COVID-19 Pandemisinde Bilgi Edinme Kaynakları, Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Aşıya Yönelik Tutumlar

Yıl 2021, Sayı: 36, 178 - 202, 31.12.2021

Çağlar Genç

https://doi.org/10.31123/akil.988587

Cited By: 3

Öz

Günümüz teknoloji yoğun ortamda bilişim ve iletişim teknoloji ve uygulamalarında yaşanan yeniliklerle birlikte insanların bilgiye olan erişimi de büyük bir hızla artmıştır. Erişim olanaklarının artması ile birlikte insanlar artık ilgi alanlarına giren konularda pek çok farklı bilgi kaynağına kolayca ulaşabilmektedir. Bilgilerin hangi kaynaktan elde edildiği ve ne kadar güvenilir olduğu üzerinde önemle durulması gereken bir husustur. Çalışmanın amacı, COVID-19 pandemisi ile ilgili bilgi edinmede referans gruplarına ve medyaya yönelik güveni, COVID-19 hastalığına yönelik algıyı ve COVID-19 aşısına yönelik tutumları ortaya çıkarmaktır. Çalışma çevrimiçi anket yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden kartopu örnekleme ile 18 yaş üzeri 600 kişiye ulaşılmış, 592 anket araştırmaya dahil edilmiştir. Medya kullanım alışkanlıkları bağlamında katılımcılar medyayı sırasıyla gündemi takip etmek ve içerik (yorum, görsel, video) paylaşmak amacıyla kullanmaktadır. COVID-19 konusunda bilgi elde etmek için TV ve İnternet haber ve sağlık siteleri, referans grubu olarak da doktorlar ve diğer sağlık çalışanlarının daha güvenilir bulunduğu belirlenmiştir. Aşı olma kararlarını en çok etkileyen grup ise doktorlardır.

Anahtar Kelimeler

Medya kullanımı, Kaynak güvenirliği, Referans grupları, COVID-19 Algısı, COVID-19 Aşısı

Kaynakça

• Aker, A. A. (2018). Aşı Karşıtlığı. Toplum ve Hekim, 33(3), 175-186.
• Arifin, W. N. (2015). The graphical assessment of multivariate normality using SPSS. Education in Medicine Journal, 7(2), 71-75.
• Ataç, Ö. ve Aker, A. (2014). Aşı Karşıtlığı. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi. İlkbahar, 42-47.
• Aydın, A. F. (2020). Post-Truth Dönemde Sosyal Medyada Dezenformasyon: Covid-19 (Yeni Koronavirüs) Pandemi Süreci. Asya Studies-Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar, 4 (12), 76-90.
• Bertin, P., Nera, K. ve Delouvee, S. (2020). Conspiracy Beliefs, Rejection of Vaccination, and Support for hydroxychloroquine: A Conceptual Replication-Extension in the COVID-19 Pandemic Context. Frontiers in Psychology, 11, 1-9.
• Bolatkale, M.K., Kutlu, R. ve Eryılmaz, M.A. (2019). Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Bireylerin Erişkin Aşıları Hakkındaki Bilgileri ve Aşılanma Durumları. Konuralp Tıp Dergisi, 11(3), 362-368.
• Bozkurt, H. B. (2018). Aşı Reddine Genel Bir Bakış ve Literatürün Gözden Geçirilmesi. Kafkas Journal of Medical Sciences, 8(1), 71–76.
• Creswell, J. W. (2014). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. New York: Pearson.
• Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O.C. ve Coşar, B. (2020). Development of Perception and Attitude Scales Related With Covid-19 Pandemia. Pearson Journal f Social Sciences & Humanities, 5(7), 306-326.
• Gölbaşı, S. D. ve Metintaş, S. (2020). Covıd-19 Pandemisi ve İnfodemi. Halk Sağlığı Dergisi, 5(COVID-19 Özel Sayısı), 126-37.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., and Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. New York: Pearson.
• Hunt, J.S. (2020). The COVID-19 Pandemic vs Post-Truth (executive summary). Global Health Security Network. https://www.ghsn.org/resources/Documents/GHSN%20Policy%20Report%201.pdf adresinden 29.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Karaca, Y. (2016). Referans Grupları ile İletişimin satın Alma Kararları Üzerine Etkisi: Genç Yetişkinlere Yönelik Bir Araştırma. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 25, 209-231.
• Kılıçaslan, Ö. (2020). Aşı Karşıtlığı Tarihçesi. Cengiz Yakıncı (Ed.), Güncel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları içinde (s. 25-42), Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Kırık, A. M. ve Özkoçak, V. (2020). Yeni Dünya Düzeni Bağlamında Sosyal Medya Ve Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Pandemisi. SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, 7(45), 133-154.
• Okyay, P. ve Abacıgil, F. (2016). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1025.
• Özata, F. Z. ve Kapusuz, S. (2019). Aşı Kararsızlığı ve Aşı Reddi Konusuna Sosyal Pazarlama Bakış Açısından Çözüm Önerileri. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 65-83.
• Özdemir, S., Kayhan, R ve Aksoy Özer İ. (2021). Pandemi (Covid-19) Döneminde Kaynak Güvenilirliği Boyutlarının, Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin ve Marka İmajı Boyutlarının Tüketici Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Instagram Fenomenleri Üzerine Bir Araştırma. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 14(1), 113-146.
• Pallant, J. (2011). SPSS survival manual: A step-by-step guide to data analysis using SPSS. New York: Open University Press.
• Suher, K. İ. (2017). Kaynak Güvenilirliği. Edt. A. A. Bir ve H. K. Suher, (Ed), Reklam Teorileri: Reklamın İnsan Davranışına Etkileri içinde (295-332). İstanbul: The Kitap Yayınları.
• The Digital 2021 Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital adresinden 15.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Türkay, M., Ay, E.G. ve Aktekin, M.R. (2017). Antalya İlinde Seçilmiş Bir Grupta Aşı Karşıtı Olma Durumu. Akdeniz Tıp Dergisi, 2, 107-112.
• Covid-19 Pandemi Değerlendirme Raporu. (2020). TÜBA Raporları No: 34. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Türkiye’nin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi Ölçüldü. https://sggm.saglik.gov.tr/TR-57003/turkiyenin-saglik-okuryazarligi-duzeyi-olculdu.html adresinden 03.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Uyar, M., Yıldırım, E.N. ve Şahin, T.K. (2019). On Sekiz Yaş ve Üzeri Erişkin Bireylerin Aşılar ve Aşılama Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi. FLORA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, 24(4), 288-294.
• Yılmaz, R. A. ve Şahin, Ö. D. (2019) Post-Truth Dönemde İtibarı Korumak: Sosyal Medyada Marka Krizleri Üzerine Bir İnceleme. e-Kurgu, Prof. Dr. Alâeddin Asna Anısına Yeni Zamanlar ve Halkla İlişkiler Sempozyumu Özel Sayısı, 27(4), 137-157.
• Yüksel, H. G. ve Topuzoğlu, A. (2019). Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(2), 244-58.
• 2020 Türkiye İnternet Kullanımı ve Sosyal Medya İstatistikleri. https://dijilopedi.com/2020-turkiye-internet-kullanimi-ve-sosyal-medya-istatistikleri/ adresinden 11.12.2020 tarihinde erişilmiştir.