G20 Ülkelerinin Sağlık Sistemleri Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi ve Değerlendirilmesi

Yıl 2023, , 244 - 256, 28.03.2023

Mehmet Veysi Kaya , Ümit Naldöken

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1053949

Öz

Ülkelerin sağlık harcamalarını dolayısıyla sağlıkla ilgili etkinlik çıktılarını etkileyen en önemli faktörlerden biri uygulayıcısı olduğu sağlık sistemi modelleri ve bu modellerin özellikleridir. Çalışmada G20 üyesi 19 ülkenin 2000-2015 dönemine ilişkin veriler doğrultusunda sağlık sistemi modelleri sağlık, demografik ve ekonomik göstergeler açısından karşılaştırılmalı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme de kötü durumda olan model ve ülkelerin ABD haricindeki Serbest Piyasa Sistemi uygulayıcıları olduğu görülmektedir. Değerlendirme de iyi durumda olan model ve ülkeler Bismarck Sistemi uygulayıcıları Almanya, Japonya; Beveridge Sistemi uygulayıcıları Avustralya, İtalya’dır. Ülkelerin ekonomik gelişmişliklerinin bir yansıması olarak Türkiye’de sağlık ile ilgili etkinlik çıktıları ve sağlığa ayrılan finansman diğer G20 üyesi ülkelere göre düşük görünmesine rağmen sağlık göstergelerinde gösterilen iyileşme ve bunun bir anlamda refah düzeyinde yansıtmasının sonucu iyi durumda olduğu; elde edilen başarıların devamının ve reformların sürekliliğinin gerekliliğini belirtmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

G20, sağlık sistemi, karşılaştırmalı analiz

Teşekkür

Bu araştırma, Doç. Dr. Ümit NALDÖKEN danışmanlığında Öğr. Gör. Mehmet Veysi KAYA tarafından yapılan “Türk Sağlık Sisteminin Panel Veri ve Karşılaştırmalı Analiz Yöntemleriyle İncelenmesi ve Bir Değerlendirme” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Comparative Examination and Evaluation of Health Systems in G20 Countries

Öz

One of the most important factors affecting the health expenditures of the countries, and therefore the health-related efficiency outputs, is the health system models that it implements and the characteristics of these models. In the study, health system models of 19 G20 member countries were examined and evaluated comparatively in terms of health, demographic and economic indicators in line with the data for the period of 2000-2015. In the evaluation, it is seen that the models and countries that are in bad shape are the practitioners of the Free Market System, except for the USA. Models and countries in good standing in evaluation Bismarck System practitioners Germany, Japan; Beveridge System practitioners are Australia, Italy. As a reflection of the economic development of the countries, although the health-related efficiency outputs and the financing allocated to health in Turkey seem low compared to other G20 member countries, the improvement in health indicators and its reflection in a sense of welfare are in good condition; It is possible to state the necessity of the continuation of the achievements and the continuity of the reforms.

Anahtar Kelimeler

G20, health system, comparative analysis

Kaynakça

• Ateş, M. (2011). Sağlık sistemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Barnighausen, T., ve Sauerborn, R. (2002). One hundred and eighteen years of the german health insurance system: are there any lessons for middle and low income countries?. Social Science & Medicine, 54(1), 1559-1587.
• Burazeri, G. ve Kragelj, L. Z. (2013). Health: systems–lifestyle–policies. Lage: Jacobs Publishing Company.
• Çelebi, A. K., ve Cura, S. (2013). Etkinlik göstergeleri açısından sağlık sistemleri: karşılaştırmalı bir analiz. Maliye Dergisi, 164, 47-67.
• Daştan, İ., ve Çetinkaya, V. (2015). OECD ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(1), 104-134.
• Dürrü, Z. (2012) OECD üyesi AB ülkelerinin sağlık ekonomisi yönünden karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi), Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Freeman, R., ve Frisina, L. (2010). Health care systems and the problem of classification. Journal of Comparative Policy Analysis, 12(1-2), 163-178.
• Hsiao, W. C. (2003). What is a health system? why should we care?. Cambridge: Harvard School of Public Health.
• Karagan, E. (2008). Bazı Avrupa Birliği ülke sağlık sistemleri ile Türk sağlık sisteminin karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaman, S. (2019). Avrupa Birliği üyesi ülkelerin sağlık sistemleri ile Türk sağlık sisteminin karşılaştırılması: Türkiye- Almanya örneği. (Yüksek lisans tezi), Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ.
• Korkmaz, C., Biçer, M., Uzcan, D. ve Zurnacı, M. (2015). Dünya’da sağlık hizmetlerinin finansman politikaları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Lkhagvaa, U. (2019). OECD ülkelerinin sağlık sistemlerinin karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Loş, N. (2016). Sağlık ekonomisi çerçevesinde sağlık hizmetleri ve sağlık harcamalarının karşılaştırmalı analizi: OECD ülkeleri ve Türkiye örneği. (Yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mendi, B. (2016). Sağlık bilişimi ve güncel uygulamalar. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Roemer, M. I. (1989). National health systems as market interventions. Journal of Public Health Policy, 10(1), 62-77.
• Roemer, M. I. (1993). National health systems throughout the world. Annual Review of Public Health, 14, 335-353.
• Sezer, C., Elezi, O. ve Durmuş, A. (2018). Satisfaction perception in private health care services: a case study. 5. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Araştırmaları Konferansı Özet Kitabı, 89-94.
• Sezer, C., ve Karadeniz, G. (2018). Hastane olgusuna atfedilen metaforik ve açık anlamlar üzerinden sağlık hizmeti algısının belirlenmesi ve analizi. Reforma International Economic Journal, 4(80), 45-58.
• TMSF. https://www.tmsf.org.tr/tr/Tmsf/Info/g20.ulkeler (Erişim Tarihi: 05.09.2019).
• Ünsal, A. (2016). Avrupa birliği ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri ve sağlık göstergelerinin karşılaştırmalı analizi. (Yüksek lisans tezi), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Wallace, L. S. (2013). A view of health care around the world. Annals of Family Medicine, 11(1), 84.
• WHO. https://www.who.int/gho/health_financing/en/ (Erişim Tarihi: 05.09.2019).
• World Health Organization. (2007). Strengthening health systems to ımprove health outcomes: who’s framework for action.
• World Health Organization. (2000). The world health report 2000: health systems: ımproving performance.
• Yıldız, N. (2017). G20 gelişimi, yapısı, politikaları, sosyal boyutu ve L20. Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Yılmaz, S. (2012). Türkiye’de sağlık harcamalarının ekonomik analizi ve OECD ülkeleriyle karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.