Analyzing the Parents’ Educational Philosophy Tendencies In Terms of Various Variables in The 100th Anniversary of The Republic of Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3 - Türkiye Cumhuriyeti 100.Yıl Özel Sayısı, 1145 - 1161, 29.10.2023

Ercan Yilmaz , Rüştü Yıldırım , Ziya Yavuz

https://doi.org/10.38151/akef.2023.103

Öz

The purpose of this study is to explore parents’ educational philosophy tendencies concerning various factors, including gender, geographical region, type of settlement, education level, and profession. Employing a causal-comparative design within the quantitative research method, the study considers independent variables such as parents' gender, region and place of residence, income levels, professions, and education levels, while the dependent variable constitutes parents' educational philosophy views. The sample of the study includes 3011 parents with children studying at different education levels, with 21.98% being male and 72.08% female. To measure parents' views on the philosophy of education, the Parent Philosophy of Education Scale (PPES) developed by Yılmaz and Yıldırım (2023) was used. The study findings indicate that parents generally share similar perspectives on individualist and socialist dimensions of educational philosophy based on gender, but their views differ concerning the subject-centered dimension. Moreover, parents residing in Eastern Anatolia and Southeastern Anatolia regions exhibited higher subject-centered scores in their educational philosophy tendencies compared to other regions. Notably, parents living in city centers tend to exhibit more socialist tendencies than those residing in villages/towns and district centers. Conversely, parents in city centers tend to display more individualistic tendencies than those living in the district center. The study also highlights the impact of income levels on parents' educational philosophical tendencies. Based on parental professions, civil servants tend to have higher individualist and socialist educational philosophy tendencies compared to shopkeepers, workers, farmers, and non-working parents. The study findings suggest that parents' educational philosophy tendencies are influenced by various demographic variables and the interactions within the groups they belong to. Further research can focus on how parents' demographic characteristics and group interactions contribute to their educational philosophy tendencies.

Anahtar Kelimeler

Parent, Educational philosophy, Income level, Type of settlement.

Cumhuriyetimizin 100. Yılında Velilerin Eğitim Felsefesi Eğiliminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada; velilerin eğitim felsefi eğilimlerinin cinsiyetlere, yaşadığı coğrafi bölge ve yerleşim türüne, eğitim düzeylerine ve mesleklerine göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, nicel araştırma yöntem kapsamında nedensel karşılaştırma deseni ile tasarlanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri; velilerin cinsiyetleri, yaşadıkları bölge ve yerleşim yeri, gelir düzeyi değişkenleri, meslekleri ve eğitim düzeyleridir. Velilerin eğitim felsefesi görüşleri ise araştırmanın bağımlı değişkenini oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini; farklı öğrenim kademelerinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin velilerinden oluşan 3011 kişi oluşturmaktadır. Örneklem grubundaki velilerin %21,98’i erkek, %72,08’i kadındır. Velilerin eğitim felsefesiyle ilgili görüşlerini ölçmek için Yılmaz ve Yıldırım (2023) tarafından geliştirilen Veli Eğitim Felsefesi Ölçeği (VEFÖ) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre veliler, cinsiyetlerine göre eğitim felsefesi eğilimlerinin “Bireyci” ve “Toplumcu” boyutunda benzer görüşlere sahipken “Konu Merkezli” boyutunda farklı görüşlere sahiptir. Coğrafi bölge değişkenine göre, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde ikamet eden velilerin eğitim felsefesi eğilimlerinin “Konu Merkezli” puanları, bazı bölgelerden yüksek bulunmuştur. Araştırmanın bir diğer bulgusu il merkezinde ikamet eden veliler, köy/kasaba ve ilçe merkezinde ikamet eden velilerden daha fazla “Toplumcu”, ilçe merkezinde ikamet edenlerden daha fazla “Bireyci” eğitim felsefesi eğilimine sahiptir. Araştırmada gelir düzeyinin velilerin eğitim felsefi eğilimleri üzerinde etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Velilerin mesleklerine göre eğitim felsefesi eğilimleri incelendiğinde, mesleği memur olan velilerin; “Bireyci” ve “Toplumcu” eğitim felsefesi eğilimleri; mesleği esnaf, işçi, çiftçi olan ve çalışmayan velilerin eğilimlerinden daha yüksektir. Araştırma bulgularına dayalı bir şekilde farklı araştırmalarda velilerin demografik değişkenlerinin ve ait grupların birbirleriyle etkileşimlerinin eğitim felsefesi eğilimleri üzerindeki açıklayıcılığı araştırılabilir.

Anahtar Kelimeler

Veli, Eğitim Felsefesi, Gelir Düzeyi, Yerleşim Türü.

