POPÜLİZMİN TÜRKİYE VARYANTI: GENÇ PARTİ

Yıl 2022, Sayı: 11, 207 - 241, 20.06.2022

Mehmet Zakir Sarıkaya

Öz

Bu çalışmada, popülizm kavramsallaştırılarak, Genç Parti’nin bir popülist siyasi hareket olduğu iddia edilmektedir. Bununla birlikte, popülizmin bir ideoloji olmaktan çok bir siyaset yapma tarzı olduğu ya da politik bir mantığa işaret ettiği düşünülmektedir. Bu sav başta Ernesto Laclau olmak üzere bazı teorisyenlerin popülizme ilişkin değerlendirmeleriyle desteklenmektedir. Laclau, her ne kadar popülizmi belirsizlikler ve açmazlar alanı olarak nitelese de halk ve lider bağlamında ufuk açıcı tespitler yapmaktadır. Dolayısıyla bu teorik çerçeve popülizmin kavramsallaştırılmasında ve yorumlanmasında önemli bir katkı sağlayacaktır. Literatür taraması yapılırken sadece betimsel bir analiz yapılmamış, aynı zamanda eleştirel değerlendirmelere de yer verilmiştir.
Popülizmin temel karakteristik özelliklerini taşıdığı iddia edilen Genç Parti, hem sağ hem de sol popülizmin bazı temel özelliklerini birlikte gösterdiğinden özgün bir popülist parti olarak değerlendirilmektedir. Genç Parti’nin ürettiği popülizmin Türk siyasi tarihinde benzerlerine pek rastlanmayan, kendine has bir popülizm çeşidi olduğu söylenebilir. Parti’nin ürettiği popülizm, sadece Türkiye’deki örneklerinden değil aynı zamanda bazı yönleriyle dünyadaki popülist örneklerden de ayrışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

