Illegal Activities of Civilian Vessels and Measures Taken in Ottoman Waters in the First World War

Yıl 2024, , 2003 - 2015, 17.12.2024

Serdar Özdemir

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1241769

Öz

War creates chaos in the lives of states and societies. In these times of chaos, political and military powers, which devote their power to the defense of their countries, have had to put public order within their territories on the back burner. Therefore, there have been problems in the control of territorial waters as well as land masses. The number of illegal activities carried out in territorial waters is much higher than those committed on land. These illegal activities are characterized as weaknesses in terms of political will. Various individuals and groups took advantage of these weaknesses. This study focuses on two of the maritime crimes committed in Ottoman territorial waters during the First World War: smuggling of goods, money and people. How and with what motives these illegal activities were committed is one of the main questions investigated in this study. In this context, we have tried to identify the domestic actors involved in the crimes and their extensions abroad. In our analysis, we will focus on the reports written by the Ottoman political and military mind to prevent illegal activities and the measures that the Ottoman Empire thought to implement, explain the measures taken by the Ottoman Empire and address the problems encountered while implementing the measures.

Anahtar Kelimeler

World War I, Sumuggling, Desertion, Gold, Steamer, The Ottoman Territorial Waters

Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Sularında Sivil Deniz Taşıtlarının Yasadışı Faaliyetleri ve Alınan Tedbirler

Öz

Savaş, devletlerin ve toplumların yaşantısında kaos oluşturur. Bu kaos zamanlarında güçlerini ülkelerinin savunmasına ayıran siyasi ve askerî iktidarlar, kendi toprakları içindeki asayişi ikinci plana atmak zorunda kalmışlardır. Bundan dolayı kara parçalarının olduğu gibi karasularının kontrolünde de sorunlar yaşanmıştır. Karasularında yapılan yasa dışı faaliyetlerin sayısı, karada işlenenleri aratmayacak kadar fazladır. Bu yasa dışı faaliyetler, siyasi irade açısından zaaf olarak nitelendirilmektedir. Bu zaaflardan ise çeşitli kişiler ve gruplar faydalanmışlardır. İşte bu çalışmada, Birinci Dünya Savaş sırasında Osmanlı karasularında işlenen deniz suçlarından ikisi üzerine odaklanmıştır: mal ve para ile insan kaçakçılığı. Çalışmada bu yasa dışı faaliyetlerin nasıl ve hangi saiklerle işlendiği araştırılan soruların başında gelmektedir. Bu kapsamda, suça karışan yerli aktörler ve bunların ülke dışındaki uzantıları tespit edilmeye çalışılmıştır. İncelememizde Osmanlı siyasi ve askerî aklının yasa dışı faaliyetleri engellemek için yazdığı raporlara ve uygulamayı düşündüğü tedbirlere odaklanılarak Osmanlı Devleti’nin aldığı tedbirler açıklanacak ve tedbirler uygulanırken karşılaşılan problemlere değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Savaşı, Kaçakçılık, Firar, Altın, Vapur, Osmanlı Karasuları

Kaynakça

• Beşikçi, M. (2015). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Seferberliği. İstanbul: İşbankası Yayınları. Cengizer, A. (2017). Adil Hafızanın Işığında Osmanlı’nın Son Savaşı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Ceride-i Adliye, 29 Zilhicce 1332/5 Teşrinisani 1330/Numara: 111, Dördüncü Sene.
• Ceride-i Adliye, 11 Safer 1334/20 Kanunuevvel 1331/Numara: 145, Altıncı Sene.
• Deniz Tarihi Arşivi (DTA), Bahriye Nezareti (BN), 49/976.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Üçüncü Şube (DH.EUM.3.Şb), 3/4; 11/15; 13/4; 13/56; 14/76.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Dördüncü Şube (DH.EUM.4.Şb), 1/16.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Beşinci Şube (DH.EUM.5.Şb), 9/61; 11/9; 13/56; 15/53-A; 23/21; 28/37.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Altınca Şube (DH.EUM.6.Şb), 9/11; 54/39.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Takibat-ı Adliye Kalemi (DH.EUM.ADL), 43/37.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Kalem-i Hususi (DH.EUM.KLH), 5/7.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Kalem-i Umumi (DH.EUM.KLU), 1/28; 2/44.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Seyrüsefer Kalemi (DH.EUM.SSM), 7/8; 23/23; 29/61; 32/3, 53/64; 62/13; 62/18.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye İdare-i Umumiyye (DH.İ.UM), 27/14; 98-1/1-18; 98-1/1-30; 98-2/1-56; 98-3/1-9.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Şifre Kalemi (DH. ŞFR), 43/159; 46/79; 48/286; 59/275; 62/87; 436/94; 477/83.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Sofya Sefareti (BOA, HR.SFR. (04), 635/64; 912/113.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Siyasi (BOA, HR.SYS), 2114/1.
• Erickson, E. J. (2011). Size Ölmeyi Emrediyorum. (Akad, M.T. Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Korkmaz, E. (2020). Birinci Dünya Savaşı Yıllarında Osmanlı Devleti’nde Karaborsa. Ankara Üniversitesi Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 66, 241-279.
• Gülsoy, U. (2000). Osmanlı Gayrimüslimlerinin Askerlik Serüveni. İstanbul: Simurg Yayıncılık. Tanin, 11 Zilhicce 1336/18 Ağustos 1334/1918, Numara: 3479, s. 2.
• Tanin, 9 Zilhicce 1336/15 Eylül 1334/1918, Numara: 3507, s. 2.