Kaynakça

• Adams, M. (2021). An exploration of some connections between existentialism, education and psychotherapy teaching. Existential Analysis: Journal of the Society for Existential Analysis, 32(2).
• Akarsu, B., (1998). Felsefe Terimleri Sözlüğü, İnkılap Yay., İstanbul,
• Akbaşlı, S., ve Kavak, Y. (2007). Ortaöğretimde okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin bir durum çalışması. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 237-256.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K.., & Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-19.
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışması. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
• Aslan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1453-1458.
• Aster, Ernst Von, (1980). Geschichte der Philosophie, Krüger Verlag, Stuttgart.
• Aytaç, A. (2020). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının ve eğitim felsefesi eğilimlerinin öğretme ve öğrenme anlayışları üzerindeki etkisi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Balıkesir Üniversitesi.
• Banks, J. A. (2015). Cultural diversity and education: Foundations, curriculum, and teaching. Routledge.
• Biçer, B., Er, H. & Özel, A. (2013). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları ve Benimsedikleri Eğitim Felsefeleri Arasındaki İlişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242
• Bilhan, S. (1991). Eğitim felsefesi. Ankara.
• Bourdieu, P. (1977). Cultural reproduction and social reproduction. In power and ideology in education, Jerome Karabel and A. H. Hasley (Eds.). Oxford: Oxford University Press
• Bowles, S. & Gintis, H. (1976). Schooling in capitalist America. New York: Basic Books.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cevizci, A. (2000). Paradigma felsefe sözlüğü (4. Baskı). İstanbul: Paradigma Yayınları
• Cenker-Özek, C. I. (2018). 1990’lardan günümüze Türkiye’de sosyal sermaye ve sivil toplum: bölgeler arası bir karşılaştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 18(2018 Özel Sayısı), 44-77.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences, 2nd ed. Hillsdale, NJ: Erlbaum
• Çelikkaya, H. (2006). Eğitim bilimlerine giriş (Eğitimcilik ve Öğretmenlik). İstanbul: Alfa
• Çelik, R., & Orçan, F. (2016). Öğretmen adaylarının eğitim inançları üzerine bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 63-77.
• Çetin, B., İlhan, M., & Arslan, S. (2012). Öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(5), 149-170.
• Çoban, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerini değerlendirme. Üniversite ve Toplum, 7(4).
• Dewey, J. (1938). The philosophy of the arts. John Dewey: The Later Works.
• Doğanay, A., & Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 321-339.
• Dinn, A. A., & Sunar, D. (2017). Çocuk yetiştirme tutumları ve bağıntılarının kültür içi ve kültürlerarası karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 95-110.
• Ektem, İ. S. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ve demokratik tutumları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2391-2402.
• Ergün, M. (2005). Eğitimin Felsefi Temelleri. Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (Ed.). Öğretmenlik Mesleğine Giriş (ss. 47-71). Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
• Foulquie, P. (1998). Varoluşçunun varoluşu (Çev: Y. Şahan). (1. Baskı). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• George, D., & Mallery, P. (2016). Frequencies. in IBM SPSS statistics 23 step by step (pp. 115-125). Routledge
• Gingell, J., & Winch, C. (2002). Philosophy of education: The key concepts. Routledge.
• Göger, G. (2018). Ebeveynlerin kişilik özellikleri ile çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı).
• Gökbulut, B. (2019). Pedagojik formasyon öğrencilerinin bireysel yenilikçilik özellikleri ve eğitim inançları arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 521-533.
• Gökkaya, A. (2020). Anne babaların; enneagram bilgisi, ebeveyn tutumları ve affedicilik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Master's thesis, Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Görmez, S. (2015). Öğretmen Adaylarının ve Öğretmenlerin Eğitim Felsefelerinin Belirlenmesi ve Eğitim Ortamı Açısından incelenmesi.[Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Gazi Üniversitesi.
• Grolnick, W. S. ve Slowiaczek, M. L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65, 237–252
• Gunzenhauser, M. G. (2003). High-stake testing and the default philosophy of education. Theory into Practice, 42(1), 51-58.
• Gutek, G. L. (2006). George S. Counts and the origins of social reconstructionism. Social reconstruction: People, politics, perspectives, 1-26.
• Günay, M., (2021). Eğitim Felsefesi, Çizgi Yayınevi, Konya
• Hançerlioğlu, O., (1989), Düşünce Tarihi, İstanbul
• Hohr, Hansjörg und Retter, Hein, (2009). Gesellschaft religion und asthetik in der erziehungsphilosophie john deweys, Verlag Julius Klinkhart, Bad Heilburn.
• Höffe, O., (2008). Felsefenin Kısa Tarihi, çev: Aytolu, O. N., İnkılap Yay., İstanbul
• Ilgaz, G., Bülbül, T., & Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 50-65.