popülizm, popülist politikalar, genç parti, cem uzan

Kaynakça

• Altınel, Halime Yücel, ‘’Genç Parti Reklamları İçin Bir Söylem Çözümlemesi’’, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2003, 17: 89-110.
• Angılı, Mert, 1980 Sonrası Türkiye Siyaseti ve Genç Parti, Praksis, Ankara, 2004, 12: 37-62.
• Arditi, Benjamin, Liberalizmin Kıyılarında Siyaset, (Emine Ayhan, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları, 2010,
• Armony, Victor, “Populism and neo-Populism in Latin America”, 2005, http://www.cccg.umontreal.ca/pdf/armony%20udm%202005.pdf, [11.12.2019].
• Baba, Coşkun, ‘’Retorik ve Mantık İlişkisi, BÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’’, C.9, Özel sayı, 2019,
• Balcı, Şükrü, Politik Kampanyalarda İmaj Yönetimi Genç Parti Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 2003, s. 143-161,
• Baloğlu, Uğur, Demokrasi, Popülizm ve Yok Olan Doğa, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2019, 6 (1), 99-129.
• Baykan, Toygar Sinan, “İdare-i Maslahatçılık”tan “Popülizm”e Türkiye’de Duyarlı Siyasal Pratik: “Popülizm Yapıyorsun!”, Birikim Dergisi, 2018, 353: 15-36.
• Baykan, Toygar Sinan, ‘’Halkçılık ve Popülizm: Türkiye Vakası ve Bir Kavramın Kullanımları’’, Mülkiye Dergisi, 41 (1), 2017, 157-194.
• Bayramoğlu, Ali, “Genç Parti Fenomeni”, Yeni Şafak Gazetesi, 9 Ekim 2002.
• Bora, Tanıl, ‘’Cem Uzan ve Neo-Faşizmin Yeni Yüzü, Şirket Konserlerinden Partiye’’, Birikim Dergisi, Sayı: 162, Ekim, 2002a, s.53-60.
• Bora, Tanıl, 2002 Seçimi ve Siyasi Güzergah Problemi, Birikim Dergisi, Sayı, 2002b, 163-164, s. 29-35.
• Büyükkantarcıoğlu, Sakibe, Nalan ve Yarar, Emine, “Dil ve İkna: Türk Politika Söyleminde İkna Edici Önerme Yapıları”, 2019, s. 1-23.
• Demirci, Kenan, Modern Seçim Kampanyalarının Türkiye’deki Seyrine Dair Bir Eleştiri ve Dönemleştirme Denemesi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2016, C.71, no:3, s.889-918.
• Devran, Yusuf, Siyasal Kampanya Yönetimi: Mesaj, Strateji ve Taktikler, İstanbul: Alemdar Ofset, 2004.
• Duran, Ragıp, Medyası Vardı Şimdi Parti Sahibi de Oldu, 2002, http://bianet.org/bianet/siyaset/11540-medyasi-vardi-simdi-parti-sahibi-de-oldu [24.04.2020].
• Durmuş, Mustafa, Büyük Değişim Popülist Otoriterleşme, Ankara: İmge Kitabevi, 2019
• Erdoğan, Necmi, ‘’Demokratik Soldan Devrimci Yol’a:1970’lerde Sol Popülizm Üzerine Notlar’’, Toplum ve Bilim Dergisi, 1998, S.78, s. 22-37.
• Gökçe, Orhan, Akgün Birol, Karaçor Süleyman, ‘’3 Kasım Seçimlerinin Anatomisi: Türk Siyasetinde Süreklilik ve Değişim, Selçuk Üniversitesi İİBF’’, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2002, s. 1-44.
• Gülarslan, Kamuran, 3 Kasım 2002 Genel Seçimlerinde DSP, ANAP, MHP, CHP ve GP’nin Seçim Kampanyalarında Kullandığı Gazete Reklamlarının İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2008
• Kalaylıoğlu, Mahir, ‘’İktidarda Popülizm veya Tedrici Bir İnşa Süreci Olarak 2002-2010 AKP Dönemi: Bir Çerçeve Denemesi ve Birkaç Temel Önerme’’, Mülkiye Dergisi, 2017, 41(1), s. 67-103.
• Karagül Soner, Güder, Belma Engin, ‘’Dış Politikada Popülist Söylem ve Girişimler: Trump Siyaseti ve Brexit Süreci’’, Troacademy Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2020, s. 109-134.
• Kaya, Ayhan, Avrupa’da Popülist Sağın Yükselişi: Popülizm Nedir?, Euro Politika Dergisi, 2019, s. 5-33
• Keresteci, Zuhal, Siyasal Partilerin Politik Pazarlama Uygulamaları ile Bu Uygulamaların Seçmenler Üzerindeki Etkileri ve Bir Uygulama, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006
• Laclau, Ernesto, Popülist Akıl Üzerine, (Nur Betül Çelik, Çev.), Ankara: Epos Yayınları, 2007
• Laclau, Ernesto ve Mouffe Chantal, Hegemonya ve Sosyalist Strateji Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru, (Ahmet Kardam, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları, 2017
• Laclau, Ernesto, Marksist Teoride İdeoloji ve Politika, (Faruk Gültekin Çev.), İstanbul: Doruk Yayınları. 2015
• Laclau, Ernesto, Popülizm: Bir Ad Ne İçerir?, (Hayriye Özen Çev.), Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1): 135-146. 2011
• Laçiner, Ömer, 3 Kasım’la Gelen, Birikim, S.162, s. 22-28, 2002
• Mardin, Şerif, İdeoloji, İletişim Yayınları, 2016
• Mouffe, Chantal, 2019, Sol Popülizm, (Aybars Yanık Çev), İstanbul: İletişim Yayınları, 2019
• Mudde, Cas ve Kaltwasser, Cristobal Rovira, Popülizm Kısa Bir Giriş, (S. Erdem Türközü, Çev.), Ankara: Nika Yayınevi, 2019,
• Mudde Cas, The Paradox of the Anti-Party Party: Insights From The Extreme Right, Party Politics, vol 2, no:2, s. 256-276, 1996
