Ortaokul Öğrencilerinin Dayanışma Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: UBEK-2018, 61 - 80, 28.12.2018

Hafize Er-türküresin , Enis Harun Başer , Hasan Yapıcı

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin dayanışma kavramına ilişkin
algılarını metaforlar yoluyla belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu
2017-2018 eğitim öğretim yılında Kütahya ili merkez ilçesinde bir ortaokulda
öğrenim gören 260 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Ortaokul öğrencilerinin
dayanışma kavramına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya koymayı
amaçlayan bu araştırma, tarama modelinde nitel araştırma yöntemi kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Katılımın gönüllülük esasına dayandığı araştırmada,
amacına uygun olmayan 56 anket formu değerlendirme dışı bırakılmış ve 204
geçerli form üzerinden analizler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre
dayanışma kavramına yönelik öğrenciler tarafından 73 farklı metafor
üretilmektedir. Üretilen metaforlar 4 tema ve 2 alt tema altında kategorize
edilmiştir. Bunlar sırasıyla; 1. Paylaşıma Bağlı Dayanışma, 2. Yardımlaşmaya
Bağlı Dayanışma, 3. Birlik ve Beraberlik Olarak Dayanışma, (a. Milli Birlik ve
Beraberlik Olarak Dayanışma, b. Topluluk Olarak Dayanışma), 4. Tamamlayıcı
Unsur (Bütünlük) Olarak Dayanışmadır. Çalışma sonunda öğrencilerin %78.4 ünün
dayanışma kavramını metaforlar yoluyla açıklayabildiği, en çok metafor üretilen
temanın yardımlaşmaya bağlı dayanışma teması olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

dayanışma, metafor, ortaokul öğrencisi

Investigation of the Middle School Students’ Perceptions towards Solidarity through Metaphors

Öz

The aim of this study is to determine the perceptions of middle school students towards solidarity through metaphors. The research group of the study consists of 260 middle school students who are studying at a middle school located in the city center of Kutahya province in 2017-2018 academic year. The study purposing to reveal the metaphors of middle school students towards solidarity has been carried out by using qualitative research, was designed as a basic qualitative research. In the research where participation depended on voluntariness, 56 survey forms which were out-of-purpose were left out of assessment and the analyses were performed with 204 valid forms. According to the findings obtained, 73 different metaphors towards the concept of solidarity were produced by the students. The metaphors produced were categorized under 4 themes and 2 sub-themes. These are respectively: 1. Share Dependent Solidarity, 2. Cooperation Dependent Solidarity, 3. Solidarity as Fraternity (a. Solidarity as National Fraternity, b. Solidarity as a Community), Solidarity as a Complementary Element (Unity). At the end of the study, it has been concluded that 78.4% of the students are able to explain the concept of solidarity by metaphors and the theme in which the largest number of metaphors were produced is cooperation dependent solidarity.

Anahtar Kelimeler

solidarity, metaphor, middle school students

Kaynakça

• Akbaş, O. (2006). Yeni ilköğretim programlarının değer eğitimi boyutunun incelenmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı, 288-303.
• Aladağ, S., & Kuzgun, M.P. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının ‘değer’ kavramına ilişkin metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 163-194
• Aydın, M. Z., & Akyol Gürler, Ş. (2014). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, F. A., & Yelken, T. Y. (2015). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29(4), 431-444.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelikkaya, T., & Seyhan, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının evrensel değerlere ilişkin metafor algıları. E-International Journal of Educational Research, 8(3), 65-87.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 269-183.
• De Guerrero, M. C., & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language teaching research, 6(2), 95-120.
• Durkheim, E., & Foucannet, P. (1950). Terbiye ve eğitim (Çev: M. Seydol). İstanbul: Sinan Matbaası ve Neşriyat Evi.
• Elban, M. (2015). Tarih eğitimi ve vatanseverlik üzerine bazı düşünceler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(3), 1302-1319.
• Ersoy, A. (2010). İlköğretimde değer kazanımlarının incelenmesinde karikatür kullanımı: Dayanışma değeri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 79-103.
• Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda: Türk Akademisyenler Birliği Yayınları.
• Halstead, J. M., & Taylor, J. M. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
• Kılcan, B., & Akbaba, B. (2018). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan dayanışma değerine ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 185-210.
• Kızılçelik, S., & Erjem, Y. (1996). Açıklamalı sosyoloji sözlüğü. İzmir: Saray Kitabevi.
• Kurnaz, A., Çiftçi, Ü., & Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
• Kurtdede-Fidan, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: Nitel bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 361-388.
• Méndez, T., & García, A. (2012). Exploring elementary students' power and solidarity relations in an EFL classroom. Profile Issues in Teachers Professional Development, 14(1), 173-185.
• Merriam, S.B. (2009). Qualitative reseacrh: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Merriam-Webster. Definition of solidarity. Merriam-Webster: https://www.merriam-webster.com/dictionary/solidarity adresinden 20 Nisan 2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). Öğretim Programları. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 18 Nisan 2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Nieto, S. (2006). Solidarity, courage and heart: What teacher educators can learn from a new generation of teachers. Intercultural education, 17(5), 457-473.
• Nordkvelle, Y. (1991). Development education in Norway - context and content for the teaching of solidarity. International Journal of Educational Development, 11(2), 161-171.
• Ocak, G., & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
• Özkal, N. (2000). İşbirlikli öğrenmenin sosyal bilgilere ilişkin benlik kavramı, tutumlar ve akademik başarı üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Patton, M. Q. (1997). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury park, CA: Sage.
• Piaget, J. (2000). Çocukta zihinsel gelişim (Çev. Hüsen Portakal). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Safran, M., & Şimşek A. (2009). Farklı sosyo-ekonomik çevrelerin ilköğretim okullarında okuyan öğrencilerin tarih, tarih öğretimi ve tarihsel zamana ilişkin görüşleri, IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, (7-9 Ekim), Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihieri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Journal of Values Education, 3(10), 75-90.
• Şimşek, A. (2010). Sınıf ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarih Öğretimine İlişkin Tutumları. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 181-203.
• Şimşek, N. (2012). Değişen toplumda değerler ve eğitimi: bireysellik ve dayanışma. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 11(4), 1358-1386.
• Tay, B., & Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1499-1542.
• Tozlu, N. (1992). Eğitim problemlerimiz üzerine düşünceler. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları.
• Turgut, M.F. (1990). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. (7. Baskı). Ankara: Saydam Matbaası.
• Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ac61c0507d289.08574178 adresinden 5 Nisan 2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Ulu Kalın, Ö., & Koçoğlu, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bağımsızlık değerine karşı metaforik algıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 419-434.
• Yapıcı, A., & Zengin, Z. S. (2003). İlâhiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 173-206.
• Yeşil, R., & Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-84.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.