TÜRKÇEDEKİ TÜRK DİLİ TARİHİ KİTAPLARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Yıl 2019, , 151 - 166, 10.09.2019

Ceyda Adıyaman

https://doi.org/10.31126/akrajournal.585922

Öz

            Türkçe dünyanın en eski ve tarihî dillerinden
biridir. Dilin iç ve dış tarihi açısından Türkçenin tarihsel süreci çeşitli
kitaplarda incelenmiştir. Ancak Türk dilinin tarihini konu alan kitaplar dilin
tarihine göre oldukça yenidir. İlk Türk Dili Tarihi kitabını Ahmet Caferoğlu
yazmıştır. İkincisini Ahmet Bican Ercilasun kaleme almıştır. Üçüncü kitabı ise
Ali Akar yazmıştır. Bu çalışmada adı geçen üç kitap da dilin dış ve iç tarihine
ilişkin bilgiler ve iki izleksel konu açısından karşılaştırılmış ve sonuçta
Ahmet Caferoğlu’nun eserinin hala değerini koruduğu, Ercilasun’un kitabının
dilin iç tarihi açısından daha ayrıntılı olduğu, Akar’ın çalışmasının ise
güncel duruma daha çok önem ve yer vermek bakımından özgün nitelikler taşıdığı
belirlenmiştir.      

Anahtar Kelimeler

Türkçe, dil, tarih, Caferoğlu, Ercilasun, Akar, history, language

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

A COMPARATIVE STUDY ON THE BOOKS OF THE HISTORY OF TURKISH LANGUAGE IN TURKISH

Öz

            Turkish is one of the oldest and most historical languages in the world. Historical process of Turkish has been studied in various books from the perspective internal and external of the language. But, these books concerning the history of Turkish language are quite new than the history of this language. The first History of Turkish Language book was written by Ahmet Caferoğlu, the second one by Ahmet Bican Ercilasun, and the third one by Ali Akar. In this paper, these three books were compared within the perspective of informations concerning the internal and external history of the language and two issues; and finally It has been identified that, Ahmet Caferoğlu's work still preserves its value, Ercilasun's book is more detailed in terms of the internal history of language, and Akar's work has original characteristics in terms of giving more importance and place to the current situation.

Anahtar Kelimeler

Turkish, language, history, Caferoğlu, Ercilasun, Akar

Proje Numarası

-

Kaynakça

• AKAR, Ali (2005), Türk Dili Tarihi, İstanbul, Ötüken Yayınları.
• ARAT, Reşid Rahmeti (1987), “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, Yayına Hazırlayan: Osman Fikri Sertkaya, Ankara, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, s. 69-149.
• BAYAT, Fuzuli (2003), Türk Dili Tarihi, Ankara, Piramit Yayıncılık.
• BAYDAR, Turgut (2008), “Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2004, 488 s.”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 36, s. 307-313.
• BENZING, Johannes- Karl Heinrich Menges (1979), “Türk Dillerinin Sınıflandırılması”, Çeviren: Reşit Küçükboyacı, Tarihî Türk Şîveleri, Derleyen: Mehmet Akalın, Ankara, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 1-14.
• BURAN, Ahmet-Ercan Alkaya (2007), Çağdaş Türk Lehçeleri, İstanbul, Akçağ Yayınları.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1984), Türk Dili Tarihi, İstanbul, Enderun Kitabevi.
• DEMİR, Nurettin (2006), “Türkiye’de Dil-Lehçe-Şive-Ağız Tartışmaları”, Türkiye’de Dil Tartışmaları, Derleyenler: Astrid Menz-Christoph Schröder, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 119-145.
• DİLAÇAR, Agop (1964), Türk Diline Genel Bir Bakış, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican (2007), Makaleler, İstanbul, Akçağ Yayınları.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican (2009), Türk Dili Tarihi, İstanbul, Akçağ Yayınları.
• ERDEM, Mehmet Dursun (2006), “Yeni Bir Türk Dili Tarihi Kitabı: AKAR, Ali 2005. Türk Dili Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul,” Turkish Studies, Volume 1/1, Summer, s. 171-174.
• KARAMANLIOĞLU, Ali (1986), Türk Dili, İstanbul, Dergah Yayınları.
• KERDERLİ, Mahmud b. Ali (2004), Nehcü’l-Feradis, Tıpkıbasım ve Çeviriyazı: Janos Eckmann, Yayımlayanlar: Semih Tezcan-Hamza Zülfikar, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KİRİŞÇİOĞLU, Fatih (2016), “Türk Lehçelerinin Sınıflandırılmasında Uygulanabilecek Bazı Morfolojik Kriterler-I”, Dil Araştırmaları, Bahar 2016/18, s.18-28.
• KONONOV, A. N. (2006), Türk Dili Araştırmaları Tarihi, Çeviren: Kenan Koç, İstanbul, Multilingual Yayınevi.
• KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1984), Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1986), “Türk Edebiyatı Tarihinde Usul”, Edebiyat Araştırmaları, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 3-47.
• LEVEND, Agâh Sırrı (1972), Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZKAN, Mustafa (2009), Tarih İçinde Türk Dili, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• ÖZTÜRK, Nurettin (2001), Türk Edebiyatında İnsan, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• TAVKUL, Ufuk (2003), “Türk Lehçelerinin Sınıflandırılmasında Bazı Kriterler”, Kırım Dergisi, Sayı: 12 (45), s. 23-32.
• TEKİN Talat, (1989), “Türk Dil ve Diyalektlerinin Yeni Bir Tasnifi”, Erdem 5, Sayı: 13, s. 141-168.
• TEKİN, Talat-Mehmet Ölmez (2003), Türk Dilleri-Giriş, İstanbul, Yıldız Dil ve Edebiyat 2.
• TOGAN, Zeki Velidi (1981a), Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, Enderun Kitabevi.
• TOGAN, Zeki Velidi, (1981b), Tarihte Usul, İstanbul, Enderun Kitabevi.
• TÖREN, Hatice (2004), “Tanıtmalar: Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ahmet B. Ercilasun”, İlmi Araştırmalar, Güz, Sayı: 18, s.158-161.