Examination Of Cognitive Distortions And Life Satisfaction In The Covid-19 Experience

Yıl 2024, , 1909 - 1931, 17.12.2024

Beyza Özkan , Bünyamin Çetinkaya

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1246115

Öz

Cognitive distortion and life satisfaction are two factors that can be affected by many factors and can also significantly affect the quality of people’s lives. One of the important events affecting these factors is the pandemic period caused by the COVID-19 virus, which has come to the agenda of the world since the beginning of 2020. In fact, it is thought that the lifestyles of people have to change all over the world due to the COVID-19 pandemic. Also, the cognitive distortion levels of individuals of all ages increase while their life satisfaction levels decrease. Therefore, this study aimed at the examination of cognitive distortions and life satisfaction during the COVID-19 pandemic. One of the quantitative research methods which is relational screening technique was used in the study and participants between the ages of 20 and 60 living in Turkey were enrolled in the study. In the research, which was carried out with the snowball sampling method, 807 people who volunteered to participate in the research took part in it by using the "Google Form". Of the participants, 492 were women and 315 were men. The data collected for the scope of the research were obtained with the "General Information Form", "Satisfaction with Life Scale" and "Cognitive Distortion Scale". As for the results of the research, a significant difference was found between the levels of life satisfaction in terms of the gender and cognitive distortion levels with respect to the age of the participants. A negative correlation was found between life satisfaction levels and cognitive distortion levels. A significant difference was found in the helplessness sub-dimension, which is one of the sub-dimensions of the cognitive distortion scale, considering the status of contracting the COVID-19 disease. Within the scope of the data obtained as a result of the research, it is recommended to carry out psychological and educational support studies for individuals to increase social awareness.

Anahtar Kelimeler

Cognitive Distortion, Life satisfaction, Covid 19

Covid-19 Deneyiminde Bilişsel Çarpıtmalar Ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi

Öz

Bilişsel çarpıtma ve yaşam doyumu pek çok unsurdan etkilenebilen ve aynı zamanda insanların yaşam kalitelerini de önemli derecede etkileyebilen iki faktördür. Bu faktörleri etkileyen önemli olaylardan biri de 2020 yılının başlarından itibaren dünya gündemine gelen COVID-19 virüsünün neden olduğu pandemi dönemidir. Öyle ki, COVID-19 pandemisi nedeniyle tüm dünyada insanların yaşam biçimlerinin değişmek zorunda kaldığı ve her yaştaki bireylerin bilişsel çarpıtma düzeylerinin yükselip, yaşam doyum düzeylerinin azaldığı düşünülmektedir. Bundan hareketle, bu araştırmada COVID-19 pandemisinde bilişsel çarpıtmalar ve yaşam doyumunu incelenmek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama tekniği kullanılmış ve Türkiyede yaşayan 20- 60 yaş aralığında bulunan katılımcılara ulaşılmıştır. Kartopu örnekleme yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmada, “Google Form” kullanılarak araştırmaya katılmaya gönüllü olan 807 kişiye ulaşılmıştır. Katılımcıların 492’si kadın, 315’i erkeklerden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında kullanılan verilere “Genel Bilgi Formu”, “Yaşam Doyumu Ölçeği” ve “Bilişsel Çarpıtma Ölçeği” ile ulaşılmıştır.
Araştırma sonucunda katılımcıların cinsiyetine göre, bilişsel çarpıtma düzeyleri ve yaşına göre, yaşam doyumu düzeyleri arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. Yaşam doyum düzeyleri ile bilişsel çarpıtma düzeyleri arasında negatif yönde ilişki saptanmıştır. COVID-19 hastalığına yakalanma durumuna göre, bilişsel çarpıtma ölçeği alt boyutlarından çaresizlik alt boyutunda anlamlı farklılık saptanmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan veriler kapsamında, bireylere yönelik psikolojik ve eğitsel destek çalışmalarının yapılması, toplumsal farkındalığın arttırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel çarpıtma, Yaşam Doyumu, Covid-19

