A Reception Study on the Representation of Jealousy in the Movie Envy (Kiskanmak)

Yıl 2022, , 297 - 318, 29.06.2022

Zeynep Baki , Hüseyin Köse

https://doi.org/10.31123/akil.1081697

Öz

Envy and jealousy are the emotions that nearly everyone has to experience. Although there are some differences between them, both forms of emotions produce similar results in terms of the psychological damage they cause. The movie called Envy (2009) adapted from novel by Nahit Sırrı Örik and directed by Zeki Demirkubuz focuses on the envy and jealousy concepts which prevail in family relations. An in-depth analysis of the subject matter of the film is important in order to reveal the differences between the two types of emotions, and to understand the meanings attributed by the society members to these two types of emotions, and their level of awareness. This study aims to examine how the audiences perceives the feelings of envy and jealousy within the context of the mentioned movie. In this context, a reception study was carried out with the participation of the audience. The reception analysis was carried out with the participation of 10 randomly selected viewers. In-depth interviews were made separately with each participant before and after watching the movie in order to determine whether the movie had an effect on the knowledge and awareness levels of the audience regarding the feelings. In conclusion, it was determined that the movie was effective on half of the participants to deal with jealousy and envy. It was also observed that there was a general consensus among the participants that the film had an instructive story.

Anahtar Kelimeler

Kıskanmak, Movie, Envy, Awareness, Reception Analysis.

Kıskanmak Filminde Haset Duygusunun Temsili Üzerine Bir Alımlama Çalışması

Öz

Haset ve kıskançlık, hemen herkesin deneyimlemek zorunda kaldığı duygulardandır. Aralarında kimi farklılıklar bulunsa da her iki duygu biçimi de neden oldukları ruhsal tahribat açısından benzer sonuçlar üretir. Nahit Sırrı Örik’in aynı adlı romanından uyarlanan ve yönetmenliğini Zeki Demirkubuz’un yaptığı Kıskanmak (2009) adlı film, aile içi ilişkilerde hüküm sürdüğü biçimiyle haset ve kıskançlık kavramlarını odağa alır. Söz konusu filme yönelik derinlikli bir analiz, her iki duygu türü arasındaki farkları ortaya koymak ve toplumun bu iki duygu biçimine yüklediği anlamları ve farkındalık düzeyini kavramak açısından önemlidir. Bu çalışma, adı geçen filmin semantik evreni bağlamında izleyicinin haset ve kıskançlık duygularını nasıl alımladığını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda izleyicilerin katılımıyla alımlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Filmin izlenmesinden önce ve filmin izlenmesinin ardından her katılımcıyla ayrı ayrı derinlemesine görüşmeler yapılmış; filmin izleyicilerinin kıskançlık ve haset duygularına ilişkin bilgi ve farkındalık düzeylerinde bir etki yaratıp yaratmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, filmin kıskançlık ve haset duygularıyla başa çıkmada katılımcıların yarısında etkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca, katılımcılar arasında filmin ibret verici bir öyküsü olduğu konusunda genel bir fikir birliği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıskanmak, Film, Haset, Farkındalık, Alımlama Analizi.

Kaynakça

• Adler, A. (2020). İnsanı Tanıma Sanatı. (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Akbulut, H. (2014). Televizyon ve Sinemada İzleyici Çalışmak: Alımlama Çalışmaları. Kocaeli Üniversitesi 2237 İletişim Bilimlerinde Araştırma Projesi Yazma Eğitimi.
• Aune, K. S. & Comstock, J. (1991). Experience and Expression Of Jealousy: Comparison Between Friends And Romantics. Psychological Reports, 69, 315-319. DOI: https://doi.org/10.2466/PR0.69.5.315-319
• Barrows, K. (2002). Ideas In Psychoanalysis Envy. UK: Icon Books.
• Bozkurt, O. (1999). Plastik Sanatlarda Alımlama Estetiğindeki ‘Beklenti Ufku’ Sarsılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İTÜ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://polen.itu.edu.tr/handle/11527/17725.
• Çelik, Z., Demirkubuz, Z. (Yapımcı) ve Demirkubuz, Z. (Yönetmen). (2009). Kıskanmak [Sinema Filmi]. Türkiye: Mavi Film.
• De Steno, D. A. & Salovey, S. (1996). Jealousy and the Characteristics of One’s Rival: A Self-Evaluation Maintenance Perspective. Personality ve Social Psychology Bulletin, 22, 920-932. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167296229006.
• Fanh Hisieh, H. & Shannon, S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. DOI: Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288. DOI: https://doi.org/10.1177/1049732305276687.
• Girard, R. (2017). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat. (A. Etensel İrdem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Gökçe, O. (1994). İçerik Çözümlemesi. Eskişehir: Turkuaz Yayıncılık.
• Kılınç, B. (2011). Zeki Demirkubuz Filmleri Üzerine Bir Deneme: Sinema Edebiyat İlişkisi. S. T. İşlek (Der.), Sekans Sinema Yazıları Seçkisi 5 (s. 124-139) içinde. Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
• Klein, M. (2018). Haset ve Şükran. (O. Koçak ve Y. Ertem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Mathes, E. W. (1992). Jealousy: The Psychological Data. Lanham, USA: University Press of America. DOI: https://doi.org/10.2466/pr0.1981.49.1.23
• Mathes, E. W. & Severa, N. (1981). Jealousy, Romantic Love, and Liking: Theoretical Considerations and Preliminary Scale Development. Psychological Reports, 49, 23-31.
• Navaro, L. (2011). Haset ve Rekabet. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Pines, A. M. (1992). Romantic Jealousy: Causes, Symptoms, Cures. London, UK: Routledge.
• Pines, A. M. & Friedman, A. (1998). Gender Differences in Romantic Jealousy. The Journal of Social Psychology, 138, 54-71. DOI: https://doi.org/10.1080/00224549809600353.
• Polat. Y., (2017). Haset, İmrenme ve Kıskançlık Duygularının Ayrıştırılması. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi, 3(2), 29-42.
• Smith, R. H. & Kim, S. H. (2007). Comprehending Envy. Psychological Bulletin, 133(1), 46-64. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.133.1.46.
• Sontag, S. (2011). Fotoğraf Üzerine. (O. Akınbay, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplık.
• Tarhan, N. (2020). Duyguların Psikolojisi ve Duygusal Zekâ. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Van de Ven, N., Zeelenberg, M. & Pieters, R. (2011). Why Envy Outperforms Admiration. Personality and Social Psychology Bulletin, 37(6), 784-795. DOI:10.1177/0146167211400421.
• Yoo, E.E. & Buzinde, C.N. (2012). Gazing Upon the Kingdom an Audience Reception Analysis of a Televised Travelogue. Annals of Tourism Research, 39(1), 221–242. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.06.002.