Türkiye’de İletişim Eğitimi Alanında Akreditasyon Süreci

Yıl 2023, Sayı: 42 - 20. Yıl Özel Sayısı, 107 - 122, 30.11.2023

Gülseren Şendur Atabek

https://doi.org/10.31123/akil.1322584

Öz

Türkiye’de iletişim alanı akreditasyon süreçlerinin gelişimi ve mevcut uygulaması ele alındığı bu makale, yazarın İletişim Eğitimi Değerlendirme Akreditasyon Kurulu (İLEDAK) değerlendiricisi ve İLEDAK akreditasyonundan geçmiş bulunan bölümlerdeki yaşadığı deneyimlerine dayanmaktadır. Bu bağlamda makalede, araştırmacının kendi katıldığı sürece etnografik bir perspektifle yaklaştığı düşünümsel (reflexive) bir yöntem kullanılmaktadır. 1980'lerden itibaren yaygınlaşan neoliberal anlayış ve 1999 Bologna deklarasyonunun imzalanmasıyla üniversitelerin yeniden yapılanması başlamıştır. Bu bağlamda kalite güvencesi ve akreditasyon süreçleri gündeme gelmiş, Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) kapsamında 2015 yılında Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) oluşturulmuştur. YÖKAK tarafından 2018 yılında yetkilendirilen İletişim Araştırmaları Derneği (İLAD), İLEDAK eliyle Türkiye'de iletişim eğitimi alanında program akreditasyonu vermektedir. 2023 yılı itibarıyla 29 üniversitenin 69 programı akredite edilmiştir. Türk yükseköğretim sisteminde iletişim eğitimi akreditasyon süreçleri görece yeni olmakla birlikte giderek yaygınlaştığı görülmektedir. Kalite güvencesi ve akreditasyon süreçlerine alandaki akademisyenlerin eleştirel bir perspektifle katılımı bu süreçlerin daha ussal ve gerçekçi işlev kazanmasını sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler

İletişim Eğitimi, Akreditasyon, Kalite Güvencesi, Yükseköğretim, İLEDAK.

Accreditation Process for Communication Education in Türkiye

Öz

This article addresses the development and current practice of accreditation processes in the field of communication in Türkiye. It is based on the author's experiences as an evaluator of the Communication Education Evaluation Accreditation Board (ILEDAK) and in departments that have undergone ILEDAK accreditation. In this context, the article uses a reflexive method in which the researcher approaches the process she participated in from an ethnographic perspective. With the neoliberal understanding that has become widespread since the 1980s and the signing of the Bologna Declaration in 1999, the restructuring of universities has started. In this context, quality assurance and accreditation processes came to the agenda, and the Higher Education Quality Board (YÖKAK) was established in 2015 within the scope of the European Higher Education Area (EHA). Authorised by YÖKAK in 2018, Association for Communication Research (İLAD) provides programme accreditation through İLEDAK in the field of communication education in Türkiye. As of 2023, 69 programmes from 29 universities have been accredited. Although communication education accreditation processes are relatively new in the Turkish higher education system, they are becoming more widespread. The participation of academics in quality assurance and accreditation processes with a critical perspective will enable these processes to function more rationally and realistically.

Anahtar Kelimeler

Communication Education, Accreditation, Quality Assurance, Higher Education, İLEDAK.

