Sözlü Tarihin Eğitim Uygulamalarına Entegrasyonunda Bir Başarı Öyküsü: The Foxfire Projesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 511 - 531, 30.04.2019

İlker Dere

https://doi.org/10.30831/akukeg.426759

Öz

Tarih
biliminin veri toplama araçlarından biri olan sözlü tarih, eğitim
uygulamalarında bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak kullanılmaktadır. Sözlü
tarih çalışmaları, eğitim alanında genelde bir proje kapsamında yapılmaktadır.
Yapılan bu projelerin en ünlüsü, Cornell Üniversitesi’nden 1966 yılında mezun
olduktan sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin Georgia Eyaleti’nde hizmet veren
Rabun Gap-Nacoochee Lisesi’nde görev yapmaya başlayan Eliot Wigginton
tarafından başlatılan The Foxfire Projesi’dir. Bu başarılı girişim, 1966’dan
günümüze kadar ara verilmeksizin sürdürülmüştür. Bu çalışmanın amacı, okul
temelli sözlü tarih projelerinin öncüsü olan The Foxfire Projesi’nin 1966’dan
günümüze kadar uzanan başarı öyküsünü ortaya koymaktır. Bu amaçla çalışmada
doküman incelemesi yöntemi tercih edilmiştir. Veri analizi sonucunda The
Foxfire Projesi’yle ilgili bazı önemli bulgulara ulaşılmıştır. Birincisi, ilk
defa 1968 yılında bir okul dergisi olarak başlayan The Foxfire, Amerika ve
dünya çapında bilimsel bir dergi hüviyeti ve ünü kazanmıştır. İkincisi,
öğrencilerin sözlü tarih çalışmalarını bir araya getiren ve büyük bölümü öğretmen
Wigginton tarafından düzenlenen 12 ciltlik kitap serisi yayınlanmıştır.
Üçüncüsü, bu proje kapsamında zaman içinde geliştirilen öğrenme ve öğretme
tecrübeleri, “The Foxfire Öğrenme ve Öğretme Yaklaşımı Programı” adıyla bir
modele dönüştürülmüştür. Son olarak bu proje, Amerika’da birçok okulda benzer
projelerin yapılmasına ve dergilerin çıkarılmasına ilham kaynağı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

sözlü tarih, yerel tarih, tarih öğretimi, entegrasyon, the foxfire projesi

A Success Story in Integration of Oral History to Educational Implementations: The Foxfire Project

Öz

Oral
history is one of the data collection tools of history used as a teaching and
learning method in educational implementations. Oral history implementations
are generally made within the scope of a project in education area. The most
famous of these projects is The Foxfire Project, initiated by Eliot Wigginton,
who began his career at the Rabun Gap-Nacoochee High School, Georgia, the USA
where he graduated from Cornell University in 1966. This successful initiation
has been continuing without interruption since 1966. The aim of this study is
to show the success story of The Foxfire Project, the pioneer of school-based
oral history projects, from beginning to the present. For this purpose, the
method of document analysis was preferred in the study. At the end of the data
analysis, some important findings have been figured out about The Foxfire
Project. First, The Foxfire, which started as a school magazine in 1968,
acquired a national and international scientific journal identity and
reputation. Secondly, 12-volume series of books were published, most of which
were edited by teacher Wigginton, in order to bring together the oral history
studies of students. Third, the learning and teaching experiences developed
within the project throughout the time have been transformed into a model
called “The Foxfire Approach to Teaching and Learning Method”. Finally, the
project has been a source of inspiration for making of similar school-based
projects and issuing of school magazines.

