Television Series, Social Awareness And Autism: The Case Of “Mucize Doktor”

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 146 - 162, 15.04.2021

İlkkan Yener , Ekmel Geçer

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.766630

Cited By: 4

Öz

Autism Spectrum Disorder (ASD) is an advanced complicated developmental disability that begins in early childhood, including delays in the development of basic functions such as language development, behaviour, and social interaction. Autism Spectrum Disorder (ASD) studies are generally carried out in the field of medicine, psychology, or educational sciences in the literature. However, researchers have not focused much on the contribution that the mass media could make contributions to Autism Awareness. This study, revealing the awareness of television series about autism, examines whether and to what extent television series contribute to create awareness about autism by affecting our attitudes, behaviours, and point of views in the framework of Cultivation Theory created by Gerbner. In this context, by analysing the “Mucize Doktor” medical drama series, the effect of television production on individuals has been evaluated. The results have been reached applying two focus groups of 20 people in total. The study suggests that television serials create an important awareness regarding ASD.

Anahtar Kelimeler

Autism, Cultivation Theory, Mucize Doktor, Media Psychology

Televizyon Dizileri, Toplumsal Farkindalik Ve Otizm: “Mucize Doktor” Dizisi Örneği

Öz

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), erken dönemde başlayan, dil gelişimi, davranış ve sosyal etkileşim gibi temel fonksiyonların gelişmesinde gecikmeleri de kapsayan karmaşık bir gelişimsel yetersizliktir. İlgili literatür incelendiğinde, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) çalışmalarının genellikle tıp, psikoloji veya eğitim bilimleri alanında yapıldığı gözlemlenmiş; ancak kitle iletişim araçlarının, otizmin farkındalığına yönelik sağlayabileceği katkının üzerinde araştırmacıların çok fazla durmadığı anlaşılmıştır. Çalışma, bu nedenle, dünyada gitgide sayısı artan ve henüz üç çeyrek asır önce tanımlanan OSB farkındalığına yönelik televizyon dizilerinin etkisini ortaya koyabilmek için gerçekleştirilmiştir. Çalışmada; televizyon dizilerinin, Gerbner tarafından oluşturulan Ekme Kuramından yola çıkılarak, tutum, davranış ve düşünce hayatımızı etkilemek suretiyle otizm konusunda farkındalık oluşturup oluşturmadığı irdelenmiştir. Bu bağlamda “Mucize Doktor” dizisi analiz edilerek bireyler üzerinde oluşturduğu etki değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına, 20 kişiden oluşan iki ayrı odak grubu yapılarak ulaşılmıştır. Zira odak grubu metodu, izleyici etkileşiminin anlaşılmasına yardımcı olan önemli araştırma yöntemlerinden biri olarak karşımızda durmaktadır. Nihayetinde çalışmada, televizyon dizilerinin OSB farkındalığına yönelik olumlu etki ettig􀇍i sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otizm, Mucize Doktor, Ekme Kuramı, Medya Psikolojisi

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2016) Otizm Spektrum Bozukluğu, https://ailevecalisma.gov.tr/media/5616/otizm-spektrum-bozuklugu-kitabi-2016-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf. (Erişim Tarihi: 23.12.2019).
• American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Washington, DC: DSM-V.
• Aydın, A. (2008), Sembolik Oyun Testi’nin Türkçe’ye Uyarlanması ve Okul Öncesi Dönemdeki Normal, Otistik ve Zihin Engelli Çocukların Sembolik Oyun Davranışlarının Karşılaştırılması, Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, D. ve Özgen, Z. E. (2018), Çocuklarda Otizm Spektrum Bozukluğu ve Erken Tanılamada Hemşirenin Rolü, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3) s.93-101.
• Arıcan, G. Ç. (2019), Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere Sosyal Beceri Öğretiminde Sosyal Öykü ve Karikatür Sohbetleriyle Öğretim Uygulamalarının Karşılaştırılması, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi: Edirne.
• Bökeoğlu, Ö. Ç., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011), Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1) s.95-107.
• Çelenk, S. (2005), Televizyon, Temsil, Kültür: 90’lı Yıllarda Sosyokültürel İklim ve Televizyon İçerikleri, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Dizisi (2019), Mucize Doktor Reytingleri, https://www.dizisi.info.tr/mucize-doktor/reytingleri/ (Erişim Tarihi: 27.12.2019).
• Gerbner, G., Larry G., Michael M. ve Nancy S. (1967), Living with Television: The Dynamics of the Cultivation Process. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Gerbner, G., Larry G., Michael M. ve Nancy S. (1982), Charting the Mainstream: Television's Contributions to Political Orientations. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Karadaş, N. (2013), Televizyon Dizilerinde Gücün Temsili, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(2) s.67-90.
• Medyafaresi (2019), Reyting. https://www.medyafaresi.com/reyting, (Erişim Tarihi: 27.12.2019).
• Milliyet (2019), Son dakika: Okulda skandal iddia! Veliler otizmli çocukları yuhaladı, http://www.milliyet.com.tr/gundem/okulda-skandal-iddia-veliler-otizmli-cocuklari-yuhaladi-6073904. (Erişim Tarihi: 16.12.2019).
• NTV (2019), Otizmli öğrencilere utandıran davranış, https://www.ntv.com.tr/saglik/otizmli-ogrencilere-utandiran-davranis, (Erişim Tarihi: 16.12.2019).
• ODFED (2019), Türkiye’de Otizm, http://www.odfed.org/ (Erişim Taihi: 16.12.2019).
• Özer Ö. (2005), Yetiştirme Kuramı: Televizyonla Yaşamanın İdeolojik Kültürel Sonuçlarına Yönelik Yapılan Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 s.75-108.
• Polat, H. (2018), Geleneksel Medyada Temsil Sorunu: Alternatif Bir Mecra Olarak Yeni Medya, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 38(38) s.45-58.
• Şahin, C. H. (2019), Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuğa Sahip Anne-Babalara Ev İçi Güvenlik Becerilerinin Öğretimi: Karma Araştırma, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Tohum Otizm Vakfı (2017), Tohum Otizm Vakfı Faaliyet Raporu 2017 https://www.tohumotizm.org.tr/wp-content/uploads/2018/06/tohum-faaliyet-aster_2017_web-1.pdf. (Erişim Tarihi: 17.12.2019) .
• TDK (2019), Güncel Sözlük, “Temsil”. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 21.12.2019).
• Varol, S. F. (2014), Medyada Yer Alan Temsillerin Kimlik Edinme Sürecindeki Rolü, The Journal of Academic Social Science Studies, 26 s. 301-313.
• Yaktıl, O. G. (2005), TV Dizileri ve Kültürel İletilerin Yayılma Süreci Türk Televizyon Tarihinde Bir Fenomen: Bizimkiler Dizisi, Kurgu Dergisi, 21 s.169-182.
• Yaylagül, L. (2006), Kitle İletişim Kuramları, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yılmaz, İ. (2014), George Gerbner ve Elisabeth Noelle Neumann’ın Tv Araştırmasındaki Yönteminin Karşılaştırılması, Medya Araştırmaları Dergisi Aralık, s.3