Afyonkarahisar-Sandıklı Hüdai Jeotermal Sahası Hidrojeokimyasal Analiz Sonuçlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 762 - 771, 31.08.2017

Kerem Hepdeniz Selma Demer Ümit Memiş

Öz

Sandıklı-Hüdai jeotermal sahası Afyonkarahisar ilindeki jeotermal sahalardan biridir. Sandıklı-Hüdai jeotermal sisteminde rezervuar kayacı kuvarsit ve kireçtaşları, ısı kaynağını ise Miyosen yaşlı Sandıklı volkanizması oluşturmaktadır. Yeraltısuyu örneklerinin hidrojeokimyasal analiz verilerinde görülen yüksek değerler, bu suların jeotermal sistem tarafından ısıtıldığını ve/veya jeotermal su karıştığını işaret etmektedir. Sandıklı-Hüdai jeotermal sahasına ait hidrojeokimyasal analiz sonuçları ArcGIS 10 programı kullanılarak veri tabanına işlenmiştir. Elde edilen T, pH, EC, Na+, K+, Ca2+, Mg2+, HCO3-, Cl-, SO42- değerlerinin havza içerisindeki dağılımları IDW interpolasyon yöntemi ile belirlenmiştir. Hüdai jeotermal alanında bulunan jeotermal sular elde edilen T, SO4, Cl, Ca ve Mg tematik haritalarına göre genel olarak kuzeydoğuya doğru artış gösterirken, EC, Na, K ve HCO3 tematik haritalarına göre çalışma alanı orta kesiminde daha yüksek değerler vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi Bilgi Sistemleri, Jeotermal; Sandıklı-Hüdai, Hidrojeokimyasal Analiz, Mekansal Dağılım, Ters Ağırlıklı Derecelendirme

Kaynakça

• Adhikary, S.K., Ahmed, C.A., ve Saha, G.C., 2013. Mapping of shallow grounwater quality using GIS: A study from a small catchment in Northwestern Region of Bangladesh. International Conference On Engineering Research, Innovation and Education. 11-13 January 2013, 687-694, Bangladesh.
• Afşin, M., 1991. Afyon-Sandıklı Kuruçay Ovası ve Hüdai Kaplıcalarının Hidrojeoloji İncelemesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 330.
• Aksever, F., 2011. Sandıklı (Afyonkarahisar) Havzasının Hidrojeoloji İncelemesi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 244.
• APHA-AWWA-WEF, 2005. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 21st edition, In: Eaton AD, Clesceri LS, Rice EW, Greenberg AE (eds);
• American Public Health Association, Washington, D.C. Collet, C., Consuegra ve D, Joerin, F., 1996. GIS Needs and GIS Software in: Geographical Information Systems in Hydrology, Kluwer Academic Publishers, 115-174, Boston, USA.
• Dean, W.T. ve Özgül, N. 1994. Cambrian rocks and faunas, Hüdai area, Taurus Mountains, southwestern Turkey. Bulletin de I’Institute Royal des Sciences Naturalles de Belgique, Science de la Terre, 64, 5-20.
• Demer, S., Özgür, N. ve Memiş, Ü., 2013a. Afyon-Sandıklı Hüdai Jeotermal Alanının Hidrojeolojik, Hidrojeokimyasal ve İzotop Jeokimyasal İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, BAP sonuç raporu (Proje No: 2618-M-10), Isparta, 43s.
• Demer, S., Memiş, Ü., ve Özgür, N., 2013b. Investigaton of hydrogeochemical properties of the Hüdai (Afyon-Sandıklı) geothermal systems, SW Turkey. J. Earth Syst. Sci., 122, 4, pp. 1081–1089.
• Kadhem, A.J., 2013. Assessment of water quality in Tigris River Iraq by using GIS mapping. Natural Resources, 4, 441-448.
• Karamanderesi. İ. H., 2008. Afyonkarahisar jeotermal sahalarının jeolojik ve mineralojik evrimi. Termal ve Maden Suları Konferansı. A. E. Türker, A. Yıldız (editörler), Bildiriler kitabı. 24-25 Nisan 2008, 55-69, Afyonkarahisar.
• Mantzafleri, N., Psilovikos, Ar., ve Blanta, A., 2009. Water quality monitoring in Lake Kastoria, using GIS. Assessment and management of pollution sources. Water Resources Management, 23, 3221-3254.
• Nicholson, K., 1993. Geothermal fluids, chemistry and exploration techniques. Springer-Verlag, Berlin, 263p.
• Özgül, N., Bölükbaşı, S., Alkan, H., ve Öztaş, Y., 1991. Göller bölgesi ve Ispartanın Jeolojisi ve Stratigrafisi. TPAO arama grubu rapor no: 3028, 321 s., Ankara.
• Öngür, T., 1973. Sandıklı (Afyon) jeotermal araştırma bölgesine ilişkin jeolojik durum ve jeotermal enerji olanakları. MTA Rapor No: 5520, Ankara.
• Özpınar, Y., 2008. Sandıklı (Afyon) yöresinde şabazit ve fillipsit mineralleri içeren tüflerin minerolojik petrografik ve iyon değiştirme özellikleri ve tarımda kullanılması, GB Anadolu, Türkiye. MTA Dergisi, 137, 27-47.
• Singh, P. ve Khan, I.A., 2011. Ground water quality assessment of Dhankawadi ward of Pune by using GIS. International Journal of Geomatics and Geosciences, 2(2), 688-703.