An Intermedial Analysing in the Axis of Cinema and Painting: The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover Movie

Yıl 2021, Sayı: 35, 262 - 283, 30.06.2021

Özge Boz

https://doi.org/10.31123/akil.781782

Öz

This study approaches with an intermedial analysing of the film of The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover filmed by Peter Greenaway in 1989 and the painting of The Banquet of the Officers of the St George Militia Company in 1616 painted by Frans Hals which creates the background of the movie in both metaphoric and literal meanings. The painting hanging on the wall right behind of the table where all the main characters play a part in the main venue of the film, restaurant; acts as a keystone to create the universe of the film as both stylistic and narrative. Greenaway who is formalist, takes a stylistic method in mise-en-scene elements as are light, colour, composition, decoration, costume and screening. Therefore, this film analysed with mise-en-scene analysing method. In order to go deeper in the multi-layered meaning structure that the director has built in his film and to provide the requisite cultural background in the purpose of analysing the film, the period in which the work of art was produced is also included in the scope of the studying along with the painting of The Banquet of the Officers of the St George Militia Company in 1616. While the reflection of the aesthetic components of the painting such as light, colour and composition are seen in the mise-en-scene of the film, it is understood that the results of the social, economic, political and artistic life of the 17th century of Netherlands, where the work of art was produced, played an essential role in the creation of the story of the film.

Anahtar Kelimeler

Peter Greenaway, The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover, Mise-en-scene analysing, Cinema and Painting, Intermediality

Sinema ve Resim Ekseninde Medyalararası Bir İnceleme: Aşçı, Hırsız, Karısı ve Aşığı Filmi

Öz

Bu çalışma Peter Greenaway’in 1989 yılında çektiği Aşçı, Hırsız, Karısı ve Aşığı filmi ile filmin hem mecazi hem de gerçek anlamda fonunu oluşturan Frans Hals’ın Aziz Giorgio Birliğinin Subayları Ziyafette resmini medyalararası bir okumayla ele almaktadır. Filmin ana mekanı olan restoranda, filmin ana karakterlerinin yer aldığı masanın hemen ardında asılı duran bu tablo, hem biçimsel hem de anlatısal olarak filmin evreninin oluşmasında kilit taşı görevi görmektedir. Biçimci olan Greenaway, ışık, renk, kompozisyon, dekor, kostüm ve sahneleme gibi mizansen öğelerinde stilistik bir yaklaşım sergilediğinden film, mizansen analiz yöntemiyle incelenmiştir. Yönetmenin filminde inşa ettiği çok katmanlı anlam yapısında derinlere inebilmek ve filmi çözümlemek için gerekli olan kültürel alt yapıyı sağlamak için Aziz Giorgio Birliğinin Subayları Ziyafette tablosuyla beraber eserin üretildiği dönem de çalışmanın kapsamına dahil edilmiştir. Tablonun ışık, renk, kompozisyon gibi estetik unsurlarının yansıması filmin mizanseninde görülürken, eserin üretildiği 17. yüzyıl Hollanda’sının sosyal, ekonomik, politik ve sanatsal yaşantısının sonuçlarıysa filmin öyküsünün oluşturulmasında oldukça önemli bir rol oynadığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Peter Greenaway, Aşçı, Hırsız, Karısı ve Aşığı, Mizansen Analiz, Sinema ve Resim, Medyalararasılık

