Belgesel Sinema ve Alımlama Estetiği: Gökkuşağına Dokunmak Adlı Film Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 152 - 162, 15.11.2018

S. Serhat Serter , Nergiz Karadaş

Öz

Çoğunlukla 21’inci kromozomdaki trisomiden kaynaklanan ve genetik bir bozukluk olan down

sendromunun, farklı düzeylerde zihinsel ve gelişimsel yetersizliklere neden olduğu bilinmektedir.

Down sendromu bireylerin farklı şekillerde öğrenme yeteneklerini etkilemekte ve bireysel

farklılıklar olmakla birlikte, yaşamları boyunca yeteneklerini geliştirmelerine engel teşkil etmemektedir.

Ancak ne yazık ki toplumda ve hatta down sendromlu çocuk sahibi olan ailelerde

bile, çocukların sosyalleşme ve çalışma süreçlerine ilişkin olumlu olmayan bir tutum geliştirdikleri,

çoğu toplumsal önyargı ile geliştirilmiş olan bir içe kapanış süreçlerinin yaşanmakta

olduğu gözlemlenmektedir. Oysaki down sendromlu bireyler, kendilerine sağlanan fırsatlar ve

desteklerle kendi toplumunun değerli birer üyesi olarak yaşamlarına devam etmektedirler. Bu

gerçekten hareketle bu çalışmanın hareket noktasını, down sendromlu bireylerin yaşam ve çalışma

koşullarına ilişkin bir belgesel filmin, izleyiciler tarafından nasıl anlamlandırıldığının ortaya

konulması oluşturmaktadır.

Bu çalışma, Alımlama Estetiği kuramından temellenerek, Gökkuşağına Dokunmak adlı belgesel

filmin izleyiciler tarafından nasıl anlamlandırıldığını ortaya koyma çabası taşımaktadır. Çalışmanın

evrenini, kendisi Down Sendromlu olmayan ve down sendromlu yakını olmayan bireyler

oluşturmaktadır. Bu evrenden, çalışmaya gönüllü katılmak isteyen bireyler arasından rastsal yolla

seçilen 14 kişi ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çalışma sonucunda, belgesel filmi, izleyicilerin

filmi alımlama, algılama ve yorumlama biçimleri ortaya konulmaya çalışılmış; ayrıca filmin

izleyicilerin konuya ilişkin bilgi ve farkındalık düzeyinde olumlu yönde bir dönüşüm yarattığı

sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Down sendromu, Belgesel film, Alımlama estetiği

Kaynakça

• Abbeduto, L. Warren, S., F. & Conners, F., A. (2007). Language Development in Down Syndrome: From The Prelinguistic Period to The Acquisition of Literacy. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Review, Volume 13, Issue 3.
• Acar, M. & Ark. (2014). Down Sendromlu Hastaların Demografik ve Klinik Özelliklerinin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, No: 2.
• Aydın, B. (2014). Down Sendromlu Bireylerin Dil Kullanımının Sesbilimsel İncelemesi: Nörodilbilimsel Değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 3.
• Crane, E. & Morris, J. K. (2006). Changes in Maternal Age in England and Wales- Implications for Down Syndrome. Down Syndrome Research and Practice, Volume 10, Issue 1.