NATURAL EVENTS IN TURKISH MYTHOLOGY AND SHAMANISM

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 21, 95 - 108, 11.05.2020

Melike Küçüktuncer

https://doi.org/10.31126/akrajournal.679365

Cited By: 1

Öz

Myths explain the origin of the world, man, animals, plants, everything. But myths explain these origins, not nationally, but universally. The reason for the emergence of myths is that people try to find answers to something and make sense of it. There is mythology in every area of Turks' life. The practices, poems, and narratives told by the people on special occasions are all related to mythology in some way. One of the important elements in Turkish mythology is the sky. People have always wondered and respected the inaccessible and mysterious sky, and often placed divinity on the sky and its celestial elements. For this reason, natural events such as thunder, rain, wind are not only natural events for people, but are integrated with beliefs and ceremonies. In this study, natural events will be explained within the framework of Shamanism and Turkish mythology.

Anahtar Kelimeler

myth, Shamanism, sky, lightning, rain, wind

TÜRK MİTOLOJİSİ VE ŞAMANİZM'DE TABİAT OLAYLARI

Öz

Mitler, kökenle ilgili olan ve insanlarca kutsal kabul edilen anlatılardır. Mitler, dünyanın, insanın, hayvanların, bitkilerin yani her şeyin kökenini evrensel ölçütlere göre açıklar. Mitlerin ortaya çıkışının sebebi, insanın bir şeylere cevap bulma ve onu anlamlandırma çabasıdır. Türklerin hayatının her alanında mitoloji vardır. Özel günlerde halk tarafından yapılan uygulamaların, söylenen şiirlerin ve anlatılan anlatıların hepsi bir şekilde mitoloji ile bağlantılıdır. Türk mitolojisinde önemli kabul edilen unsurlardan biri göktür. İnsanlar ulaşılmaz ve gizemli görünen göğü her zaman merak etmiş ve ona saygı duymuşlar, çoğu zaman da gök ve gök ile ilgili unsurlara tanrısallık yüklemişlerdir. Bu yüzden gök gürlemesi, yağmur, rüzgâr gibi tabiat olayları insanlar için sadece birer tabiat olayı olmaktan çıkıp inanç ve törenlerle bütünleşmiştir. Bu çalışmada Şamanizm ve Türk mitolojisi çerçevesinde tabiat olayları anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

mit, Şamanizm, gök, yıldırım, yağmur, rüzgar

Kaynakça

• Ardzinba, Vladislav (2010); Eski Çağda Anadolu Ayinleri ve Mitleri, SSCB İlimler Akademisi Doğubilim Araştırma Enstitüsü, Ankara.
• Armstrong, Karan (2014); Mitlerin Kısa Tarihi, Merkez Kitapçılık Yayınları, İstanbul.
• Bayat, Fuzuli (2017); Kadim Türklerin Mitolojik Hikâyeleri, Ötüken Neşriyat, Ankara.
• Bayat, Fuzuli (2005); Mitolojiye Giriş, Karam Araştırma Yayıncılık, Çorum.
• Beydili, Celal (2003); Türk Mitoloji Sözlüğü, Yurt Kitap Yayın, Ankara.
• Çoruhlu, Yaşar (2000), Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Dilek, İbrahim (2013); Türk Mitoloji Sözlüğü (Altay-Yakut), Gazi Kitabevi, Ankara.
• Eliade, Mircae (2003); Dinler Tarihine Giriş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Eliade, Mircae (1992); Mitlerin Özellikleri, Simav Yayınları, İstanbul.
• Eliade, Mircae (1999); Şamanizm, İmge Yayınevi, Ankara.
• Gökçimen, Ahmet (2010); Türkmenistan’da Bir Yağmur İyesi “Burkut Ata”, Bilig Kış 2010, Sayı 52.
• Gömeç, Sadettin (2008); Şamanizm ve Eski Türk Dini, Likya Kitap, Antalya.
• İnan, Abdülkadir (2017); Tarihte ve Bugün Şamanizm, TTK Yayınları, Ankara.
• Kalafat, Yaşar (1990); Doğu Anadolu’daki Eski Türk İnançlarının İzleri 1, Babil Yayınevi, Ankara.
• Kalafat, Yaşar (2004); Altaylardan Anadolu’ya Kamizm-Şamanizm, Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
• Ögel, Bahaeddin (2014); Türk Mitolojisi 1-2, TTK Yayınları, Ankara.
• Roux, Jean Paul (2011); Eski Türk Mitolojisi, Bilgesu Yayınları, Ankara.
• Seydioğlu, Bilge (2002); Mitoloji Üzerine Araştırmalar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Şener, Cemal (1996); Şamanizm, BDS Yayınevi, İstanbul.
• Uraz, Murat (1992 ); Türk Mitolojisi, Düşünen Adam Yayınları, İstanbul.
• Uslu, Bahattin (2014); Türk Mitolojisi, Kamer Yayıncılık, Ankara.