Dijitalleşen Dünyada Dijital Okuryazarlık: Banka Müşterileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı 7, 50 - 67, 26.06.2020

Onur TERZİ Ayşe Gülgün İŞLİ

Öz

Teknolojinin insan hayatındaki yeri ve önemi her geçen gün biraz daha artmaktadır. Özellikle son dönemlerde bireysel internet kullanımı artış göstermiş ve buna bağlı olarak da dijital araçlar günlük yaşamdan eğitime, iş hayatından sağlığa ve eğlenceye kadar farklı alanlarda/sektörlerde yaygınlaşmıştır. Dijitalleşen dünyada bireylerin hayatını kolaylaştırması ve çevreye uyum sağlayabilmesi için, teknolojiyi nasıl kullanacaklarını bilmesi büyük bir önem arz etmektedir. Farklı teknolojileri doğru şekilde kullanmak ve doğru bilgiye ulaşmak için de yüksek dijital okuryazarlığa sahip olmak gerekmektedir.

Teknolojinin değişimine ve gelişimine en hızlı uyum gösteren sektörlerin başında bankacılık sektörü gelmektedir. Şubelerden yapılan işlemlerin büyük bir çoğunluğu artık internet bankacılığı ya da mobil bankacılık uygulamaları üzerinden gerçekleştirilmektedir. Buradan hareketle bu çalışmada, banka müşterilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Kurulan lojistik (binary) regresyon modeli sonucunda; yaş ve eğitim durumu değişkenlerinin banka müşterilerinin dijital okuryazarlık düzeyi üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu ve genç bireylerin dijital okuryazar olma eğiliminin daha fazla olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuryazarlık, Dijital Bankacılık, Lojistik Regresyon

Kaynakça

• Bircan, H. (2004). “Lojistik Regresyon Analizi: Tıp Verileri Üzerine Bir Uygulama”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2: 185-208.Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5: 148-174.Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş., (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.Demirel, A.C., (2017). Dijital Bankacılık ve Türkiye'deki Mevcut Durumunun Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Dijital, Mobil ve İnternet Bankacılık İstatistikleri https://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/Dijital,_Internet_ve_Mobil_Bankacilik_Istatistikleri/3738 (Erişim tarihi: 03.02.2018)Eshet-Alkalai, Y. (2004). "Digital literacy: a conceptual framework for survival in the digital era." Journal of Multimedia and Hypermedia, 13(1): 93–106.Eshet-Alkalai, Y. (2012). “Thinking in the Digital Era: A Revised Model for Digital Literacy” Issues in Informing Science and Information Technology, 9: 267-276.Gül, Ü. H. Ve Sönmez, E.E. (2016). Dijital Okuryazarlık ve Okul Yöneticileri https://docplayer.biz.tr/11947157-Dijital-okuryazarlik-ve-okul-yoneticileri-esra-ergul-sonmez-handan-ustun-gul.html (Erişim tarihi: 02.02.2018)Hague, C.ve Payton, S. (2011). “Digital literacy across the curriculum.” a Futurelab handbook, https://www.nfer.ac.uk/publications/FUTL06/FUTL06.pdf (Erişim tarihi): 03.02.2019Hamutoğlu, N. B. Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K., Erdoğan, D. G., (2017). “Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması” Ege Eğitim Dergisi, 18(1): 408-429.Huvila, İ. (2012). Information Services and Digital Literacy In search of the boundaries of knowing, Oxford UK: Chandos Publishing.Karjaluoto, H. Matılla, M. ve Pento, T., (2002). “Factors Underlying Attitude Formation Towards Online Banking İn Finland”, International Journal Of Bank Marketing, 20 (6): 261-272.Kazım, Ö. (1999). Paket Programlarda İstatistiksel Veri Analizi: Çok Değişkenli Analizler. Kaan Kitabevi, İkinci Baskı, Eskişehir.Lankshear, C. and Knobel, M., (2006). "Digital Literacy and Digital Literacies: Policy, Pedagogy and Research Considerations for Education." Digital Kompetanse, 1:12-24.Martin, A., (2008). “Digital literacy and the “digital society”. C. Lankshear ve M. Knobel (Eds.). Digital literacies: Concepts, policies and practices, New York: Peter Lang, 151-176.Ng, W. (2012). “Can we teach digital natives digital literacy?” Computers & Education, 59: 1065-1078.Onay, C. ve Helvacıoğlu, A.D. (2007). “Internet Banking in the EU Harmonization Process:The Case of Turkey” 7th Global Conference on Business & Economics, Roma, İtalya, 13-14 Ekim, 2007.Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018). “Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1): 16-25.Savaş, Ö., Molu, F., Atlı, M. ve Yazıcı, H. (2014).” Bankacılık Sektöründe Kullanıcı DeneyimiAraştırması: Dijital Şube, XTM. XVI”, Akademik Bilişim Konferansı, Mersin Üniversitesi, Mersin.Takan, M., (2002). Bankacılık Teori, Uygulama ve Yöntem, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.Türkiye Bankalar Birliği, Dijital-İnternet-Mobil Bankacılık İstatistikleri-Eylül_2017, www.tbb.org.tr, (Erişim tarihi: 08.01.2019).Uğurlu, G., (2018). Bankaların dijital rekabette dönüşümü, Posta Gazetesi https://www.posta.com.tr/bankalarin-dijital-rekabette-donusumu-2008747, (Erişim tarihi: 08.01.2019).Ürük, E., (2007). İstatistiksel Uygulamalarda Lojistik Regresyon Analizi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.www.garanti.com.tr, (Erişim tarihi: 08.01.2019).