Kaynakça

• Akdeniz Ay, D. (2017). 17. Yüzyıl Hollanda Resim Sanatında Yiyecek-İçecek Öğeleri: Portre, Tür ve Ölüdoğa Sanatından Örneklerle. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (1), 76-95.
• Altuntaş, G. Greenaway ve Veritabanı Sineması. Altyazı Sinema Dergisi. https://www.academia.edu/38627606/Greenaway_ve_Veritaban%C4%B1_Sinemas%C4%B1 adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Berger, J. (2012). Görme Biçimleri. 18. Baskı. Y. Salman (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Bonitzer, P. (2011). Kör Alan ve Dekadrajlar. 2. Baskı. İ. Yaşar (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Cambridge Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/aspic adresinden 30.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Cambridge Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/boar?q=boars adresinden 30.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Çeler, Z. (2012). 17. Yüzyıl Hollanda Toplumu ve Resim Sanatı Üzerine: Bakış, Üslup ve Yorumlama. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 16, 65-84.
• Demiray, E. (2014, 29 Ekim). The Cook, The Thief, His Wife & Her Lover (1989): Perdede Maniyerizm Denemesi. Cine Ritüel. http://www.cinerituel.com/the-cook-the-thief-his-wife-her-lover-1989-perdede-maniyerizm-denemesi/ adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Frans Hals Museum. https://www.franshalsmuseum.nl/en/art/banquet-of-the-officers-of-the-st-george-civic-guard-3/ adresinden 14.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Gombrich, E. H. (2014). Sanatın Öyküsü. Ö. Edruran ve E. Erduran (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gras, V. ve Gras, M. (2014). Peter Greenaway. S. Özgül (Çev.), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Greenaway Sinemanın Ölümünü İlan Etti. (2007, 11 Ekim). Bianet. https://m.bianet.org/bianet/kultur/102265-greenaway-sinemanin-olumunu-ilan-etti adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• IMDb. https://www.imdb.com/name/nm0000425/ adresinden 21.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• İslimyeli, B. N. (2014, 27 Kasım). Bir İmge Düşünürü: Peter Greenaway. Belgesel Film. http://www.belgeselfilm.com/bir-imge-d%C3%BC%C5%9F%C3%BCn%C3%BCr%C3%BC-peter-greenaway.html adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi: Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kandinsky, W. (2010). Sanatta Ruhsallık Üzerine. İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Karaalioğlu, O. (2018). 17. Ve 18. Yüzyılda Flaman Resim Sanatında Avcılık Natürmortları. İdil Dergisi. 7 (48), 909-918.
• Karakaya, S. (2015). Sinema-Resim İlişkisi ve Sanat Olarak Sinemanın Resimsel Estetiği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 3 (12), 134-141.
• Kasander, K. (Yapımcı) ve Greenaway, P. (Yönetmen). (1989). Aşçı, Hırsız, Karısı ve Aşığı [Sinema Filmi]. Hollanda, İngiltere, Fransa.
• Keskinok, A. Siyah - Beyaz ve Renksel Algılamanın Karşılaştırılması. Renkli Televizyon Yapım Tekniği. http://www.kameraarkasi.org/kompozisyon/renk/siyahbeyazverenkkavrami.html adresinden 19.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kılıç, L. (2013). Görüntü Estetiği. 5. Baskı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Kırık, A. M. (2014). Sinemada Renk Öğesinin Kullanımı: Renk ve Anlatım İlişkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6), 71-83.
• Kilinç, M. ve Köksal, S. (2019). Barok Dönem Resimlerinde Kullanılan Işık Tekniklerinin Günümüz Sinema Filmlerine Yansıması: Kış Uykusu Örneği. ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi. 1, 19-30.
• Kural, N. (2014, 24 Kasım). Yüzüklerin Efendisi ve Harry Potter film değil. Milliyet Sanat. http://www.milliyetsanat.com/haberler/sinema/-yuzuklerin-efendisi-ve-harry-potter-film-degil-/4722 adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Leppert, R. (2017). Sanatta Anlamın Görüntüsü. 3. Baskı. İ. Türkmen (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Maltaş, M. Ş. (2005). 17. Yüzyıl Hollanda Resim Sanatında Natürmort. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Eser Metni). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mazlum, Ö. (2011). Rengin Kültürel Çağrışımları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 31, 125-138.
• Peter Greenaway – Biography. (2009, 20 Aralık). The European Graduate School. https://web.archive.org/web/20091220084927/http://www.egs.edu/faculty/peter-greenaway/biography/ adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Saskia Boddeke & Peter Greenaway Projects, https://www.sbpg-projects.com/peter-greenaway adresinden 13.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Sözen, M. (2003). Sinemada Renk. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Şensöz, A. D. ve Tuncer, A. Ö. (2018, 11 Nisan). Peter Greenaway ile Söyleşi. Altyazı. https://www.altyazi.net/soylesiler/peter-greenaway-ile-soylesi/ adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Vardan, U. (2009, 13 Nisan). Aykırı Yönetmen Sinema İçin Karamsar. Radikal. http://www.radikal.com.tr/kultur/aykiri-yonetmen-sinema-icin-karamsar-931000/ adresinden 18.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Yener Gökşenli, E. (2009). Antonio Muñoz Molina'nın El Invierno En Lisboa Adlı Romanında “Medyalararasılık”. İ.Ü. Mediterraneo Dergisi, 1 (4), 27-45.
• Yücel, M. M. E. (2007). 17. Yüzyıl Hollanda Resminde Sembol Kullanımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.