Anahtar Kelimeler

oral history, local history, teaching history, integration, the foxfire project

Kaynakça

• Abrams, L. (2010). Oral history theory. London: Routledge.
• Akçalı, A. A. (2007). Yerel tarih ve tarih eğitimine katkısı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ardemendo, D. & Kuszmar, K. (2009). Principles and best practices for oral history education (4-12). Washington DC: Oral History Association (OHA), 1-3.
• Arslan, Y. (2012). Yerel ve sözlü tarihin ortaöğretim öğrencilerindeki yansımaları: Tunceli Merkez örneği (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Atlanta Magazine, (2017). At 50, Foxfire has a new generation of fans. Retrieved on 14/05/2017 from http://www.atlantamagazine.com/news-culture-articles/50-foxfire- new-generation-fans/
• Benison, S. (1984). Introduction to Tom Rivers. In David K. Dunaway, D. K., & Baum, W. K. (Eds.). Oral history: An interdisciplinary anthology (pp. 124-130). Nashville, Tennessee: American Association for State and Local History.
• BİSAV, (2018). Sözlü Tarih Çalışmaları. http://www.sozlutarih.org.tr/sozlutarihmenu/5 sitesinden 04/04/2018 tarihinde alınmıştır.
• Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi (çev. Bilmez Bülent Can, Alper Yalçınkaya; yay. haz. Ayşe Özil). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Charlton, T. L., Myers, L. E., & Sharpless, R. (Eds.), Handbook of oral history. Lanham, MD: Altamira Press.
• Collins, K. C. & Cheek, A. (2004). Foxfire 12: War stories, Cherokee Traditions, summer camps, square dancing, crafts, and more affairs of plain living. New York: Anchor Books.
• Collins, K. C. & Hunter, L. (1999). Foxfire 11: The old home place, wild plant uses, preserving and cooking food, hunting stories, fishing, and more affairs of plain living. New York: Anchor Books.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Dere, İ. (2017). Sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarih (Yayınlanmamış doktora tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, K. (2013). Öğretmenlerin ve mezunların bakış açılarından Ermeni azınlık okullarında tarih öğretimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ekiz, D. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayınevi.
• Erginer, G. (1984). Uşak halk takvimi, halk meteorolojisi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Evans, G. E. (1956). Ask the fellows who cut the hay (First Edition edition). Faber & Faber.
• Gillespie, P. F. (1982). Foxfire 7. Garden City, N.Y: Anchor Press/Doubleday.
• Gregson, S. (2009). Oral historian and activist, 'Studs' Terkel (1912-2008). Labour History, (96), 233.
• Grele, R. J. & Terkel, S. (1985). Envelopes of sound: The art of oral history. Chicago, IL: Precedent Pub.
• Gruenewald, D. A. (2005). Accountability and collaboration: institutional barriers and strategic pathways for place-based education. Ethics, and Environment, 8:3, 261- 283.
• Harell, K. (2016). The Foxfire Course for Teachers. In Smith, H., & McDermott, J. C. (Eds.). (2016). The Foxfire approach: Inspiration for classrooms and beyond (pp. 101-113). Sense Publishers.
• Hoopes, J. (1984). Oral history for the student. In Dunaway, D. K., & Baum, W. K. (Eds.) Oral history: an interdisciplinary anthology. (pp. 349-355). Nashville, Tennessee: American Association for State and Local History.
• Hoyle, N. (1972). Oral history. Library Trends, 21(1), 60-82.
• Işık, H. (2008). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler tarih konularının öğretiminde kanıt temelli öğrenme modeli: Bir aksiyon araştırması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İbn Haldun Üniversitesi, (2018). Türkiye’de Din, Devlet, Toplum ve Hafıza 1923-1950. http://sozlutarih.ihu.edu.tr/arastirma-projeleriturkiyede-din-devlet/ sitesinden 03/04/2018 tarihinde alınmıştır.
• İncegül, S. (2010). Sosyal bilgiler dersinde örnek bir sözlü tarih uygulaması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi, (2013). "Gençler Yaşlılar El Ele" projesi. http://www.sabah.com.tr/egeli/2013/03/02/buyuksehirde-sozlu-tarih-projesi sitesinden 13/02/2017 tarihinde alınmıştır.
• Kafkas Vakfı, (2014). Köklerini Arayan Fidan Sözlü Tarih Projesi. https://www.kafkas.org.tr/proje/sozlu-tarih/ sitesinden 13/02/2017 tarihinde alınmıştır.
• Kaplan, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin tarihsel düşünce becerilerinin sözlü tarih çalışmalarıyla geliştirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: amaç, içerik, uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Knapp, C. E., & Wigginton, E. (1993). An interview with Eliot Wigginton: Reflecting on the Foxfire approach. The Phi Delta Kappan, 74(10), 779-782.
• Kumru, G. (2009). Tarih öğretimi açısından sözlü tarih yazımı: Karaca Ahmet Dergâhı örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Küpüç, E. (2014). Sözlü tarih kavramı ve sözlü tarihin tarih öğretimindeki rolü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Lanman, B. A. & Mehaffy, G. L. (1988). Oral history in the secondary school classroom. The Oral History Review, 16, 2.
