Eleştirel Düşünme Gücü ile Cinsiyet , Yaş ve Sınıf Düzeyi

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 2, 65 - 75, 01.12.2008

Şule Ay Halim Akgöl

Öz

Bilgi çağında, değişen yaşam koşullarıyla, yaşamın her alanında ve özellikle iş dünyasında eleştirel düşünme becerileri önem kazanmaktadır. Eleştirel düşünme, bilgi çağında lüks değil, ihmal edilemez bir gereksinimdir. Ancak Türkiye’de eleştirel düşünme konusunda yeterli çalışma bulunmamaktadır. Eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörleri konu alan araştırmalar arasında da cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyine ilişkin sınırlı sayıda araştırma (Simon ve Ward,1974; Brooks ve Stephard,1992; Miller,1992; Çıkrıkçı,1992b,1996;Kaya,1997; Jenkins,1998; Scott ve diğerleri,1998; Gelen,1999; Walsh ve Hardy,1999; Kürüm,2002 ve Evcen, 2002) bulunmaktadır. Bu araştırma, cinsiyet ve yaş değişkeni ile eleştirel düşünme arasındaki ilişkileri belirleyerek eleştirel düşünme faktörlerini belirlemeye katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın Problemi: Ortaöğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi arasındaki ilişkiler nelerdir? Araştırmanın Yöntemi: Bu betimsel araştırmanın örneklemini Düzce il merkezindeki 2000 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak G. Watson ve M.E. Glaser tarafından (1964) geliştirilerek standardize edilen Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Testinin (WGEAGT) YM formu kullanılmıştır. Test, Düzce ilindeki tüm ortaöğretim kurumlarında farklı sınıflarda öğrenim gören 2000 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama sırasında testi ciddiyetle yanıtlamadığı görülen kişilerin kâğıtları işaretlenmiş ve değerlendirme dışı bırakılmıştır. Değerlendirmeye 1379 öğrencinin yanıtları alınmıştır. WGEAGT’ne verilen yanıtlar cevap anahtarına gore puanlanarak kodlanmış ve KR 20 değerleri (0,66) hesaplanmıştır. WGEAGT veri çözümlemelerinde aritmetik ortalama ve standart sapmalar hesaplanmış, tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Varyans analizleri sonucunda değişkenler açısından öğrencilerin test puanları arasındaki farkların önemli çıkmasından dolayı farkın kaynağı Scheffe testiyle araştırılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Bu araştırma ile kız öğrencilerin eleştirel düşünme gücü açısından erkek öğrencilere göre daha güçlü oldukları ve yaş ilerledikçe öğrencilerin eleştirel düşünme güçlerinde artış görüldüğü ve 2. Sınıf öğrencilerinin 1. ve 3. sınıf öğrencilerine göre eleştirel düşünme açısından daha düşük güce sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Öneriler: Türk kültürü dikkate alınarak eleştirel düşünme gücü testleri hazırlanmalıdır Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha yüksek eleştirel düşünme gücüne sahip oldukları sonucunun farklı okul türlerinde değişip değişmeyeceğini kontrol etmek için cinsiyet-eleştirel düşünme ilişkisi farklı okul türlerinde incelenmelidir. Eleştirel düşünmenin yaşantı zenginliğiyle ve zihinsel yetenekle, sınıf ortamı ve eğitim programı gibi değişkenlerle ilişkisi araştırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel düşünme gücü, cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi

Critical Thinking, Gender, Age and Grade Level

Öz

In the information era with the changing life conditions, in all aspects of life especially in the business
world, critical thinking skills has gained much more significance. Critical thinking is not a luxury but a
requirement that should not be neglected. However there are not enough studies about this subject in Turkey. In
the studies about the factors affecting critical thinking, there are limited samples concerning the gender, age and
the grade level (Simon ve Ward,1974; Brooks ve Stephard,1992; Miller,1992; Çıkrıkçı,1992b,1996; Kaya,1997;
Jenkins,1998; Scott ve diğerleri,1998; Gelen,1999; Walsh ve Hardy,1999; Kürüm,2002 ve Evcen, 2002). It is
aimed to fulfill this gap in this study.
Research Question: What are the relationships between the students’ critical thinking abilities and their gender,
age and grade level?
Methods: The sample group of this descriptive study is consisted of 2000 high school studenst in the city centre
of Duzce. The data has been collected by Watson Glaser Critical Thinking Apraisal Test (WGCTAT) YM forms (KR 0,66) which are developed and standardized (1964) by Watson and Glaser. The test was applied to 2000
students of different grades in high schools. During the test, the students who do not take the test seriously were
marked and their papers were left out. 1379 students’ answers were evaluated. The answers were graded
according to WGEAGT answer key and the KR 20 values were calculated. WGEAGT data analysis were done
by arithmetic average, standard deviation, one way variance analysis was done. In the results of variance analysis
the differences were significant so the source of this difference was examined through Shceffe test.
Results: It can be concluded that the female students have more critical thinking abilities than male students and
as students get older, the critical thinking ability increases besides, when it is compared with grades 1 and 3 ve
the students in grade 2 have limited critical thinking abilities.
Recommendations: Turkish culture must be taken into consideration while preparing critical thinking ability
tests. The relationship between gender and critical thinking ability must be observed in different schools in order
to control the result of girls having high critical thinking ability than boys. The relationship between crtical
thinking and multiple experiences, intellectual ability, classroom environment and curriculum must be
investigated.

Anahtar Kelimeler

The ability of critical thinking, gender, age and grade level