Kaynakça

• Ada, S., & Baysal, Z. N. (2020). Dünden Bugüne Türk Eğitim Sisteminde Denetim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Akdeniz Üniversitesi. (2007). Akdeniz Üniversitesi 2007-2012 Stratejik Planı. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/K1AEy+AkdenizUniversitesiSP0712.pdf (Erişim: 1. 4.2023).
• Alpaydın, Y., & Topal, M. (2022). Eğitim Fakültelerindeki Akreditasyon Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. İnsan ve Toplum, 12 (2), 232-265. https://doi.org/10.12658/M0657
• ASHE-ERIC. (1980). Historical development of accreditation. ASHE-ERIC Higher Education Report. 9(6), 20-33. https://doi.org/10.1002/aehe.3640090607
• Atabek, Ü., & Şendur Atabek, G. (2014). İletişim Eğitiminde Farklı Perspektifler: Öğrenciler, Akademisyenler ve Meslek Mensuplarının İletişim Eğitimi Hakkındaki Tutumları. İletişim Araştırma ve Kuram. 38, 148-163.
• Aziz, A. (2020). Türkiye’de Yükseköğretimde Kalite Güvencesi ve İletişim Eğitimi Akreditasyonu. Yeni Yüzyıl Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(1), 13-29.
• Barry, J. Chandler, J., & Clark, H. (2001). The Ivory Tower and Academic Assembly Line. Journal of Management Studies, 38(1), 87-101.
• Beşbudak, M., Özmelek Taş, N., & Nazlı, A. K. (2022). İletişim Araştırmaları Derneği’nin (İLAD) ve Avrupa İletişim Araştırmaları ve Eğitim Derneği’nin (ECREA) İletişim Eğitimi Temaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1101-1124. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1121333
• Birand, M. T. (2006). ODTÜ Mühendislik Fakültesinde Akreditasyon Etkinliklerinin Başlangıcının ve ABET Değerlendirme Sürecinin Öyküsü. Öncü ve Önder (ss. 21.30) içinde. Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. (2021). Düşünümsel Sosyolojiye Davet. İstanbul: İletişim.
• Brennan, J., & Williams, R. (2007). Accreditation and related regulatory matters in the United Kingdom. In: S. Schwarz & D. F. Westerheijden (Eds.), Accreditation and evaluation in the European higher education area (pp. 465-490). Dordrecht: Springer.
• Brown, R. (2004). Quality Assurance in Higher Education: The UK Experience Since 1992. Londra: Routledge Falmer.
• Deem, R. (2020). New Managerialism in Higher Education. In: P. N. Teixeira, & J. C. Shin (Eds.) The International Encyclopedia of Higher Education Systems and Institutions. Dordrecht: Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-017-8905-9_308
• Dölek, R. M. (2017). Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Sürecinde Yaşanan Problemler. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 5(2), 20-33.
• Duman, S. N. (2021). Akreditasyon alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (TEBD), 19(1), 54-74. https://doi.org/10.37217/tebd.824611
• Eryılmaz, M. E., Kara, E., Aydoğan, E., Bektaş, O., & Erdur, D. A. (2016). Quality Management in the Turkish Higher Education Institutions: Preliminary Findings. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 229, 60–69. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.07.114
• Fidan, M., Bıyıklı F., & Özkara, B. (2022). Akademisyenler için akreditasyon ne anlama geliyor? Yükseköğretimde kalite üzerine nitel bir araştırma. Sosyal Mucit Academic Review, 3(2), 213-236. https://doi.org/10.54733/smar.1166028
• Gillen, A. (2020). The Case for Escape Hatches from Higher Education Accreditation. Center for Innovation in Education Texas Public Policy Foundation. https://www.texaspolicy.com/wp-content/uploads/2020/04/Gillen-Escape-Hatches-from-Higher-Ed-Accreditation.pdf (Erişim: 18.5.2023)
• Hail, C., Hurst, B., Chang, C., & Cooper, W.O. (2019). Accreditation in Education: One Institution's Examination of Faculty Perceptions. Critical Questions in Education, 10, 17-28.
• Harcleroad, F. F. (1980). Accreditation: History Process, and Problems. ASHE-ERIC Higher Education Report no: 6.
• Kaygusuz, E. (2023). Türkiye’de iletişim eğitiminin akreditasyonu: Akredite programlardaki idareci akademisyenlerin görüşlerine yönelik bir araştırma. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 64, 123-153. https://doi.org/10.26650/CONNECTIST2023-1238362
• Motova, G., & Pykkö, R. (2012). Russian Higher Education and European Standards of Quality Assurance. European Journal of Education, 47(1), 25-36.
• Münch, T. (2014). Academic Capitalism: Universities in the Global Struggle for Excellence. New York: Routledge.
• Nalbantoğlu, U. (2003). Üniversite A.Ş.de bir ‘homo academicus’: ‘ersatz’ yuppie akademisyen. Toplum ve Bilim, 97, 7-42.
• Nandi, E., & Chattopadhyay, S. (2012). Quality, Accreditation and Global University Ranking Issues before Indian Higher Education. India Infrastructure Report 2012: Private Sector in Education (pp. 167-177). IDFC.
• NIAD-UE. (2015). Quality Assurance System in Higher Education: United Kingdom. https://www.niad.ac.jp/english/overview_uk_e_ver2.pdf (Erişim: 1.5.2023)
• Özcan, B., Kalaycı, N., & Li, T. (2022). A Comparative Analysis of the Institutional Quality Evaluation Processes in Turkish, European, and American Higher Education Systems. Yükseköğretim Dergisi, 85-98. https://doi.org/10.2399/yod.21.816017
• Özer, M. Gür, B. S., & Küçükcan, T. (2010). Yükseköğretimde Kalite Güvencesi. Ankara: SETA.
• Romanowski, M. H. (2022). The idolatry of accreditation in higher education: enhancing our understanding. Quality in Higher Education, 28(2), 153-167. https://doi.org/10.1080/13538322.2021.1948460
• Rybinski, K. (2020). Are rankings and accreditation related? Examining the dynamics of higher education in Poland. Quality Assurance in Education, 28(3), 193-204. https://doi.org/10.1108/QAE-03-2020-0032
• Schwarz, S., & Westerheijden, D. F. (2007). Accreditation in the Framework of Evaluation Activities: A Comparative Study in the European Higher Education Area. In: S. Schwarz, & D. F. Westerheijden (Eds.) Accreditation and evaluation in the European higher education area (pp. 1-42). Dordrecht: Springer
• Slaughter, S., & Leslie, L. L. (1997) Academic Capitalism: Politics, Policies and The Entrepreneurial University. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
• Taştan, K., & Yılmaz, S. (2022). Kalite Yönetimi Uyma Ölçeğinin Yükseköğretim İçin İşlemselleştirilmesi: Yükseköğretimde Kalite Yönetimi Uyma Ölçeği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(3), 573-587. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1110795
• TDK (2023). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim: 2.05.2023)
• Timur, T. (2000). Toplumsal Değişme ve Üniversiteler. Ankara: İmge.
• Uysal, K., & Peşteli, M. (2022). The course of managerialism in Turkish higher education: An analysis of quality assurance policies and practices. Higher Education Governance & Policy, 3(2), 102-119. https://doi.org/10.55993/hegp.1176742
• Varol, A., & Çetin, D. (2004). İletişim Fakültesi Dekanları Toplantıları (1-12). F.Ü. İletişim Fakültesi Dekanlığı, Yayın No:5.
• Williams, Z., (2021). The impact of business program accreditation on ranking and enrollment for HBCU schools. Research Journal of Business and Management (RJBM), 8(4), 233-242.
• YÖKAK. (2023). Program Akreditasyonu Nedir?. https://yokak.gov.tr/akreditasyon-kuruluslari/akreditasyon-kuruluslari-nedir (Erişim: 19.04.2023)
• Yüksel, İ. (2013). Graduate Students’ Perception of Standards and Accreditation in Higher Education in Turkey: A Qualitative Analysis. The Qualitative Report, 18(75), 1-14.