Türkiye’nin Stratejik Kültürü ve Dış Politikada Yansıması

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 1, 51 - 76, 23.07.2014

Ramazan Erdağ

Öz

Türkiye’nin dış politikası dinamizm ve aktivizmi ile dünya siyasetinde cazibe, müzakere ve tartışma merkezi olmuştur. Dış politikada kayıtsızlık ve gelenekçilik yerine çok boyutlu ve etkin yeni bir yaklaşım benimseyen Türkiye, bölgesel ve küresel politikalarda hayati ve güçlü pozisyonları kapsama ve uygulama noktasına getirmiştir. Bu yeni dış politikanın mimarı Ahmet Davutoğlu ülke içinde ve dışında çok ses getiren bir yaklaşım olarak kabul edilen yeni bir politik vizyon ortaya koymuştur. Bu çalışmanın konusu Türkiye’nin dış politika davranışındaki yeni vizyonun kuramsal ve pratik yansımalarını araştırmaktır. Bu bağlamda çalışma, Stratejik Kültür kavramını ortaya çıkarmakta ve Iain Johnston’un kuramsal çerçevesini kullanmaktadır. Türkiye’nin yeni stratejik kültürü ve dış politikadaki yansıması bu çalışmanın temel çözümleme birimleri ve çalışma alanlarını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Kültür, Yeni Türk Dış Politikası, Savaş ve Barış, Bölgesel Aktivizm

Turkey’s Strategic Culture and Reflection of Foreign Policy

Öz

Turkey has recently become a centre of attraction, deliberation and debate in world politics particularly in relation to its newfound dynamism and activism in foreign policy behavior. Having adopted a vigorous and multidimensional foreign policy approach instead of apathy and traditionalism in foreign policy, Turkey has come to embrace and implement a vital and powerful political position in regional and global politics. The architect of this new foreign policy, Ahmet Davutoglu, has put to the test a new political vision as a novel approach, which was embraced and criticized by many inside and outside the country. It is in this context that the subject of this study emerges: exploring the practical and theoretical aspects of Turkey’s newfound vision in foreign policy behavior. The study introduces the concept of Strategic Culture and employs the theoretical framework of Iain Johnston. Turkey’s new strategic culture and its reflections in foreign policy constitute the main body and study area of the study.

Anahtar Kelimeler

Strategic Culture, New Turkish Foreign Policy, War and Peace, Regional Activism.