• Müller, Jan Werner, Popülizm Nedir?, (Onur Yıldız, Çev), İstanbul: İletişim Yayınları, 2016 Öğün, Süleyman Seyfi, Nurettin Topçu’nun Siyasal Düşüncesinde Popülizm-Milliyetçilik Etkileşimi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 1991
• Özşeker, Erhan, Muktedir Millet, Muhalif Millet: AKP’nin Söyleminde Kolektif Öznenin İnşası, Mülkiye Dergisi, 41 (1), s.131- 156, 2017
• Raadt, Jasper, Hollanders, David, Krouwel, Andre, “ Conceptualising Populism Analysing the Level and Type of Populism of Four European Parties” , 2004. https://www.academia.edu/29994346/Conceptualising_Populism_Analysing_the_level_and_type_of_populism_of_four_European_Parties, [11.05.2020].
• Sağlam, Serdar, Genç Parti Buraya Kadar, Türk Yurdu, S.240, s. 25-27, 2007
• Saraçoğlu, Cenk, ‘’Sağ Popülizm ve Faşizm Üzerine Yöntemsel Bir Tartışma: Küresel Örüntüler ve Ulusal Özgüllükleri Birlikte Anlamak’’, Praksis Dergisi, S.44-45, s.1081-1104, 2017
• Sözen, Edibe, Söylem, İstanbul: Profil yayıncılık, 2017
• Şenel, BURCU, Gündem Belirleme ve Propaganda Aracı Olarak Medyanın Kullanımı: Genç Parti Cem Uzan ve Star Gazetesi Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2019
• Şener, Nedim, Uzanlar: Bir Korku İmparatorluğunun Çöküşü, İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2004
• Şirin, Emin, Mülakat. Mehmet Zakir Sarıkaya, İstanbul, 9 Aralık, 2021
• Taggart, Paul, Popülizm, (Barış Yıldırım, Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2004
• Tansi, Mahmut Deniz, 2002 Milletvekili Genel Seçimlerinde Yazılı Basında ‘AB ve IMF Karşıtlığı’ Eksenindeki ‘Türk Milliyetçiliği’ Söylemi Çerçevesinde Genç Parti’nin Konumlanması, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 19, 235-250, 2004
• Tanşu, Okan ve Ercan, Esra, Cem Uzan ve Genç Parti Olgusu, Ankara: Konrad Adenauer Vakfı Türkiye Temsilciliği, 2005
• Taşçıoğlu, Raci, Seçim Kampanyalarındaki Dönüşüm: ‘Amerikanlaşma’ Bağlamında 3 Kasım 2002 Genel Seçimlerinde Genç Parti Seçim Kampanyası, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Anakara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007
• Tokdemir, Kinem ve Karakuş, Aykut, 1999’dan 2002 Genel Seçimlerine Giden Süreçte Türkiye’de Kritik Yeniden Saflaşma ve Kritik Seçim Teorisi Üzerine Bir Değerlendirme, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 2020, s.730-748
• Toprak, Zafer, Popülizm ve Türkiye’deki Boyutları, Tarih ve Demokrasi – Tarık Zafer Tunaya’ya Armağan, İstanbul: Cem Yayınları, 1992
• Toprak, Zafer, Türkiye’de Popülizm 1908-1923, İstanbul: Doğan Kitap, 2013
• Toprak, Zafer, ‘’Dünden Bugüne Popülizm ve Demokrasi Paradoksu’’, Politus-Politik Kültür Dergisi, Yıl 4, sayı 10, Kış 2014, s. 22-27.
• Tosun, Tanju, ‘’İhtiyaç: İdeolojik Berraklaşma’’, Görüş Dergisi, 2003, S. 54, s. 54-61.
• Turan, Ali Eşref, Türkiye’de Seçmen Davranışı: Önceki Kırılmalar ve 2002 Seçimi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,2004
• Turan, Ömer ve Çapan, Zeynep Gülşah, ‘’Siyasetin Yeniden Tanımlanması ve Gösteri Toplumu: Genç Parti Özelinde 3 Kasım 2002 Seçimleri’’, Birikim Dergisi, 2003, 165:101-118.
• Türk Hasan Bahadır, Şirket ve Parti Genç Parti ve Yeni Siyaset, Ankara: İletişim Yayınları, 2008
• Türk, Hasan Bahadır, Genç Parti’yi Anlamak: Parti, Lider ve Kitle Üzerine bir Çalışma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007
• Uzun, Meltem, Medya Sahipliğinin İçeriğe Yansımaları: Cem Uzan ve Genç Parti Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2008
• Ünüvar, Kerem Tek Ülkede Popülizm, Birikim Dergisi, 353: 6-14, 2018
• Vardar, Deniz, Aşırı Sağdan “Popülist Radikal Sağ”a Fransa Örneği, İstanbul: Bağlam Yayınları, 2004
• Weyland, Kurt, Clarifying a contested concept: Populism in the study of Latin American politics. Comparative politics, 1-22, 2001
• Worsley, Peter, “The Concept of Populism”, Popülism: Its Meaning and National Characteristics, Der: Ghita Ionescu, Ernest Gellner, Londra, 1969
• Yabancı, Bilge, Avrupa’nın Çeperinde Popülizm, Birikim Dergisi, 354: 9-20, 2018
• Yanardağ, Merdan, “Üçe Karşı İki Hilal: Genç Parti Sürprizi”. BİA Haber Merkezi, 2002 https://m.bianet.org/cocuk/siyaset/14919-uce-karsi-iki-hilal-genc-parti-surprizi, [15.01.2020].
• Yaylagül, Levent ve Dağtaş, Erdal, Medya Patronluğundan Başbakanlığa Yükselme İstekleri: Cem Uzan ve Genç Parti Örnek Olayı, 2nd International Symposium
• Communication in The Millennium: A Dialogue Between Turkish and American Schoolars Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi, 2004
• Yetkin Bilge, Popülizmin Gölgesinde Siyaseti ve Siyasal iletişimi Anlamak, Akademia, 4(3): 68-82, 2016