BİR ONTOLOJİK-ESTETİK YAKLAŞIM ÖRNEĞİ: AKATÜNVEL SANAT TOPLULUĞU

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 18, 99 - 126, 03.05.2019

Salih Gezen

https://doi.org/10.31126/akrajournal.548430

Öz

Bu
araştırmanın amacı, 1967 yılından günümüze kadar kendi varlığını koruyan
Akatünvel Sanat Topluluğu’nu, sanatçıların
felsefi yaklaşımları ve plastik söylemleri yoluyla çözümlemeye
çalışmaktır. Araştırmada yöntem olarak ontolojinin varlık katmanlarına eğilen
felsefi analiz biçiminden ve estetiğin yaratıcı, izleyici
arasında oluşturduğu
etkileşim
biçimlerinden yararlanılacaktır. Ontoloji- estetik bütünlüğü temelinden
hareketle çözümlemelere gidilecek olan bu metinde, yerel ve evrensel anlamda
Akatünvel Sanat Topluluğu’nun oluştuğu sanat
ortamından hareketle genelden özele bir yaklaşım benimsenmeye ve topluluğun
üyelerinin belirgin örnekleri üzerinden yapılacak çözümlemelerle teori-pratik
ilişkisi kurulmaya çalışılacaktır.

Topluluk,
insanı merkez alan ontolojist yaklaşım içerisinde, biçimleme kaygısı duymaksızın
bireyselleşen sanata tepkiden hareket ederek özgün bir estetik anlayış̧ ile "insan endeksli öz"e ulaşma çabasındadır.
Ürettikleri eserlerde  saf bir söylemi
yansıtma çabasında olan sanatçılar, seyirci ile ressam arasında sezinlenebilecek
bir dünya yaratmak, insan iradesinin sanatla-insanın evrenle bütünleşmesini
sağlamaya yönelmişlerdir. 1967-2019 yılları arasında aktif sanat dünyamızda yer
alan topluluk, resmi yoran tüm unsurları bir tarafa bırakarak eserlerinde yalın
ve özenli bir ifadeyle  ontolojik  duruşlarını belli etmişlerdir. İnsanın temel
ve fiziksel özelliklerini sanat ile birleştiren, sanatın ölümsüzlüğü açısından
yaratıcı bir rol almışlardır. Yarattıkları figürlerde kişiliksiz, zaman ve reel
ilgilerden soyutlandırdıkları gibi düşünsel bir boyut
vererek insan olma bilincini sanatla birleştirmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Bildiri, öz'e gitmek, sanat dönüşümü, ontolojik varlık, insan

