İki Savaş Arası Dönemde Türkiye - Çekoslovakya İlişkilerine Genel Bir Bakış

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 2, 159 - 181, 24.12.2014

Ali Öncü

https://doi.org/10.17550/aid.14407

Cited By: 1

Öz

Türkiye ve Çekoslovakya Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin ve Avusturya Macaristan İmparatorluğunun parçalanmasından sonra kurulmuşlar, bağımsızlıkla birlikte her iki ülkede de cumhuriyet rejimine geçilmiştir. Türkiye ve Çekoslovakya iki savaş arası dönemde antirevizyonist politikalar takip etmişler ve Avrupa’nın mevcut statükosunun devamını savunmuşlardır. Buna karşın Almanya, İtalya, Macaristan ve Bulgaristan gibi devletlerin izledikleri saldırgan politikalar bu iki devletin iki savaş arası dönemde izledikleri dış politikayı önemli ölçüde etkilemiştir. İki ülke arasındaki ilişkiler 11 Ekim 1924 tarihinde imzalanan dostluk antlaşmasıyla başlamış ve ticari antlaşmalar başta olmak üzere birçok alanda imzalanan antlaşmalar ve devam eden diplomatik temaslarla sürekli gelişerek Çekoslovakya’nın Almanya tarafından işgal edildiği 1939 yılına kadar devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Çekoslovakya, İşbirliği, Ticaret, İkinci Dünya Savaşı

