YouTube’un Eğitsel Amaçlı Kabul Durumunun İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 69 - 89, 31.03.2021

Ahmet Kılıç Ramazan Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanımı Modeli ve Teknoloji Kabul Modeline dayanarak YouTube’un öğretmenler tarafından eğitsel amaçlı kabul durumunu incelemek ve kullanım niyetlerini etkileyen faktörleri tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma kapsamında eğitsel amaçlı YouTube kabul ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmanın verileri açımlayıcı faktör analizi aşamasında 250, doğrulayıcı faktör analizi aşamasında ise 258 öğretmenden elde edilmiştir. Elde edilen verileri analiz etmede açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre YouTube’un kullanım durumu, “performans beklentisi”, “davranışsal niyet”, “sosyal etki”, “çaba beklentisi” ve “güven” faktörleriyle %74.20 oranında açıklamıştır. Modelde kullanılan ölçek performans beklentisi, davranışsal niyet, sosyal etki, çaba beklentisi ve güven olmak üzere 5 faktör ve 37 maddeden oluşmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşam boyu öğrenme,, Birleştirilmiş teknoloji kabul ve kullanım modeli, Teknoloji kabul modeli, Öğretmenler, Youtube’un eğitsel amaçlı kabulü

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
• Alp, Y., & Kaleci, D. (2018). YouTube sitesindeki videoların eğitim materyali olarak kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. International Journal of Active Learning, 3(1), 57-68.
• Arklan, Ü., & Kartal, N. (2018). Y kuşağının içerik tüketicisi olarak YouTube kullanımı: kullanım amaçları, kullanım düzeyleri ve takip edilen içerikler üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 929-965.
• Ayaz, A. (2019). Birleştirilmiş teknoloji kabul ve kullanım teorisi: Bartın Üniversitesi ebys kullanıcıları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Başyazıcıoğlu, H. (2018). Teknoloji kabul modellerinin karşılaştırılması ve havayolu mobil uygulamalarının kabulüne yönelik bir model önerisinin geliştirilmesi Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22 bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Copley, J. (2007). Audio and video podcasts of lectures for campus-based students: Production and evaluation of student use. Innovations in Education and Teaching International, 44(4), 387-399.
• Davis, F. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340.
• Deperlioğlu, Ö., & Köse, U. (2010). Web 2.0 teknolojilerinin eğitim üzerindeki etkileri ve örnek bir öğrenme yaşantısı. XII. Akademik Bilişim Konferansı. Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Dikmen, E. Ş. (2018). Yüksek öğretim kurumlarının video paylaşım stratejileri: Türkiye’deki üniversitelerin YouTube kanalları üzerine bir inceleme. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 5(2), 29-52.
• Fishbein, M., & Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Reading, Mass. : Addison-Wesley.
• Gefen, D., Karahanna, E., & Straub, D. W. (2003). Trust and TAM in online shopping: an integrated model. MIS Quarterly, 27(1), 51-90.
• Güllüdağ, V. (2013). Postmodern ideoloji çerçevesinde kültürel inşa dinamikleri ; YouTube örneği Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Hanafizadeh, P., Behboudi, M., Koshksaray, A. A., & Tabar, M. J. S. (2014). Mobile-banking adoption by Iranian bank clients. Telematics and Informatics, 31(1), 62-78.
• İç, C. (2017). Video içerik üretimi sağlayan sosyal ağ sitelerinde video üretimi: YouTube Türkiye'de video üretimi içerik analizi Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• İşçitürk, G. B. (2012). Öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerini kabul ve kullanımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kabataş, S., & Karaoglan Yılmaz, F. G. (2018). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme tutumlarının eğitim teknolojileri standartlarına yönelik öz-yeterlikleri açısından değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 588-608.
