve endüstriyel yönetim. (5. Baskı). M.A. Çalıkoğlu. (Çev). Adres Yayınları.
• Gündoğan, E. (2013). Yönetişim: kavram, kuram ve boyutlar. (Ed.), M. A. Çukurçayır ve H.T. Eroğlu, Yönetişim. Çizgi Kitabevi.
• Habermas, J. (1996). Between facts and norms: contributions to a discourse theory of law and democracy. (2.baskı), W. Rehg. (Çev.), MIT Press.
• İçişleri Bakanlığı Sivil Toplum Genel Müdürlüğü (2022, 21 Ağustos). Derneklere ilişkin istatistikler, 21 Ağustos 2022 tarihinde https://www.siviltoplum.gov.tr/derneklerin-faaliyet-alanlarina-gore-dagilimi adresinden edinilmiştir.
• İnhan, Z. M. (1939). Önsöz, Fayol kimdir, fayolizm nedir? Fayol, H. (2016). Genel ve Endüstriyel Yönetim. (5. Baskı), M.A. Çalıkoğlu (Çev.), Adres Yayınları.
• Kalkışım, H.M. (2019). Yönetişim kavram ve teorisi üzerine bir değerlendirme, B. Parlak ve K. C. Doğan (Ed), Yönetişim içinde. Beta.
• Keskin, H., Akgün, A. E. ve Koçoğlu, İ. (2016). Örgüt teorisi. Nobel.
• Koçel, T. (2020). İşletme yöneticiliği. (Genişletilmiş 18. Baskı). Beta Yayınları.
• Kooiman, J. (1993). Finding, speculations and recommendations, J. Kooiman (Ed.). Modern governance içinde. Sage Publications.
• Krajer, A. M. (2011). Rhodes' contribution to governance theory: Praise, criticism and the future governance debate. Public Administration. 89, 101 - 113.
• Krajer, A.M. (2004). Governance, Polity Press.
• Leverty, S. (2008). NGOs, the UN and APA. American Psychological Association.
• Matcalfe, L. (1993). Public Management; from imitation to innovation. J. Kooiman (Ed.). Modern governance içinde, Sage Publications.
• OECD (2016). G20/OECD principles of corporate governance.
• Pekonen, K. (1993). Governance and the problem of representation in public administration: the case of Finland. J. Kooiman (Ed.). Modern governance içinde, Sage Publications.
• Polat, O. (2020). Etkinlik teorisi bağlamında yerel kalkınma amaçlı sivil toplum kuruluşlarında sosyal girişimciliğin incelenmesi Türkiye örneği [doktora tezi], İnönü Üniversitesi.
• Polat, O. (2021). LEADER approach Turkey implementation report-2021. LEADER Topluluğu Derneği.
• Polat, O. ve Özdemir, L. (2022). Etkinlik teorisi bağlamında yerel kalkınma amaçlı sivil toplum kuruluşlarında sosyal girişimciliğin incelenmesi: Türkiye örneği. Detay Yayıncılık,
• Raab, C. (1993). The governance of data protection. J. Kooiman (Ed.). Modern governance içinde. Sage Publications.
• Rhodes, R.A.W. (1996). The new governance; governing without goverment, Polical Studies. XLIV, 652-667.
• Rhodes, R.A.W. (1997). Understanding governance, Open University Press.
• Sobacı, M. Z. (2013). Yönetişim ve politika transferi: koşulsallık bağlamında bir analiz. M. A. Çukurçayır ve H.T. Eroğlu (Ed.). Yönetişim içinde. Çizgi Kitabevi.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2019, 16 Nisan). Yerel kalkınma stratejilerinin hazırlanması–LEADER yaklaşımı tedbiri, 16 Nisan 2019 tarihinde https://ipard.tarim.gov.tr/assets/leader.pdf adresinden edinilmiştir.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2022a, 21 Ağustos). Yerel kalkınma stratejilerinin hazırlanması– LEADER yaklaşımı tedbiri, LEADER yaklaşımı? 21 Ağustos 2022 tarihinde https://ipard.tarim.gov.tr/LeaderTr#sample-1b adresinden edinilmiştir.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2022b, 24 Ağustos). Ulusal kırsal ağ, LEADER, yerel eylem grupları, 24 Ağustos 2022 tarihinde https://uka.tarimorman.gov.tr/Leaderinfo.cshtml adresinden edinilmiştir.
• Talas, M. (2011). Sivil toplum kuruluşları ve Türkiye perspektifi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (29), 387-401.
• Taylor, C. Modes of civil society. Public Culture. 1990, (3-1), 95-117.
• Taylor, F.W. (2020). Bilimsel yönetimin ilkeleri (Çev. H. B. Akın). Çizgi Kitabevi.
• Tocqueville, A. D. (2015). Amerika'da demokrasi (Çev. I. Ö. Doğan). Doğu Batı Yayınları.
• Tocqueville, A. D. (2016). Amerika'da demokrasi II. (Çev. Ö. Doğan). Doğu Batı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük, (11. baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uğur, S. (2013). Sivil toplum kuruluşlarının sosyal yardım ve sosyal hizmet faaliyetleri. Ekin Yayınevi.
• UNESCO. (2022, 22 Ağustos). International Bureau of Education, Concept of Governnance, 22 Ağustos 2002 tarihinde http://www.ibe.unesco.org/en/geqaf/technical-notes/concept-governance, adresinden edinilmiştir.
• Yerasimos, S. (2001). Sivil toplum Avrupa ve Türkiye. Türkiye'de Sivil Toplum ve Milliyetçilik. 13-23. İletişim Yayınları.
• Gönüllü, C. (2020). “STK-belediye-yönetişim ekseninde” birbirlerinin gözünden aktörler: Burdur ili örneği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 9(23), 51-69. https://doi.org/10.31199/hakisderg.686028.