• McLellan, H. (1996). Situated learning perspectives. Englewood Cliffs, New Jersey: Educational Technology Publications, Inc.
• McLellan, M. L. (2014). Beyond the transcript: oral history as pedagogy. In Boyd, D.& Larson, M. (Eds.) Oral history and digital humanities: voice, access, and engagement. (pp. 99-118). USA: Springer.Metin, E. (2007). Geçmiş zaman istasyonu 1: Sözlü tarih treni. Çankırı: Çankırı Belediyesi Gençlik Meclisi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2006). Sosyal bilgiler 6.–7. sınıflar öğretim programı. Ankara: TTKB Yayınları.
• Mitchell, J. (1996). Joe Gould's secret. New York: Modern Library.
• New York Times, (13 December 1993). 'Foxfire Book' Teacher Admits Child Molestation. Retrieved on 14/05/2017 from https://www.nytimes.com/1992/11/13/us/foxfire-book-teacher-admits-child-molestation.html
• Özer, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde yerel ve sözlü tarih etkinliklerinin programlanması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Öztaşçı, C. A. (2017). Yerel tarih öğretim yöntemini sosyal bilgiler dersinde uygulamaya koymak: Bir eylem araştırması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürkmen, A. (2002). Sözlü tarih: Yeni bir disiplin cazibesi. Toplum ve Bilim, 91, 115-121.
• Reynolds, G. P. & Walker, S. W. (1993). Foxfire 10: Railroad lore, boarding houses, Depression-era Appalachia, chair making, whirligigs, snake canes, and gourd art. New York: Doubleday.
• Ritchie, D. A. (2015). Doing Oral History. New York: Oxford University Press, 3th Edition.
• Kuhn, C. (1997). Voices of Experience: Oral History in the Classroom: Roundtable. OAH Magazine of History, 11(3), 23-31.
• Safran, M. & Ata, B. (1998). Okul dışı tarih öğretimi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 87-94.
• Sarı, İ. (2002). Sosyal bilgiler dersi tarih ünitelerinde bir yöntem olarak sözlü tarih (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış doktora lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Shaughnessy, D. F. (1960). Labor in the oral history collection of Columbia University. Labor History, 1(2), 177-195.
• Starr, L. (1977). Oral History. Encyclopedia of library and information science, C. 20, 440-463.
• Stiles, B. (2016). The Foxfire Museum and Heritage Center. In Smith, H. & McDermott, J. C. (Eds.). The Foxfire approach: Inspiration for classrooms and beyond (pp. 11-12). Sense Publishers.
• Tarih Vakfı, (2018). Sözlü Tarih Çalışmaları. http://tarihvakfi.org.tr/Proje/sozlutarihcalismalari/12 sitesinden 04/04/2018 tarihinde alınmıştır.
• Temir, M. (2015). Yaşayan tarih yetişkinlerimiz (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• The Salt Book Kitabı’nın Kapak Fotoğrafı. Retrieved 14/05.2017 from https://www.amazon.com/Salt-Book-Lobstering-Pudding-Snowshoes/dp/0385114230
• Thompson, P. (1975). The Edwardians: The remaking of British society. London, Routledge.
• Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tunçay, N. E. (1993). I. Sözlü tarih atölyesi (6-7 Haziran). İstanbul, Türkiye: Tarih Vakfı Yayınları.
• Uluçay, Ç. (1958). Çevre incelemeleri tarih öğretimi. İstanbul: Öğretmenler Derneği Yayınları.
• Yetman, N. R. (2001). An introduction to the WPA slave narratives. Born in Slavery: Slave Narratives from the Federal Writers' Project, 1936–1938. In The Library of Congress, American Memory Project.
• Yıldırım, A. & Şimsek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YÖK Ulusal Tez Merkezi, (2017). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 21/10/2017 tarihinde alınmıştır.
• Wigginton, E. (1972). The Foxfire Book: Hog dressing, log cabin building, mountain crafts and foods, planting by the signs, snake lore, hunting tales, faith healing, moonshining, and other affairs of plain living. Garden City, N.Y: Doubleday.
• Wigginton, E. (1973). Foxfire 2: Ghost stories, spring wild plant foods, spinning and weaving, midwifing, burial customs, corn shuckin's, wagon making and more affair of plain living. Doubleday.
• Wigginton, E. (1975). Foxfire 3: Animal care, banjos and dulcimers, hide tanning, summer and fall wild plant foods, butter churns, ginseng, and still more affairs of plain living. Garden City, N.Y: Anchor Press.
• Wigginton, E. (1977). Fiddle making, spring houses, horse trading, sassafras tea, berry buckets, gardening and further affairs of plain living. Garden City, N.Y: Anchor Press/Doubleday.
• Wigginton, E. (1980). Foxfire 6: Eliot Wigginton. (1980). Shoemaking, 100 toys and games, gourd banjos and song bows, wooden locks, a water-powered sawmill, and other fascinating topics. Anchor. Garden City, N.Y: Anchor Press/Doubleday.
• Wigginton, E. & Bennett, M. (1984). Foxfire 8. Garden City, N.Y: Anchor Press/Doubleday.
• Wigginton, E. & et al. (1986). Foxfire 9. Anchor/Doubleday (pbk.).
• Wood, P. (1977). The Salt book: lobstering, sea moss pudding, stone walls, rum running, maple syrup, snowshoes, and other Yankee doings. Anchor Books.
• Wood, P. (1980). SALT 2: Boatbuilding, sailmaking, island people, river driving, bean hole beans, wooden paddles, and more Yankee doings. Garden City, N.Y: Anchor Press/Doubleday.