Kaynakça

• Ağır, M.S. & Yavuzer, H. (2018). Bilişsel çarpıtma ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 175-198. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10
• Akbağ, M. (2000). Stresle başa çıkma tarzlarının üniversite öğrencilerinde olumsuz otomatik düşünceler, transaksiyonel analiz, ego durumları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi [Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Akkoç, M. Ş. (2011). Acil servis sağlık çalışanlarının tolerans düzeyleri ile öfke kontrolleri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Akyol, B., Başaran, R., & Yeşilbaş, Y. (2018). Halk eğitim merkezlerinde devam eden kursiyerlerin yaşam doyum düzeyleri yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(48), 301-324.
• Aldemir, A. (2020). Atanmayı bekleyen öğretmenlerde durumluk/süreklilik kaygı düzeylerinin, yaşam doyumu ve otomatik düşünceler ile olan ilişkisinin saptanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.
• Altın, Z. (2020). Elderly people in COVID-19 outbreak. J. tepecik Educ. Res. Hosp.30(Ek sayı), 49-57. https://doi:10.5222/terh.2020.93723
• Armitage, R. & Nellums, L.B. (2020). COVID-19 and the consequences of isolating the elderly. Lancet Public Health, 5(5), e256. https://doi: 10.1016/s2468-2667(20)30061-x
• Arslan, İ. & Karagül, S. (2020). Küresel bir tehdit (COVID-19 salgını) ve değişime yolculuk. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 1-36. http://doi.org/10.32739/uskudarsbd.6.10.67
• Aslan- Eren, T. (2008). Onkoloji hemşirelerinin iş doyumu ve yaşam doyumunun incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Avşaroğlu, S. & Koç, H. (2019). Yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme arasındaki ilişkide iyimserliğin aracı etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(53), 565-588.
• Badahdah, A. M., Khamis, F. & Al-Mohyijari, N. (2020). The psychological well-being of physicians during COVID-19 outbreak in Oman. Psychiatry Research, 289, 113053. https://doi:10.1016/j.psychres.2020.113053
• Bakioğlu, F., Korkmaz, O. & Ercan, H. (2020). Fear of COVID-19 and positivity: mediating role of intolerance uncertainity, depression and anxiety, and stress. International Journal of Mental Health and Addiction, 28, 1-14. https://doi:10.1007/s11469-020-00331-y
• Beck, J.S. (2016). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi. (Çev. Ed. I. T. Cömert ve M. Şahin). (2. Baskı) Nobel. (Orijinal çalışma 1995 yılında yayınlandı).
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet: Bize yüklenen roller. (Çev. K. Ay). Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları. Binbaşıoğlu, H. (2020). Yeni tip koronavirüs (Covid-19) döneminde ulusal turizm örgütlerinin resmi web sitelerinin bir iletişim aracı olarak incelenmesi. Turizm Akademi Dergisi, 7(2), 73-88.
• Blasco- Belled, A., Tejeda- Gallardı, C., Torrelles- Nedal, C. & Alsinet, C. (2020). Thecosts of the COVID-19 on subjective well-being: An analysis of then outbreak in Spaing. Sustainability, 12, 6243. https://doi.org/10.3390/su12156243
• Bozkurt, Y., Zeybek, Z. & Aşkın, R. (2020). COVİD-19 Pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (37), 304-318.
• Brantley, A., Huebner, E.S. & Nagle, R.J. (2002). Multidimensional life satisfaction reports of adolescents with mildmental disabilities. Mental Retardation, 40(4), 321-329. https://doi.org/10.1352/0047-6765(2002)040<0321:MLSROA>2.0.CO;2
• Briere, J. (2000). Cognitive distortions scales. PAR (First edition). Psychological assessment resources, Inc: Printed in the U.S.A.
• Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N. & Rubin, G.J. (2020). The psychological impact of quarantine and how toreduce it: Rapidre view of the evidence. The Lancet, 395, 912-920. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8
• Bulut, R. & Pınar, C. (2020). COVID-19 pandemisi döneminde Türkiye’de istihdam ve işsizlik. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 217-225.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç- Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (23. Baskı). Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (27. Baskı). Pegem Akademi.
• Calvete- Esther, J. & Cannor- Smith, K. (2005). Automatic thoughts and psychological symptoms: A crosscultural comparison of American and Spanish students. Cognitive Therapy and Research, 29(2), 201-217. https://doi:10.1007/s10608-005-3165-2
• Camacho, D., Yookyong, L., Bhattacharya, A., Vargos, L.X., Kimberly, L. & Lukens, E. (2019). High life satisfaction: Exploring the role of health, social intergration and perceived safety among Mexican midlifean dolder adults. Journal of Gerontological Social Work, 62(5), 521-542. https://doi:10.1080/01634372.2019.1621975
• Carver, C., Scheier, M. & Segerstrom, S. (2010). Optimisim. Clinical Psychology Review, 30, 879-889. http://dx.doi.org/10.1016/j.cpr.2010.01.006
• Cheung, H.Y. & Chan, A.W.H. (2009). Theeffect of education on life satisfaction across countries. The Alberta Journal of Educational Research, 55(1), 124-136.
• Cirhinlioğlu, F. & Ok, Ü. (2010). İnanç ya da dünya görüşü biçimleri ile intihara yönelik tutum, depresyon ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(1), 1-8.
• Cluver, L., Lachman- McLaren, J., Wesseis, I. & Bachman, G. (2020). Parenting in a time of COVID-19. Corresponding. https://doi:10.1016/50140-6736(20)30736-4.