Kaynakça

• Kitap ve Makaleler
• Akdevelioğlu A., B. Oran, Ç. Erhan, E. Tellal, G. Alpkaya, İ. Uzgel, K. Özersay, M. Fırat, M. Aydın, Ö. Kürkçüoğlu, S. Baykal ve T. Arat. (2001). Türk dış politikası Kurtuluş Savaşı’ndan bugüne olgular, belgeler, yorumlar Cilt I: 1919-1980. B. Oran (Ed.). İs- tanbul: İletişim Yayınları.
• Altuğ, Y. (1994). Çekoslovakya sorunu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Aras, T. R. (2003). Atatürk’ün dış politikası. İstanbul: Kaynak Yayın- ları.
• Arıboğan, Ü.,G. Ayman ve B. Dedeoğlu (2010). Uluslararası ilişkiler sözlüğü (4. Baskı). F. Sönmezoğlu (Der.). İstanbul: Der Yayın- ları.
• Armaoğlu, F. (1996). 20. yüzyıl siyasi tarihi Cilt 1-2: 1914 1995 (11. Baskı). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Cevizliler, E. ve A. S. Öncü (2013). Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa barışı için önemli bir adım: Locarno Konferansı. Kara- deniz Sosyal Bilimler Dergisi, Sonbahar, Yıl 5, 9, 307-340.
• Esmer, A. Ş. (1953). Siyasi tarih (1919-1939). Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Jelavıich, B. (1987). Modern Austria Empire&Republic, 1800-1986. Melbourne: Cambridge University Press.
• Kennedy, P. (2001). Büyük güçlerin yükseliş ve çöküşleri (16. yüzyıl- dan günümüze ekonomik değişim ve askeri çatışmalar). (Çev.: B.Karanakçı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kissinger, H. (2000). Diplomasi (8. Baskı). (Çev.: İ. H. Kurt). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Koçak, C. (2013). Türk Alman ilişkileri (1923-1939) iki dünya savaşı arasındaki dönemde siyasal, kültürel, askeri ve ekonomik ilişki- ler (2. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Langlois, G., J. Boismenu, L. Lefebvre veP. Regimbald (2000). 20. yüzyıl tarihi. (Çev.: Ö. Turan). İstanbul: Nehir Yayınları.
• Lee, Stephen J. (2002). Avrupa tarihinden kesitler 1789-1980. (Çev.: S. Aktur). Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Macmillan, M. (2004). Paris 1919 1919 Paris Barış Konferansı ve dünyayı değiştiren altı ayın hikâyesi. (Çev.: B. Dişbudak). An- kara: Odtü Yayıncılık.
• Ökçün, A. G. ve A. R. Ökçün (1974). Türk antlaşmaları rehberi (1920- 1973). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Potyemkin V., S. Baruşin, A. Efimov, E. Kosminski, İ. Mintz, A. Na- roçnitski, A. Pakratova, V. Sergeyev, S. Skazin, V. Kvotsov, N. Koltchanovsky ve E. Tarle. (2009). Uluslararası ilişkiler tarihi –diplomasi tarihi- 4.(Çev.: A. Tokatlı). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Renouvin, P. (1982). 1. Dünya Savaşı 1914-1918 (3. Baskı). (Çev.: A. Cemgil). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Sander, O. (2008). Siyasi tarih 1918-1994 (17. Baskı). İstanbul: İmge Kitapevi Yayınları.
• Seyidoğlu, H. (2009). Uluslararası iktisat teori politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Şimşir, B. (1993). Atatürk ve yabancı devlet başkanları, C. I. B. N. Şimşir (Haz.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Sönmezoğlu, F. (2011). İki savaş sırası ve arasında Türk dış politikası. İstanbul: Der Yayınları.
• Tekeli, İ. ve S. İlkin (2013). Dış siyaseti ve askeri stratejileriyle İkinci Dünya Savaşı Türkiye’si C. I. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uçarol, R. (2010). Siyasi tarih (1789-2010) (8. Baskı). İstanbul: Der Yayınları.
• Üçok, Ç. (1978). Siyasal tarih (1789-1960). Ankara: Ankara Üniversi- tesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Yavuz, A. (1976). Türkiye Cumhuriyeti’nin akdettiği milletlerarası andlaşmalar (20Nisan 1920-1 Temmuz 1976). Ankara: Dışişleri Bakanlığı Yayınları. Arşivler
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
• BCA, .10.0./218.474..14., Belge No:1.
• BCA, .10.0.0/ 129.930..2., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 1.11..15., Belge No:1.
• BCA, .18.01.01/ 017.94..3., Belge No:1.
• BCA, .18.1.1/ 17.89..7., Belge No:1.
• BCA, .18.01.01/ 020.55..13., Belge No:1.
• BCA,.18.01.01/26.67..7., Belge No:1.
• BCA, .18.01.01/ 26.67..8., Belge No:1.
• BCA,.18.01.02/3.23..7., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 45.34..9., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 43.13..16., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 63.23..17., Belge No:1.
• BCA, .18.1.2/ 82.8..9., Belge No:1.
• BCA, .18.1.2/ 84.62..13., Belge No:1.
• BCA, .18.1.1/ 022.75..7., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 11.40..9., Belge No:1.
• BCA, .18.01.02/ 18.15..4., Belge No:1.
• BCA, .18.1.2/ 28.37..18., Belge No:1. Gazeteler Akşam
• Türkiye Çekoslovakya Ticaret Anlaşması, 13 Mayıs 1936, s.2
• Çekoslovakya İle Ticari Münasebetimiz Genişliyor, 7 Nisan 1938, s. 2
• Hariciye Vekilimizle Rumen Hariciye Vekili Arasında Görüşmelere
• Başlandı, s.1,7 Resmi Gazete
• 20 Nisan 1925,s. 99.
• 12 Ocak 1928, s.4621- 4624.
• 22 Ocak 1928, s. 4662-4667.
• 6 Nisan 1931, s. 371-377.
• 5 Ağustos 1931, s.727-728.
• 9 Temmuz 193, s.1695-1697, 1699-1702.
• 18 Şubat 1937, s.7698.
• 22 Nisan 1938, s. 9733-9736.
• 28 Haziran 1938, s. 10112.
• 28 Şubat 1947, s. 11942. Tevhid-i Efkâr
• Türkiye Çekoslovakya Ticaret Ahidnamesi İmzalandı, 12 Ekim 1924, s. 2 Ulus
• Türkiye Çekoslovakya Ticaret Anlaşması İmzalandı, 13 Mayıs 1936, s. 2 Vakit
• Romanya Hariciye Nazırı Dün Şehrimize Geldi, s. 1,6 Vatan
• Türkiye Çekoslovakya Muahedesi İmzalandı,12 Ekim 1924, s. 3 Zabıt Cerideleri
• TBMM Zabıt Ceridesi (1975), Devre II, İctima Senesi II, c.10, (1
• Teşrin-i Sani 1340 Tarihli Birinci İctimadan 4 Kanun –ı Evvel 1340
• Tarihli Onaltıncıİctimaa Kadar), TBMM Matbaası, Ankara.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 3, İctima 2, c. 12, (18 Mayıs 1929 Tarihli
• Altmış Altıncı İnikattan, 3 Haziran 1929 Tarihli Yetmiş Altıncı İnikata
• Kadar), TBMM Matbaası, Ankara. Resmi Yayınlar
• 1925 Senesine Mahsus Ticaret-i Hariciye İstatistiki(1928), Devlet Matbaasıİstanbul.
• Harici Ticaret İçin Yıllık İstatistik Yıl 1926 Kısım II 1(929), Hamit Matbaası İstanbul
• Harici Ticaret İçin Yıllık İstatistik Yıl 1927 Kısım II (1929), Ankara.
• Harici Ticaret İçin Yıllık İstatistik Yıl 1928 Kısım II (1930), Cumhuri
• yet Matbaası, Ankara.
• Harici Ticaret İçin Yıllık İstatistik Yıl 1929 Kısım II (1931), Devlet Matbaası, Ankara.
• Harici Ticaret İçin Yıllık İstatistik Yıl 1930 Kısım II (1932), Hamit Matbaası, Ankara.
• Harici Ticaret Yıllık İstatistik Yıl 1931 Kısım II(1934), Matbaacılık ve
• Neşriyat T.A.Ş Ankara.
• Harici Ticaret Yıllık İstatistik Yıl 1932 Kısım II (1934), Devlet Matba- ası, Ankara.
• Harici Ticaret 1933 Yıllık İstatistik Kısım 2 No 1(1935), Devlet Mat- baası, İstanbul.
• Harici Ticaret Yıllık İstatistik 1938 Kısım- 2(1939), Mehmet İhsan Matbaası, Ankara.