• Kaplan, H. E. (2018). Mobil bankacılık kullanım niyeti ve davranışında birleştirilmiş teknoloji kabul ve kullanım teorisi-2 ve güven faktörlerinin etkisinin araştırılması Doktora Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
• Karaoglan Yilmaz, F. G. (2019). Exploring the role of Facebook adoption and virtual environment loneliness on knowledge sharing behaviors in a Facebook learning community. Education and Information Technologies, 24(2), 1699-1714.
• Karaoglan Yilmaz, F. G., & Çakmak, E. K. (2016). Internet-specific epistemological beliefs and online information searching strategies of pre-service teachers: Gender and department differences. Participatory Educational Research, 3(2), 63-80.
• Keskin, S. (2014). Öğretmen, öğretmen adayı ve öğrencilerin sosyal ağları benimseme süreçleri ve kullanım amaçlarının incelenmesi Yükseklisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Koca, M. (2007). Bilgi ve iletişim teknolojileri kabul ve kullanımı birleştirilmiş modelinin değişkenlerine göre öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımlarının incelenmesi Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kuyumcu, M. (2017). Çağdaş dünyanın yeni kitle iletişim araçları: YouTube üzerine bir inceleme Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Kuzu, E. (2014). Bilişim teknolojileri öğretmen adayları arasında çevrimiçi sosyal ağların öğretim amaçlı kullanımı Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kuzu, E. B., & Akbulut, Y. (2017). Çevrimiçi sosyal ağların öğretim amaçlı kabul ve kullanımı ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 52-82.
• Lewis, C. C., Fretwell, C. E., Ryan, J., & Parham, J. B. (2013). Faculty use of established and emerging technologies in higher education: A unified theory of acceptance and use of technology perspective. International Journal of Higher Education, 2(2), 22-34.
• Macedo, I. M. (2017). Predicting the acceptance and use of information and communication technology by older adults: An empirical examination of the revised UTAUT2. Computers in Human Behavior, 75, 935-948.
• Mazman, S. G. (2009). Sosyal ağların benimsenme süreci ve eğitsel bağlamda kullanımı Yükseklisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Oktal, Ö. (2013). Kullanıcıların bilgi sistemini kabulünü etkileyen faktörlerin utaut perspektifinden incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 153-170.
• Porter, C. E., & Donthu, N. (2006). Using the technology acceptance model to explain how attitudes determine internet usage: The role of perceived access barriers and demographics. Journal of Business Research, 59(9), 999-1007.
• Rogers, E. (1983). Diffusion of innovations. New York: The Free Press.
• Selwyn, N. (2004). The information aged: A qualitative study of older adults' use of information and communications technology. Journal of Aging Studies, 18(4), 369-384.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Tosuntaş, Ş. B., Karadağ, E., & Orhan, S. (2015). The factors affecting acceptance and use of interactive whiteboard within the scope of Fatih Project: A structural equation model based on the unified theory of acceptance and use of technology. Computers & Education, 81, 169-178.
• Usluel, Y. K., & Mazman, S. (2009). Sosyal ağların benimsenmesi ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 15(8), 137–157.
• Venkatesh, V., & Morris, M. G. (2000). Why don't men ever stop to ask for directions? Gender, social influence, and their role in technology acceptance and usage behavior. MIS Quarterly, 24(1), 115-139.
• Venkatesh, V., Morris, M., Davis, G., & Davis, F. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly, 27(3), 425-478.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamali bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yılmaz, R., Karaoğlan Yılmaz, F. G., Öztürk, H. T., & Karademir, T. (2017). Examining secondary school students' safe computer and internet usage awareness: An example from Bartın province. Pegem Journal of Education and Instruction, 7(1), 83-114.
• Yilmaz, R., Karaoglan Yilmaz, F. G., & Ezin, C. C. (2018). Self-directed learning with technology and academic motivation as predictors of tablet pc acceptance. In Handbook of Research on Mobile Devices and Smart Gadgets in K-12 Education (pp. 87-102). IGI Global.