Çocukların sosyal medya kullanımlarına yönelik yetişkin tutumları üzerine nitel bir inceleme

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 181 - 201, 30.04.2018

Damla Parlak Yorğancı

Öz

Günümüzde, bilim ve teknoloji
alanında görülen hızlı gelişmeler yaşamımızın her alanında yerini almaktadır.
İnternetin gelişimiyle gün yüzüne çıkan yeni medya olarak da
adlandırabildiğimiz sosyal medya kavramı, bireylere yeni sosyalleşme ve ifade
alanları yaratmaktadır. Tek yönlü bilgi paylaşımından çift yönlü ve eş zamanlı
bilgi paylaşım evresine geçilmiştir. Meydana gelen bu değişim sayesinde
izleyici dönüşüme uğramıştır. Geleneksel iletişim teknolojilerinde yalnızca
izler kitle konumunda olan birey, internet teknolojilerinin gelişimi ve sosyal
medya olgusu sayesinde hem izleyici hem de katılımcı konumuna geçmiştir. Sosyal
medya olgusu her yaştan bireyin temel iletişim araçlarından biri haline
gelmiştir. Artık ilköğretim öğrencileri dahi arkadaşlarıyla iletişim kurmak,
oyun oynamak, öğretmenleriyle irtibata geçmek gibi çeşitli amaçlarla sosyal
ağları kullanmaktadırlar. Bu araştırma içerisinde çocukların günümüzdeki sosyal
medya kullanım yoğunluklarına yetişkinlerin bakış açıları ve tutumları
irdelenmeye ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca çocukların sosyal medya
kullanım durumlarına karşı farklı konumlarda bulunan yetişkinlerin bakış
açılarında hem fikir olup olmadıkları da incelemeye alınan noktalardandır. Bu sebeple
öğretmen, pedagog, okul müdürü, ebeveyn, sosyal medya uzmanı gibi toplumda
farklı rollerde yer alan fakat konuyla doğrudan ya da dolaylı olarak ilgileri
bulunan yetişkinler katılımcı olarak seçilmiştir. Araştırma verileri, 10 ayrı
katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Araştırma
sonucunda, elde edilen verilere göre; görüşmelere katılımcı olarak seçilen
yetişkinlerin, çocukların sosyal medya kullanımları konusunda kafalarının
karışık olduğu ve konuyla ilgili tutumlarında çeşitlilikler bulunduğu
gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Çocuk, İnternet, ilköğretim

Kaynakça

• Akçalı, Selda İçin (2007) Çocuk ve Medya. İstanbul: Ebabil Yayınları.
• Alankuş, Sevda (2003) Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya. İstanbul: IPS İletişim Vakfı.
• Altındal, Muhammet (2012) Dijital Pazarlamada Marka Yönetimi ve Sosyal Medyanın Etkileri. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Arat, Turgay (2011) İletişim Teknolojilerinin Yükseköğretim Kurumlarında Öğretim Amaçlı Kullanımı: Selçuk Üniversitesi Örneği.
• Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslan, Bora (2010) Web 2.0 Teknikleri ve Uygulamaları. Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi Yayınları.
• Bat, Mikail ve Akıncı, Beril (2010) Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Binatlı, Cüneyt (2011) İletişim ve Teknoloji. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Boyd, Danah (2014) It’s Complicated: The Social Lives of Social Networked Teens. London: Yale University Press.
• Eldeniz, Levent (2010) Basın ve Sayısal Yayıncılık Teknolojileri. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
• Geray, Haluk (2003) İletişim ve Teknoloji, Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Geray, Haluk (2011) Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Genesis Yayınları.
• Gönenç, Aslı (2011) İletişim Teknolojilerinin Medya Üzerindeki Etkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Kümbetoğlu, Belkıs (2012) Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Onat, Ferah (2010) Bir Halkla İlişkiler Uygulama Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı: Sivil Toplum Örgütleri Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 31: 103-121.
• Özdemir, Funda Başaran (2011) Geleneksel İletişim Altyapısının Değişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Sanlav, Ümit (2014) Sosyal Medya Savaşları. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Sosyal medyada “Çocuk istismarına dur” dediler (2014) https://haber.yasar.edu.tr/genel/sosyal-medyada-cocuk-istismarina-dur-dediler.html, Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2014.
• Şirin, Mustafa Ruhi; Oktay, Necmettin ve Altun, Adnan (2013) I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi: I. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Toprak, Ali; Yıldırım, Ayşenur; Aygül, Eser; Binark, Mutlu; Börekçi, Senem ve Çomu Tuğrul (2009) Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Yazıcıoğlu, Onur ve Irak, Dağhan (2012) Türkiye ve Dünyada Sosyal Medya. İstanbul: Okyanus Yayınları.
• Yavuzer, Haluk (2013) Sunuş. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, cilt 1, Yay. haz. Haluk Yavuzer ve Mustafa Ruhi Şirin, ss. 5-6. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.