Kaynakça

• ADALI, Bihter Yasemin ve EREN, Nurhan (2018), Sanatta Terapi, Terapide Sanat: Sanat Psikoterapileri Derneği İle Söyleşi, Türkiye Psikiyatri Derneği, Cilt 21, Sayı 1, s.19-20.
• AKMEN, Üstün (2000), Süleyman Velioğlu’nun İzlenirken Sezinlenebilen Plastik Dili, Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 265, s.16-17.AKSOY, Gamze (2003), Batı Kültürüyle Etkileşimi Açısından Jean Dubuffet Ve Art Brut Kavramı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, Eskişehir, s.1-67.
• BEKİROĞLU, Onur (31 Mayıs-6 Haziran 2010), Anadolu Üniversitesi Haftalık İletişim Gazetesi, sayı 546, Eskişehir, s.5.
• BERK, Nurullah ve TURANÎ, Adnan (1981), Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi. İstanbul: Tiglat yayınları, s.179.
• BORA, Mücahit (1993), Sanatsal Yaratma Nedir?. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Bilimleri Dergisi, yıl 2, Sayı 5, s.98-99.
• COŞKUN ONAN, Berna (2018), Jean Dubuffet’yi Anlamak: Praksistik Bir Perspektif (Understanding Jean Dubuffet: A Praxistic Perspective-Chapitre 8), Première de couverture à faire online, Les nouveaux aspects de la francophonie à Bursa II: Langues & Cultures, s.290-291.
• COŞKUN ONAN, Berna (2017), Lisans Düzeyi Resim Öğretiminde Çağdaş Sanat Kura-mına Yer Vermek: Bir Olgubilim Çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 30(2), s.727.
• COŞKUN ONAN, Berna (2017), Postmodern Sanatta Nesne ve Mekân Bağlamı: İki Türk Kadın Sanatçı. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı 38, Erzurum, s.37-50.
• ÇİL, Nafi (1999), Yaratmanın Savaş Alanı ‘’Mimarlık’’, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 29, s.45.
• EROĞLU, Özkan (2015), Türkiye’de Resim Sanatı (Tarih, Yorum, Eleştiri). İstanbul: Tekhne Yayınları, 1.baskı, s.117.
• ERSOY, Ayla (1998), Günümüz Türk Resim Sanatı (1950’den 2000’e). İstanbul: Bilim Sanat Galerisi Yayınları, s.78.
• ERSOY, Ayla (2004), 5OO Türk Sanatçısı ‘’Plastik Sanatlar’’, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları, s.486.
• ERSOY, Ayla (Taha Toros Arşivi), Tangül Akakıncı’nın Kaya Gibi Sağlam Yapıtları, 77.528.058 Kodlu İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi, s.24.
• GİRAY, Kıymet (2009), Türk Resim Sanatının Bir Asırlık Öyküsü II (Yollar-Yıllar-İzmler). İstanbul: Rezan Has Müzesi Yayınları, s.43.
• GÖREN, Ahmet Kamil (1998), 50. Yılında Akbank Resim Koleksiyonu. İstanbul: Akbank Kültür Sanat Yayınları, s.13.
• GÜNEŞ, Nurhayat (2013), Resim Sanatında Kolâj, Asamblaj Ve Türk Resmine Yansıma-ları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne, s.98.
• GÜNYAZ, Abdülkadir (1986), Binlerce Yıl Öncesinden Binlerce Yıl Sonrasına Uzanan Tamer Akakıncı. Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 98, s.10-11.
• GÜNYAZ, Abdülkadir (1980), Üç Ressam Süleyman Velioğlu Tangül Akakıncı Tamer Akakıncı, İstanbul. Yaşam Yayınları, s. 38.
• GÜNYAZ, Abdülkadir (1986), Tangül Akakıncı Mükemmeliyetin Doruğunda, Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 98, s.8-9.
• GÜNYAZ, Abdülkadir (1990), Akatünvel Sanat Topluluğu: Velioğlu, Akakıncı’lar, Çil, Zeyrek Ve Sungu Resmi. Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 136, s.52.
• GÜNYAZ, Abdülkadir (Taha Toros Arşivi), Tangül Akakıncı, 77.528.058 Kodlu İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi, s.20.
• IŞIK, Sevda (2013), Art-Terapi Yönteminde Resimsel Dilin Kullanımı Ve Anlatım Bi-çimlerinin Yorumlanması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, Antalya, s.3.
• KAHRAMAN, Hasan Bülent (2000), Türkiye’de Çağdaş Sanat. İstanbul: Akbank Sanat Yayınları, s.17.
• KAMACI, Başak (2004), Süleyman Velioğlu Ve Akatünvel Sanat Topluluğu Bağlamında Psikiyatri Ve Sanat İlişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.40.
• KAPTAN, Cemile (2015), Acı ve Sanat. Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 1, Sayı 12, s.76-77.
• KAR, Özge (2011), Heykel ve Sanat Terapisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi), Mersin Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin, s.28.
