Ergenlerin Tercih Ettiği Kitaplarda Yer Alan Başkahramanların Mesleklerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 90 - 100, 31.03.2021

Mine Alabay Süleyman Yalçın

Öz

Edebiyat gibi toplumsallaşma araçları bireyin kimlik gelişimi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Toplumsallaşma araçlarını gözlemleyen birey kendisine uygun gördüğü rolleri model alır. Bu rollerin yansıdığı ve temsil edildiği ortamlardan birisi de kitaplardır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, ergenlerin tercih ettiği romanların başkahramanlarının meslek seçimlerinin incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Konya ilinde, 15-18 yaş aralığındaki ergenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi 2018-2019 Eğitim Öğretim yılında Konya'nın merkez ilçeleri olan Karatay, Meram ve Selçuklu ‘da bulunan üç okuldaki lise öğrencileridir. Araştırmada inceleme yapılacak kitaplar, 9,10,11,12. sınıf öğrencilere, en son okudukları beş kitabın isimlerinin sorulduğu bir form kullanılarak belirlenmiştir. Veriler doküman analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Daha sonra kelime ve kelime grubu kodlama şekli kullanılarak ana tema ve alt temalar oluşturulmuştur. Kitaplarda yer alan başkahraman sayısı 75 olarak belirlenirken, bu sayının 51’ini erkekler, 24’ünü ise kadınlar oluşturmaktadır. İncelemeye dâhil edilen kadın başrol kahramanların %58,3’ü herhangi bir meslekte çalışmıyor olarak gösterilirken, erkek kahramanların ise %7,8’i herhangi bir meslekte çalışmamaktadır. Elde edilmiş sayısal veriler bize bazı bilgiler sunmasının yanı sıra kahramanların meslek seçimleri istihdam oranları dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Meslekler, Gençlik kitapları, nitel araştırma, doküman analizi, ergenlik

Kaynakça

• Akça, R. P., & Şenol, V. (2012). Müzik, reklam ve kitle iletişimin ergen üzerindeki etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 28, 1-19.
• Aktaş, M. C. (2015). Turkish high school teachers’ conceptions of creativity in mathematics. Journal of Education and Training Studies, 4(2), 42-52.
• Bülbül, H. (2014). Erkek Kimliğinin Oluşumundaki Faktörler: Emek, İktidar. Detay Yayınıcılık.
• Connell, R., & Soydemir, C. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika. Ayrıntı Yayınları.
• Creswell, J. W. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
• Çolak, G. (2018). Türk Edebiyatında Kelimelerin Toplumsal Cinsiyeti. Türklük Bilimi Araştırmaları, (43), 87-125.
• Deniz, S. (2001). Bireyin meslek seçimini etkileyen kaynaklar: yeni teknolojilerden internet, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-9.
• Erzeybek B. & Gökçearslan Çiftçi E. (2019). Akademisyen kadınların toplumsal cinsiyet rolleri ve evlilik uyumu, Sosyal Çalışma Dergisi, (1) 61-80.
• Gürsel, S. & Uysal, Kolaşin, G. (2010). İstihdamda dezavantajlı grupların işgücüne katılımını artırmak (BETAM Raporu). Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi.
• Karabekmez, S., Yıldırım, G., Akamca, G. Ö., Ellez, A. M., & Bulut, A. N. Ü. (2018). The study of social gender perceptions of preschool children related to professions. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 51-70.
• Küçükyazıcı, G. (2008 Eylül 30) Ergende ruhsal gelişim, kimlik oluşumu ve kimlik bocalaması, Aktüel Psikoloji ve Ruh Sağlığı. http://www.aktuelpsikoloji.com/ergende-ruhsal-gelisim-kimlik-olusumu-ve-kimlik-bocalamasi-357yy.htm
• Mustafaoğlu, S. (2006). Güneydoğu Anadolu bölgesinde kadının statüsüne yönelik bir araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkan, H. H. (2006). Popüler kültür ve eğitim. Kastamonu Eğitim Dergisi,14(1), 29–38.
• Patton, M. Q. (2015). Qualitative research & evaluation methods. (4. Edition). Sage Publications.
• Tanju, E. H.(2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış, Aile ve Toplum, 6 (21): 30-39.
• TÜSİAD (2000). Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. Lebib Yalkın Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, S. (2018). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Günlük Hayattaki Yansımaları: Çorum/Alaca Örneği. İmgelem, (2), 59-79.
• Yorgancı, F. (2008). İlköğretim ders kitaplarında toplumsal cinsiyet rollerinin inşası. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı.