Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi: Şanlıurfa Örneği

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 505 - 529, 21.07.2020

Kıvanç Bozkuş

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin yaşadıkları sorunların belirlenmesidir. Araştırma tarama deseniyle yürütülmüştür. Şanlıurfa ilinde görev yapan 4657 öğretmenden çevrimiçi ortamda veriler toplanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre öğretmenler, sık sık özlük hakları, iş yükü ve eğitim sistemine bağlı sorunlar yaşamaktadırlar. Mesleki eğitim ve saygı görmeye ilişkin bazen sorun yaşanırken, okul iklimine dayalı hiç sorun yaşanmamaktadır. Erkeklerin kadınlara göre özlük haklarında daha fazla, okul ikliminde ise daha az sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Yaş arttıkça özlük hakları, iş yükü, saygı görme ve okul ikliminde daha fazla sorun yaşanmakta, eğitim sisteminde ve mesleki eğitimde daha az sorun yaşanmaktadır. Kıdem arttıkça özlük hakları, iş yükü, saygı görme ve okul ikliminde daha fazla sorun yaşanmaktadır. Anaokulunda görev yapan öğretmenler diğer öğretmenlere kıyasla tüm boyutlarda daha az sorun yaşamaktadırlar. Lise öğretmenleri ilk ve ortaokul öğretmenlerinden daha fazla saygı görmektedirler. Lisansüstü öğrenim mezunlarının daha fazla iş yükü algıladıkları belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin iş yüklerinin azaltılması, öğretmenlerin okulda stres yaşamalarına neden olan olumsuzlukların ortadan kaldırılması, öğretmenlerin hizmet öncesi ve içi eğitimlerinin ihtiyaca ve uygulamaya dönük olması, öğretmenlik mesleğinin saygınlığının artırılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

eğitim sistemi, iş yükü, özlük hakları, okul iklimi, saygı görme

Examining the Problems Faced by Teachers: The Case of Şanlıurfa

Öz

The purpose of this research is to identify the problems experienced by teachers. The research was carried out with a survey pattern. Data were collected online from 4657 teachers working in Şanlıurfa province. According to the results of the research, teachers often experience problems related to their personal rights, workload and education system. While there are sometimes problems regarding vocational education and respect, there are no problems based on school climate. It was determined that men had more problems in their personal rights than women and less problems in the school climate. As age increases, there are more problems in personal rights, workload, respect and school climate, and less problems in the education system and vocational education. As seniority increases, there are more problems in personal rights, workload, respect and school climate. Teachers working in kindergarten have less problems in all dimensions compared to other teachers. High school teachers are more respected than primary and secondary school teachers. It has been determined that graduates of postgraduate education perceive more workload. As a result of the research, it was suggested that reducing the workloads of teachers, eliminating the negativities that cause teachers to experience stress at school, the pre-service and in-service training of teachers towards need and practice, increasing the prestige of the teaching profession.

Anahtar Kelimeler

education system, workload, personal rights, school climate, respect

Kaynakça

• Akcan, E., Polat, S., & Ölçüm, D. (2017). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre sendikal faaliyetlerin okullara etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1101-1119.
• Al-amarat, M. S. (2011). The classroom problems faced teachers at the public schools in Tafila Province, and proposed solutions. International Journal of Educational Sciences, 3(1), 37-48.
• Arsham, H. (2002). Impact of the internet on learning and teaching. Journal of United States Distance Learning Association, 16(3), 10-21.
• Ayık, A. & Şayir, G. (2014). Okul müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 253-279.
• Bakan, İ., Erşahan, B., Büyükbeşe, T., Okumuş, M. T., & Akmeşe, A. (2017). Öğretmenlerin işe yönelik davranışlarında (örgütsel stres, iş yükü, işten ayrılma niyeti ve iş tükenmişliği) örgütsel desteğin rolü: Bir alan araştırması. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 3(6), 444-464.
• Başdemir, H. Y. (2012). Türk eğitim sisteminin yapısal sorunları ve bir öneri. Liberal Düşünce, 17(67), 35-53.
• Bivona, K. N. (2002). Teacher morale: The Impact of teaching experience, workplace conditions, and workload. ERIC Research Report, ED467760, 1-32.
• Celep, C. (1992). İlkokullarda yönetici öğretmen iletişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 301-316.
• Cerit, Y., & Özdemir, T. (2015). Sınıf öğretmenlerinin iş yükü algıları ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki. International Journal of Human Sciences, 12(2), 626-637.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2013). Research methods: Design and analysis (12. b.). Boston: Pearson.
• Çam Aktaş, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının mesleki yaşamlarında karşılaşabileceklerini düşündükleri sorunlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 16-30.
• Çelebi, N. & Taşçı Kaya, G. (2014). Öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing (Yıldırma): Nitel bir araştırma. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 5(9), 43-66.
• Darling, H. L. (2010). Teacher education and the American future. Journal of Teacher Education, 61(1-2), 35-47.
• Demir, M. K., & Arı, E. (2013). Öğretmen sorunları-Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Doornik, J. A., & Hansen, H. (2008). An omnibus test for univariate and multivariate normality. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 70, 927-939.
• Ekinci, A. (2010). İlköğretim okullarında çalışan müdür ve öğretmenlerin mesleki sorunlarına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9(2), 734-748.
• Erdem, A. R. (2010). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin karşılaştığı özlük sorunları ve bu özlük sorunlarının performanslarına etkisi konusundaki görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-55.
• Erdem, A., Kamacı, S., & Aydemir, T. (2005). Birleştirilmiş sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar: Denizli örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1(1-2), 3-13.
• Erdem, H., Kılınç, E., & Demirci, D. (2016). Çalışanlarda iş yükü fazlalığın algılanan istihdam edebilirlik üzerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 772-784.
• Ertürk, E. & Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(1), 39-52.
• Fan, W. & Yan, Z. (2010). Factors affecting response rates of the web survey: A systematic review. Computers in Human Behavior, 26, 132-139.
• Fidan, M. & Küçükali, R. (2014). İlköğretim kurumlarında yöneticilerin iletişim becerileri ve örgütsel değerler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 317-334.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement errors. Journal of Marketing Research, 18, 39-50.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. b.). New York: McGraw-Hill.
• Gunnporsdottir, H., & Johannesson, J. A. (2014). Additional workload or part of the job? Icelandiic teachers' discourse on inclusive education. International Journal of Inclusive Education, 18(6), 580-600.
• Gündüz, Y. & Can, E. (2011). Öğretmenlerin eğitim sistemi ve uygulamalarına ilişkin güncel sorunları algılama düzeylerinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 745-774.
• Habacı, İ., Karataş, E., Adıgüzelli, F., Ürker, A., & Atıcı, R. (2013). Öğretmenlerin güncel sorunları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8(6), 263-277.
• Hattie, J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. New York: Routledge.
• Henze, N., & Zirkler, B. (1990). A class of invariant consistent tests for multivariate normality. Communications in Statistics-Theory and Methods, 19(10), 3595-3617.
• Huang, H. (2006). Do print and Web surveys provide the same results? Computers in Human Behavior, 22, 334-350.
• Hubert, A. B., & Veldhoven, M. (2001). Risk sectors for undesirable behaviour and mobbing. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 415-424.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Ihaka, R. & Gentleman, R. (1996). R: A language for data analysis and graphics. Journal of Computational and Graphical Statistics, 5(3), 299-314.
• Kline, R. B. (2012). Assumptions in structural equation modeling. İçinde R. H. Hoyle (Ed.). Handbook of structural equation modeling, ss.111-125. New York: Guilford Press.
• Koçöz, R. (2004). Aydınlarımız, toplumsal çelişkilerimiz ve duyarlılıklarımız. Çağın Polisi Dergisi, 34.
• Korkmaz, S., Göksülük, D., & Zararsız, G. (2014). MVN: An R package for assessing multivariate normality. The R Journal, 6(2), 151-162.
• Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışıma. Ankara: Anı.
• Köksal, N. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin öğretmen, müdür ve bakanlık yetkilileri tarafından değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 36-46.
• Kösterelioğlu, İ. & Bayar, A. (2014). Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin güncel bir değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 25(1), 177-187.
• Kurt, T. (2006). Eğitim yönetiminde yerelleşme eğilimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 61-72.
• Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications. Biometrika, 57(3), 519-530.
• Mardia, K. V. (1974). Applications of some measures of multivariate skewness and kurtosis for testing normality and robustness studies. Sankhya, 36,115-128.
• Meriç, E., & Erdem, M. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yönetiminde kayırmacılık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(3), 467-498.
• Özdemir, M., Civelek, Ş., Çetin, Y. E., Karapınar, N., & Özel, D. (2015). Öğretmenlerin eğitimsel çevresel ve sosyal sorunları (Şırnak ili örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 163-181.
• Revelle, W. (2018). Psych: Procedures for Personality and Psychological Research, Northwestern University, Evanston, Illinois, USA.
• Rosseel, Y. (2012). Lavaan: An R package for structural equation modeling. Journal of Statistical Software, 48(2), 1-36.
• Royston, J. P. (1992). Approximating the Shapiro-Wilk W-Test for non-normality. Statistics and Computing, 2, 117-119.
• Sarıbaş, S. & Babadağ, G. (2015). Temel eğitimin temel sorunları. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3(1), 18-34.
• Satorra, A., & Bentler, P. M. (2001). A scaled difference chi-square test statistic for moment structure analysis. Psychometrika, 66(4), 507-514.
• Satorra, A., & Bentler, P. M. (2010). Ensuring positiveness of the scaled difference chi-square test statistic. Psychometrika, 75(2), 243-248.
• Selm, M. V. & Jankowski, N. W. (2006). Conducting online surveys. Quality & Quantity, 40, 435-456.
• Sezgin, F., & Kılınç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgüt iklimine ilişkin algılarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 743-757.
• Schleicher, A. (2012). Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century: Lesson from around the world. Paris: OECD Publishing.
• Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
• Şenel, T., & Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. TÜBAV Bilim Dergisi, 9(4), 1-12.
• Terzi, A.R., Dülker, A.P., Altın, F., Çelik, F., Dalkıran, M., Yulcu, N.T., Tekin, S., & Deniz, Ü. (2017). An analysis of organizational justice and organizational identification relation based on teachers' perceptions. Universal Journal of Educational Research, 5, 488-495.
• Tess, A. P. (2013). The role of social media in higher education classes (real and virtual) – A literature review. Computers in Human Behavior Journal, 29, 60-68.
• Ünver, G. (2016). Türkiye'de hizmet öncesi öğretmen eğitiminde kuram-uygulama bağlantısı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1) 61-70.
• Yeşil, R. & Şahan, E. (2015). Öğretmen adaylarının Türk Eğitim Sisteminin en önemli sorun, neden ve çözüm yollarına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 123-143.
• Yılmaz, M. (2006). Türkiye'nin çağdaşlaşma sorunu ve eğitim. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(10), 1-14.
• Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973.