Sufi Story Narratives as Ideological Discourse in New Turkish TV Series: The Case of Vuslat Series

Yıl 2019, Sayı: 32, 166 - 191, 31.12.2019

Dilan Cıftcı

https://doi.org/10.31123/akil.617070

Öz

Discourse has been one of the main subjects in the studies conducted on the contents of the products that affect the society in the communicative phenomenon. Propaganda messages, on the other hand, are the main subject of the field of political communication,

but they are frequently found in studies on cinema and television products. In this study, propaganda is made through series based on conceptualization of discourse, critical discourse and ideological discourse. In the study, value analysis in the propaganda

messages of Joyeux, Cave, Durandin and Feertchack, (1979) was adapted according to the sample of the study. The first part of the study has two stages. Firstly all episodes of 1st season of Vuslat series (n=20 aired on Turkey Radio and Television Agency (TRT)) examined and descriptive content analysis for Satranc-I Urefa [Chest Ref] game scene is made. In the second stage, propaganda values analysis was conducted through storytelling with the findings obtained from content analysis. The results of the research revealed that the common values that emerged in the storytelling were mysticism and religion. In addition, the results of the research show that many Arabic-based words have been introduced into the society through this series. When the story analysis and the circulating words are examined, it is possible to say that religious discourses are covered in the range of Sufi doctrine.

Anahtar Kelimeler

Discourse, Propaganda Values Analysis, Turkish series, mysticism

Yeni Türk Dizilerinde İdeolojik Söylem olarak Tasavvuf Hikaye Anlatıları: Vuslat Dizisi Örneği

Öz

İletişimsel
olguda, topluma etki eden ürünlerin içeriklerine yönelik yapılan çalışmalarda
temel konularından birisi söylem olmuştur. Propaganda mesajları ise siyasal
iletişim alanının temel konusu olmakla birlikte, sinema ve televizyon
ürünlerine yönelik çalışmalarda da sıklıkla yer bulmaktadır. Bu çalışmada
söylem, eleştirel söylem ve ideolojik söylem kavramsallaştırmasından yola
çıkılarak diziler aracılığı ile yapılan propagandaya değinilmiştir. Çalışmada
Joyeux, Cave, Durandin ve Feertchack, (1979)’ün propaganda mesajlarında değer
analizi çalışmasının örneklemine göre uyarlanmıştır. İki aşamada tamamlanan
araştırmanın ilk kısmında, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)’de yayınlanan Vuslat dizisinin 1. sezon bölümleri  (n=20)
incelenmiş ve mevcut bölümlerdeki Satranc-ı Urefa oyunu sahnelerine yönelik betimsel
içerik analizi yapılmıştır.  İkinci
aşamada, içerik analizinden elde edilen bulgularla hikaye anlatıları üzerinden
propaganda değerler analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları, hikaye
anlatılarında ortaya çıkan ortak değerlerin tasavvuf ve dini olduğunu ortaya
koymuştur. Buna ilaveten araştırma sonuçları söz konusu dizi aracılığı ile pek
çok Arapça kökenli kelimenin toplumda kullanıma sokulduğunu göstermektedir.
Araştırmaya söz konusu olan oyun üzerinden yapılan hikaye çözümlemeleri ve
dolaşıma giren kelimelere bakıldığında, dini söylemlerin Tasavvuf öğretisi
yelpazesinde dizide işlendiğini söylemek mümkün olacaktır.  