• KÖSE DOĞAN, Rabia (2016), Resim Ve Mekân Arasındaki İlişki: İlham Veren Projeler, Online Journal Of Art And Design, Volume 4, İssue 2, s.56.
• KUSPİT, Donald (2006), Sanatın Sonu, Çeviren: Tezgiden Yasemin, İstanbul: Metis ya-yınları, 2. basım, s.135.
• M. MAC GREGOR, John (1989), The Discovery of the Art of the İnsane, Princeton University Press, s.296-319.
• MOLVA, Selvi (1995), Aynur Okay İle Söyleşi, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 16/2, s.69-70.
• MOLVA, Selvi (1999), Akattünvel Sanat Grubunun Avrupa Sergileri, Ege Mimarlık Der-gisi, Sayı 32/4, s.44-45.
• MOLVA, Selvi(1992), Güven Zeyrek – Söyleşi, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 3-4, s.115-116.
• MOLVA, Sevgi (1991), Mimarlarımız Ve Sanat (Nafi Çil), Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 2, s.54-55.
• İPŞİROĞLU Nazan ve İPŞİROĞLU Mazhar, (2011), Sanatta Devrim (Yansıtmacılıktan Oluşturmaya Doğru), 5. Baskı, İstanbul: Hayalperest Yayınevi Yayınları, s.11-17.
• OKTAY, Sevgi (2001), Hocam Prof. Dr. Süleyman Velioğlu’nun Yaşamı Ve Sanat Felse-fesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, Cilt 12, Sayı 47, s.113.
• RONA, Zeynep ve ARSLAN, Necla (1997), Akatünvel Grubu, Eczacıbaşı Sanat Ansiklo-pedisi, 1. Cilt, 1. Baskı, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, s.40.
• SAĞLAM, Mümtaz (2007), Retrospektif Güven Zeyrek 1957-2007, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.42.
• SİVRİ GÖKMEN Hikmet ve ÇAKIROĞLU, Tuğba (2009), 2 Sanat: 1 İnsan/Nafi Çil, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 69(2), s.19-20.
• STORR, Anthony (1992), Yaratma Dürtüsü, Çeviren: İpek BABACAN, İstanbul: A Ya-yınevi Yayınları, 1. Basım, s.283.
• TANALTAY, Erdoğan (1990), Süleyman Velioğlu ile Bir Gün… Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 136, s.54-56.
• TANALTAY, Suna (1990), Süleyman Velioğlu ve ‘’Bir İnce Taze Kadın’’, Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 136, s.51.
• TANSUĞ, Sezer (1995), Türk Resminde Yeni Dönem, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, 4. Basım, s.7.
• TANYELİ, Uğur (1997), Modernizm’in Sınırları ve Mimarlık, Modernizmin Serüveni (Bir ‘’Temel Metinler’’ Seçkisi 1840-1990), BATUR, Enis (Editör), İstanbul: Baskı, Yapı Kredi Yayınları, s.63-70.
• TARZAN, Özlem (2010), Yeni Dışavurumcu Tavrı Oluşturan Sanatçı Kimliği ve Yapıtla-rındaki Psiko-Sembolik Öğeler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversi-tesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, s.7.
• TUNALI, İsmail (1990), Akatünvel Sanat Topluluğu’’ Resim Sergisi. Sanat Çevresi Der-gisi, Sayı 136, s.46-49.
• TUNALI, İsmail (2011), Felsefenin Işığında Modern Resim (Modern Resimden Avangard Resme), İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, s.117.
• TUNALI, İstanbul (1983), Sanat Ontolojisi Temelinde Yeni Bir Resim Anlayışı, İstanbul: Türk Sanat Galerisi Yayınları, s.11-15.
• UYGUR, Burhan (02-23 Kasım 2016), Zamanın Sarkacındaki Adam (Resim Sergisi Kataloğu), İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat Galerisi.VELİOĞLU, Selim (2010), Süleyman Velioğlu İnsanın Resmi, İstanbul: Türkiye İş Ban-kası Kültür Yayınları, s.15.
• VELİOĞLU, Süleyman (1978), Akıl Hastası ve Sanatçı, İstanbul: Yaşam Yayınları, s.14.
• VELİOĞLU, Süleyman (2000), İnsan ve Yaratma Edimi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.178.
• VELİOĞLU, Süleyman (1986), Tangül Akakıncı Ve Tamer Akakıncı’nın Sanat Anlayışları Üstüne. Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 98, s.4-5.
• VELİOĞLU, Süleyman (1990), Estetik Anlayışımız Ve Çağdaş İnsan Yorumumuz, Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 136, s.44-45.
• VELİOĞLU, Süleyman, (1986), Tangül Akakıncı ve Tamer Akakıncı’nın Sanat Anlayışları Üstüne. Sanat Çevresi Dergisi, Sayı 98, s.7.
• YASA YAMAN, Zeynep (1998), 1950’li Yılların Sanatsal Ortamı ve ‘’Temsil Sorunu’’, Toplum ve Bilim Dergisi, Sayı 79, s.94-137.