Kaynakça

• ARI, T. (2001) Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, 4. Baskı, Alfa
• Yayınları, İstanbul. ATAMAN, M. (2007) “Soğuk Savaş’tan Günümüze Türk Dış
• Politikasında Yeni Eğilimler ve Hedefler”, Editörler: DURSUN, D., B. Duran ve H.Al, Dönüşüm Sürecindeki Türkiye / Aktörler, Alanlar, Sorunlar, Alfa Yayınları, İstanbul, ss.282-302. BASRUR, Rajesh M. (2001) “Nuclear Weapons and Indian Strategic
• Culture”, Journal of Peace Research, Vol. 38, No. 2, p. 181-198. BOOTH, K. (2005) “Strategic Culture: Validity and Validation”, Oxford Journal on Good Governance, Vol. 2, No. 1, p. 25-28.
• CALIN, C. (2007) “Strategic Culture: Operationalization And Determinants”, Prepared for delivery at the International Studies
• Association 48th Annual Convention, 28 February - 3 March 2007, Chicago, IL.
• COHEN, R. (2002) Negotiating Across Cultures: International Communication in an Interdependent World, 3. Baskı, Unites States
• Institute of Peace, Washington. COKER, Christopher (2006) “Between Iraq and a Hard Place: Multinational Co-operation, Afghanistan and Strategic Culture”, The RUSI Journal, Vol. 151, No. 5, p. 14-19.
• COŞKUN, Bezen B. (2007) “Does ‘Strategic Culture’ Matter? Old
• Europe, New Europe and the Transatlantic Security”, Perceptions, Summer-Autumn, p. 71-90. DAVUTOĞLU, A. (2009) Stratejik Derinlik; Türkiye’nin Uluslararası Konumu, 35. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul.
• DAVUTOĞLU, A. (2008) “Turkey’s New Foreign Policy Vision: An
• Assessment of 2007”, Insight Turkey, Vol. 10, No.1, ss. 77-96.
• DAVUTOĞLU, A. (2004) “Türkiye Merkez Ülke Olmalı”, Radikal Gazetesi, 26 Şubat.
• DESCH, Michael C. (1998) “Culture Clash: Assessing the Importance of Ideas in Security Studies”, International Security, Vol. 23, No.1, ss. 141-170.
• GRAY, Colin S. (1984) “Comparative Strategic Culture”, Parameters, Vol. 14, No. 4, ss. 26-33.
• GRAY, Colin S. (1981) “National Style in Strategy: The American
• Example”, International Security, Vol. 6, No. 2, p. 21-47. GÜL, A. (2007) Yeni Yüzyılda Türk Dış Politikasının Ufukları, T.C.
• Dışişleri Bakanlığı Yayını, Ankara. JEPPERSON, Ronald L., A. Wendt ve P. Katzenstein (1996) “Norms, Identity and Culture in National Security”, Editör: Peter
• J. Katzenstein, The Culture of National Security: Norms and Identity in World Politics, Columbia University Press, New York, p. 33-75. JONES, David R. (1990) “Soviet Strategic Culture”, Editör: Carl G.
• Jacobsen, Strategic Power: USA/USSR, St. Martin’s Press, Londra, p. 35-49. JOHNSTON, Alastair I. (1995) “Thinking about Strategic Culture”, International Security, Vol. 19, No. 4, p. 32-64.
• JOHNSTON, Alastair I. (1995) Cultural Realism: Strategic Culture and Grand Strategy in Chinese History, Princeton University Pres, New Jersey.
• KARDAŞ, T. (2007) “Güvenlik: Kimin Güvenliği ve Nasıl?”, Derleyen: Zeynep Dağı, Uluslararası Politikayı Anlamak, İstanbul: Alfa Yayınları, ss. 125-152.
• KEYMAN, F. (2009a) “Globalization, Modernity and Democracy: In Search of a Viable Domestic Polity For a Sustainable Turkish
• Foreign Policy”, New Perspectives on Turkey, No. 40, p. 7-27. KEYMAN, F. (2009) “Turkish Foreign Policy in a Globalizing
• World”, Turkish Policy Quarterly, Spring 2009, p. 35-42.
• KIER, E. (1996) “Culture and French Military Doctrine Before
• World War II”, Editör: Peter J. Katzenstein, The Culture of National Security: Norms and Identity in World Politics, Columbia University Press, New York, p. 186-215. KIER, E. (1995) “Culture and Military Doctrine: France between the Wars”, International Security, Vol. 19, No. 4, p. 65-93.
• KLEIN, Bradley S. (1988) “Hegemony and Strategic Culture: American Power Projection and Alliance Defence Politics”, Review of International Studies, Vol. 14, No. 2, p. 133-148.
• KRAUSE, Keith R. (1999) “Cross-Cultural Dimensions of Multilateral Non-Proliferation and Arms Control Dialogues: An Overview”, Editör: Keith R. Krause, Culture and Security: Multilateralism, Arms Control and Security Building, Frank Cass, Londra.
• KÜÇÜK, M. (2009) “Uluslararası İlişkiler Kuramında ‘Konstrüktivist Dönüşü’ Anlamak”, Ege Akademik Bakış, Vol. 9, No. 2, ss. 771-795.
• KÜÇÜK, M. (1999) Constructivism and The Study of Security And Foreign Policy: Identity and Strategic Culture in Turkish-Greek and Turkish-Israeli Relations, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent
• Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü. LANTIS, Jeffrey S. (2005) “Strategic Culture: From Clausewitz to
• Constructivism”, Strategic Insights, Vol. IV, Issue 10, p. 87-113. LANTIS, Jeffrey S. (2002) “Strategic Culture and National Security
• Policy”, International Studies Review, Vol. 4, No. 3, p. 87-113. LEGRO, Jeffrey W. (1996) “Culture and Preferences in the International Cooperation Two-Step”, American Political Science Review, Vol. 90, No. 1, p.118-137.
• LEGRO, Jeffrey W. (1995) Cooperation under Fire: Anglo-German
• Restraint during World War II, Cornell University Press. NEUMANN, Iver B. ve Henrikki H. (2005) “Grand Strategy, Strategic Culture, Practice: The Social Roots of Nordic Defence”, Cooperation and Conflict, Vol. 40, No. 1, p. 5-23.
• PALA, İ. (2010) “İnsanların Kalbine Koyabildiğiniz Bir İlham
• Milyonlar Harcamanızdan Daha Önemlidir”, Editör: Ali Resul Usul, Yükselen Değer Türkiye, MÜSİAD, İstanbul, ss. 397-407. RUBINSTEIN, Robert A. (1993) “Cultural Aspect of Peacekeeping: Notes on the Substance of Symbols”, Millennium, Vol. 22, No. 3, p.547-562.
• SCOBELL, A. (2002) “China and Strategic Culture”, http://www. strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub60.pdf, 10.01.2010.
• SNYDER, Jack L. (1977) The Soviet Strategic Culture: Implications for Nuclear Options, Rand R-2154-AF, Santa Monica, California.
• Sosyal Bilimler Ansiklopedisi (1991) “Siyasi Kültür”, C.3, İstanbul: Risale Yayınları, s.39.
• UZ ZAMAN, R. (2009) “Strategic Culture: A ‘Cultural’ Understanding of War”, Comparative Strategy, Vol. 28, No. 1, p. 68WEISS, G. (1973) “A Scientific Concept of Culture”, American
• Anthropologist, Vol. 75, No. 5, p. 1376-1413.