Anahtar Kelimeler

Söylem, Propaganda Değerler Analizi, Türk Dizileri, Tasavvuf

Kaynakça

• Althusser, L. (2003). On The Reproduction of Capitalism: Ideology and Ideological State Apparatuses. London: Verso Trade.
• Atay, H. (2007). Söylem Analizi Kavramının Yapıları ve İşlem Akışı. Nitel Araştırma: Neden, Nasıl, Niçin İçinde (169-180). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aydın, A. (2000). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Barker, C., & Galasinski, D. (2001). Cultural Studies and Discourse Analysis: A Dialogue on Language and Identity. New York: Sage.
• Bars, M. E. (2019). Türk Anlatı Geleneğinde Anlatıcı Merkezli Değişim/Dönüşüm: Geleneksel Hikâyecilerden Medyatik Hikâyecilere. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(25), 1-20.
• Bilgin, B. (1994). Ahlâk Terbiyesinde Dini Hikâyeler. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1, 51-74.
• Boylan, P. (2003). Seeing and Saying Things in English. In Paper delivered at the IV Annual IALIC Conference, Lancaster University (Vol. 16, p. 2003).
• Çiftçi, D. (2018). Communication, Persuasion and Cognition: The Review on Application of the ELM-Model in Political Communication of North Cyprus. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29. Özel Sayısı), 133-142.
• Çiftçi, D. (2019). The complex nature of cultural rights: opposing ethical interpretations-The case of Kurds and Basques. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 5(8), 424-433.
• Elliott, R. (1996). Discourse Analysis: Exploring Action, Function and Conflict in Social Texts. Marketing Intelligence & Planning, 14(6), 65-68.
• Fairclough, N. (2013). Critical Discourse Analysis. R. Wodak (Ed.). London: Sage.
• Foucault, M. (1969). The Archeology of Knowledge and the Discourse on Language. Trans. AM Sheridan Smith. New York: Pantheon Books.
• Günay-Erkol, Ç. (2011). Osmanlı-Türk Romanından Çağdaş Türk Romanına Kadınlık: Değişim Ve Dönüşüm. Türkiyat Mecmuası, 21(2).
• Joyeux, B., Cavé, F., Durandin, G., & Feertchak, H. (1979). Méthode D’étude Des Valeurs Dans Les Messages De Propagande. L’année Psychologique, 79(1), 181-195.
• Kress, G. (1989). Critical Discourse Analysis. Annual Review of Applied Linguistics, 11, 84-99.
• Mardin, Ş. (1992). İdeoloji, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk Edebiyatı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özbek, A. (1991). Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed. Konya: Esra Yayınları.
• Parker, I. (2002) Critical Discursive Psychology. London; Palgrave.   Potter, J., & Wetherell, M. (1987). Discourse and Social Psychology: Beyond Attitudes and Behavior. New York: Sage.
• Potter, J. (1996). Discourse Analysis and Constructionist Approaches: Theoretical Background. British Psychological Society.
• Punch, K. 2005. Introduction to Social Research: Quantitative and Qualitative Approaches.
• London: Sage.
• Rossiter, A. (2005). Discourse Analysis in Critical Social Work: From Apology to Question. Critical Social Work, 6(1), 1-8.
• Tremblay, R. (1990). National Core French Study: The Communicative/Experiential Syllabus.
• Tonkiss, F. (2004). Analyzing Text and Speech: Content and Critical Discourse Analysis. In C. Seale (Ed.), Researching Society and Culture (pp. 368–380). London: Sage.
• Reboul, O. (1980). Langage et Idéologie. Paris: PUF.
• Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şanver, M. (2004). Kur’an’da Tebliğ ve Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Van Dijk, T. A. (1997). Discourse as Social Interaction. London: Sage.
• Van Dijk, T. A. (2003). The Discourse-Knowledge İnterface. In Critical Discourse Analysis (pp. 85-109). London: Palgrave Macmillan.
• Van Dijk, T. (2015). Söylem ve İdeoloji: Çokalanlı bir yaklaşım. B. Çoban & Z. Özarslan (Haz.). Söylem ve İdeoloji Kitabı, (15-97), İstanbul: Su Yayınları.
• Wodak, R., & Meyer, M. (2009). Critical Discourse Analysis: History, Agenda, Theory and Methodology. Methods of Critical Discourse Analysis, 2, 1-33.
• Wood, L. A., & Kroger, R. O. (2000). Doing Discourse Analysis: Methods for Studying Action in Talk And Text. London: Sage.
• Wooffitt, R. (2005). Conversation Analysis and Discourse Analysis: A Comparative and Critical Introduction. London: Sage.
• Zima, P. V. (1999). The Philosophy of Modern Literary Theory. London: Bloomsbury Publishing.
• https://islamansiklopedisi.org.tr/arama/?q=rıza&p=m
• https://marmaraakademi.wordpress.com/2013/01/24/zilletten-vuslata-yuz-hamle-satranc-i-urefa/