Biyoklimatik Konfor ve Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkinin CBS ve UA Teknikleri Kullanılarak İncelenmesi: İzmir İli Örneği

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 174 - 188, 17.03.2020

Elif Erkek , Özge Kalaycı Neşe Başaran , Ayça Öner Rutkay Atun Hande Lamba Hakan Uyguçgil , Saye Nihan Çabuk , Balca Ağaçsapan

https://doi.org/10.35414/akufemubid.634985

Cited By: 2

Öz

Bu
çalışmanın amacı,  İzmir ilinde
biyoklimatik konfor ile alan kullanım arasındaki ilişkinin coğrafi bilgi
sistemleri ve uzaktan algılama teknolojileri yardımıyla incelenmesidir. Bu
çerçevede, İzmir ilinde 1990, 2000, 2006, 2012 ve 2018 yıllarındaki
biyoklimatik koşulların yine aynı yıllardaki alan kullanımıyla olan
ilişkilerinin mevsimlik ve yıllık periyotta değerlendirilmesi hedeflenmiştir.
Biyoklimatik konfor bölgeleri belirlenirken insanın fizyolojik özelliklerini de
dikkate alan Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık (FES) indeksi kullanılmıştır. Bu
indeksin hesaplanmasında esas alınan meteorolojik parametreler şunlardır;  deniz seviyesine indirgenmiş günlük ortalama
sıcaklık değerleri,  günlük ortalama
bağıl nem ve rüzgar hızı. Elde edilen değerlerin deniz seviyesindeki alansal
dağılımının hesaplanmasında uzaklığın tersiyle ağırlıklandırma (Inverse
Distance Weighting - IDW) yöntemi tercih edilmiştir. DEM verisi kullanılarak
yüksekliğe bağlı FES değerleri elde edilmiştir ve biyoklimatik konfor
haritaları oluşturulmuştur. Üretilen biyoklimatik konfor haritalarının
yıllarına göre CORINE arazi örtüsü verileri kullanılarak arazi kullanım
haritaları oluşturulmuştur. Ardından, biyoklimatik konfor bölgelerinin arazi
kullanımı ile ilişkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arazi kullanım değişimi, Biyoklimatik konfor, Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uzaktan Algılama

Teşekkür

Bu çalışma Eskişehir Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Anabilim Dalı UCS637-Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Stüdyosu I ve UCS638-Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Stüdyosu II dersleri kapsamında üretilmiştir. Çalışma süresince eleştirileriyle çalışmaya destek veren öğretim üyelerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Çalışkan, O. ve Türkoğlu, N. (2012). “Türkiye’nin biyoklimatik koşullarının analizi”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(2), 151-164.
• Daneshvar, M. R. M., Bagherzadeh, A., ve Tavousi, T. (2013). “Assessment of bioclimatic comfort conditions based on Physiologically Equivalent Temperature (PET) using the RayMan Model in Iran”. Central European Journal of Geosciences, 5(1), 53-60.
• Erdoğan, Ö., Çabuk, A., Memlük, Y., ve Perçin, H. (2013). “Ekolojik alan kullanım kararlarına uygun rekreasyon alanlarının AHP yöntemi kullanılarak Kütahya kenti örneğinde irdelenmesi”. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(1), 26-36.
• Güçlü, Y. (2010). “Ege bölgesi kıyı kuşağında iklim konforu şartlarının kıyı turizmi yönünden incelenmesi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 794-823.
• İTÜ UHUZAM (2015). http://www.corine.itu.edu.tr (Erişim Tarihi: 06.05.2019)
• Kestane, Ö., ve Ülgen, K. (2013). “İzmir ili için biyoklimatik konfor bölgelerinin belirlenmesi”. SDÜ Teknik Bilimler Dergisi, 3(1), 18-25.
• Kántor, N., Unger, J.(2010). “Benefits and opportunities of adopting GIS in thermal comfort studies in resting places: An urban park as an example”. Landscape and Urban Planning, 98 (2010) 36–46.
• Özşahin, E., ve Eroğlu, İ. (2018). “Tekirdağ İlinde Eğitim ve Biyoklimatik Konfor Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi-Assessment of Relationship Between Education and Bioclimatic Comfort in Tekirdag Province”. Kastamonu Education Journal, 26(1).
• Pawar, A. S., Mukherjee, M., ve Shankar, R. (2015). “Thermal comfort design zone delineation for India using GIS”. Building and Environment, 87, 193-206.
• Song, Y., ve Wu, C. (2018). “Examining human heat stress with remote sensing technology”. GIScience & Remote Sensing, 55(1), 19-37.
• Svensson, M. K., Thorsson, S., ve Lindqvist, S. (2003). “A geographical information system model for creating bioclimatic maps–examples from a high, mid-latitude city”. International Journal of Biometeorology, 47(2), 102-112.
• Tağıl, Ş. Ve Ersayın, K. (2015). “Balıkesir İlinde Dış Ortam Termal Konfor Değerlendirmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (41).
• Topay, M. (2007). “The importance of climate for recreational planning of rural areas: case study of Muğla Province, Turkey”. Developments in Tourism Climatology (Edited by: A. Matzarakis, CR de Freitas and D. Scott), 29-36.
• Topay, M., ve Yılmaz, B. (2004). “Biyoklimatik Konfora Sahip Alanların Belirlenmesinde CBS’den Yararlanma Olanakları: Muğla İli Örneği”. Proceedings of 3th GIS Days in Turkey, 425-434.
• Türkoğlu, N., Çalışkan, O., Çiçek, İ., ve Yılmaz, E. (2012). “Şehirleşmenin biyoklimatik koşullara etkisinin Ankara ölçeğinde incelenmesi”. International Journal of Human Sciences, 9(1), 933-955.
• http-1: https://asterweb.jpl.nasa.gov/gdem.asp (Erişim tarihi: 06.05.2019)
• http-2: https://earthexplorer.usgs.gov (Erişim tarihi: 03.05.2019)