• Işık, İ. (2014). Yokluk hipotezi anlamlılık testi ve etki büyüklüğü tartışmalarının psikoloji araştırmalarına yansımaları. Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 55-80.
• Kiraz, E., Demir, C. E., Aksu, M., Daloğlu, A., & Yıldırım, S. (2010). Investigating educational views of prospective teachers according to different variables. Elementary Education Online, 9(2).
• Kaya, S. (2007). İlk ve orta öğretim okulu yöneticilerinin eğitim felsefesi akımlarına karşı eğilimlerinin değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Yeditepe Üniversitesi.
• Levine, T. R., & Hullett, C. R. (2002). Eta squared, partial eta squared, and misreporting of effect size in communication research. Human Communication Research, 28(4), 612-625.
• Macleod, J. (1987). Ain’t no makin’ it. Boulder, CO: Westview Press
• Mucchielli, A., (1991) Zihniyetler, Çev. Ahmet Kotil, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Nasr, S. H. (1981). Knowledge and the sacred. Crossroads.
• Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Hatipoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(1), 37-78
• Ornstein, A. C., and Levine, D. U. (2008). Foundations of educations. (Tenth Edition). New York: Houghton Mifflin Company.
• Ornstein, C., A. ve Hunkins, P. F. (2014). Programın felsefi temelleri (Çev. S. Demiral). Eğitim programı: Temeller, ilkeler ve sorunlar içinde (s. 43-84). (Çev. Editörü Arı, A.). Konya: Eğitim Yayınevi
• Özkardeş, O. G., & Arkonaç, S. (1998). İki farklı eğitim düzeyinde baba olma algısı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(10), 253-263.
• Özdamar K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri, Kaan Kitabevi: Eskişehir.
• Özsoy, S., & Özsoy, G. (2013). Eğitim araştırmalarında etki büyüklüğü raporlanması. İlköğretim Online, 12(2), 334-346.
• Pleck, J.H. (1987) American fathering in historical perspective. In M.S. Kimmel (ed) Changing Men. Sage publications
• Robinson, E. (2010). Disintegration. Anchor.
• Sadker, D. M., & Sadker, M. P. (2017). Teachers, schools, and society. McGraw-Hill Education
• Schuon, F., & Townsend, P. N. (1970). Dimensions of Islam. (No Title).
• Schuon, F. (2005). The Essential Frithjof Schuon. World Wisdom, Inc.
• Smith, H. (1987). Is there a perennial philosophy? Journal of the American Academy of Religion, 55(3), 553-566.
• Sönmez, V. (1996). Eğitim Felsefesi (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık
• Topses, G. (2012). “Davranışçı ve Varoluşçu-Hümanistik Psikolojik Danışma Kuramlarının Ayırtedici ve Örtüşen Nitelikleri”, International Journal of New Trends in Arts, Sports&Science Education, 1(3), p. 6
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon
• Turgut, İ. (1992). Eğitim üzerine: Felsefi bir deneme (5. Baskı). İzmir: Bilgehan Matbaası.
• Tunca, N., Alkın-Şahin, S., & Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin eğitim inançları ile meslekî değerleri arasındaki ilişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 11-47.
• Uğurlu, C.T. & Çalmaşur, H. (2017). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim inançlarına ilişkin görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 230-273
• Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş Çocuğu Olan Ebeveynlerin Babalık Rolüne İlişkin Görüşleri .International Journal of Social Sciences And Education Research. 1(4). s. 1383-1396
• Varış, F. (1998). Eğitim bilimlerine giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Varış, F. (1994). Eğitimde program geliştirme teori ve teknikleri. Alkım Kitapçılık Yayıncılık, Ankara.
• Yaman, S., Bal İncebacak, B. & Sarışan Tungaç, A. (2022). Öğretmen niteliklerinin belirlenmesinde paydaşların görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 376-397. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/akef/issue/72486/1179710
• Yazıcı T. (2017). Müzik öğretmeni adaylarının eğitim felsefesi inançları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2).
• Yazıcı, S. (2016). Felsefeye giriş (6. Baskı). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Yavuz, K. (1998), Günümüzde din eğitimi, ÇÜİF Yayınları, Adana.
• Yılmaz, K., & Tosun, M.F. (2013). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmen öğrenci ilişkilerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 205-218.
• Yılmaz, E., & Yıldırım, R. (2023). Development of parent educational philosophy tendency scale: A validity and reliability study. Research on Education and Psychology (REP), 7(2), 328-348.
• Yılmaz, E. & Jafarova, G. (2022). Öğretmen liderliği ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 328-346. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/akef/issue/72486/1179689
• Yokuş, T. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1).
• Young, M. (2007). Bringing knowledge back in: From social constructivism to social realism in the sociology of education. Routledge.
• Willis, P. (1977). Learning to Labour—How Working Class Kids Get Working Class Jobs, Farnborough: Saxon House.
• Weber, A., (1991). Felsefe Tarihi, İstanbul,
• Sönmez, V. (1998). Eğitim felsefesi. Anı Yayıncılık.