• Conversano, C., DiGiueseppe, M., Miccoli, M., Ciacchini, R., Gemignani, A. & Orru, G. (2020). Mindfulness, age and gender as protective factors against psychological distress during COVID-19 pandemic. Frontiers in Psychology, 11, 1900. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01900
• Çelik, Ç. B., & Odacı, H. (2013). Therelationship between problematic internet use and interpersonal cognitive distortions and life satisfaction in university students. Children and Youth Services Review, 35(3), 505-508. https://doi:10.1016/j.childyouth.2013.01.001
• Çetinkaya, B., GÜLAÇTI, F., & Çiftci, Z. (2019). Çalışanların mesleki tükenmişlik, mesleki doyum ve yaşam doyumunun incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1475-1500. https://doi:10.26466/opus.613614
• Çevik, G.B. (2017). Okul yöneticilerinin empatik eğilimlerini yordamada öfke, yaşam doyumu ve stresle başa çıkmanın rolü. Eğitim ve Bilim, 42(191), 285-305.
• Çiftci, Z. & Gülaçtı, F. (2021). "Üniversite öğrencilerinin kimlik türlerine göre karşılıklı mutluluk düzeylerinin incelenmesi," Eğitimde bitmeyen yolculuk içinde. Anı yayıncılık
• Çivan, İ. (2013). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve başkalarını bağışlama davranışlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Çivitçi, A. (2006). Ergenlerde mantık dışı inançlar: Sosyodemografik değişkenlere göre bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 9-19.
• Çoban, E.A. (2013). Geç ergenlerin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve stresle baş etme stratejileri. Avrasya Eğitim Araştırmaları Dergisi, 51, 65-84.
• Çoban, A.E. & Karaman, N.G. (2013). Üniversite öğrencilerinin umutsuzluk, kaygı ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 2, 78-88.
• Dağlı, A & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262. https://doi:10.17755/esosder.75955
• Dal, E. (2015). Kadınlardaki duygusal zeka düzeyi ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Davis, N. C., & Friedrich, D. (2004). Knowledge of aging and life satisfaction among older adults. International Journal of Aging and Human Development, 59(1), 43-61.
• Diener, E. (1984). Subjective well- being. Psychological Bullettin, 95(3), 542-575.
• Diener, E., (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34-43. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.34
• Dockery, A. (2004). Happiness, life satisfaction and the role of work: Evidence from two Australian surveys. Unpublishedmimeo, 1-20.
• Doğan, S. (2015). Yaşam doyumu. (1. Baskı). Nobel.
• Doruk- Çakmak, N. (2008). Organizasyonlarda iş- aile e aile- iş çatışmalarının bireylerin performansları üzerine etkisinde, iş ve yaşam tatmininin rolü [Yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet- sosyal psikolojik açıklamalar. (1. Baskı). Remzi Kitabevi.
• Dönmez, M. & Tunç, E. (2020). İlişkide bilişsel çarpıtma, evlilikte problem çözme, evlilik uyumu ve tolerans arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 110-124.
• DSÖ (2020). Coronavirus disease (COVID-19) situationreport. https://reliefweb.int/report/world/coronavirus-disease-covid-19-situation-report-132-31-may-2020?gclid=Cj0KCQjwt- LBhDlARIsAIPRQcJHbuaZYtI_K081taO2al3vbI89WCySRgiWg4kK-AHrnPSXHXyPFfcaAiM2EALw_wcB. 20.10.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Duman, N. (2018). A research on cognitive distortation in working adults. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(3), 1-10.
• Duman, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 4(8), 426-437. https://doi.org/10.46762/mamulebd.934997
• Dyemecka, J., Gerymski, R. & Machnik- Czerwik, A. (2021). How does stress affectour life satisfaciton during COVID-19 pandemic? Moderating mediation analysis of sense of coherence and fear of coronavirus. Psychology Health&Medicine. https://doi:10.1080/13548506.2021.1906436.
• El-Salameh, E.M. (2011). Irrational beliefs among Jordanian college students and relationships with self-confidence. Asian Social Science, 7(5), 134-144. https://doi:10.5539/ass.v7n5p137
• Erok, M. (2013). İlişkilere ilişkin bilişsel çarpıtmalar, ilişkiye dair inançlar, kişilerarası öfke, kişilerarası ilişkiler, problem çözme, evlilik çatışması [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Ertaş, H. & Çiftçi- Kıraç, F. (2020, Ekim 10-13). Hastaların yaşam doyumu düzeylerinin belirlenmesi [Paper presentation]. 3. Uluslararası 13. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, Türkiye.
• Eryılmaz, A. & Atak, H. (2011). Investigation of starting romantic intimacy in emerging adult hood in terms of self-esteem, gender and gender roles. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(2), 595-600.
• Eryılmaz, A. & Ercan, L. (2016). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-151.
• Gassman- Pines, A., Ananat, E.O. & Fitz- Henley, J. (2020). COVID-19 and parent-child psychological well-being. Pediatrics, 146(4), e2020007294. https://doi:10.1542/peds.2020-007294
• Gencer, N. (2020). Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Kovid-19) korkusu: Çorum örneği. Usbad Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 1153-1173. https://doi:10.47994/usbad.791577
• Gong, H., Cassells, R., & Keeagon, M. (2011). Understanding life satisfaction and the education puzzle in Australia. NATSEM Working Paper HILDA Conference.
• Gorenko, J.A., Moran, C., Flynn, M., Dobson, K. & Konnert, C. (2021). Social isolation and psychological distress among older adults related to COVID-19: A narrative review of remotely-delivered interventions and recommendations. J. Appl. Gerentol. 40(1), 3-13. https://doi:10.1177/0733464820958550
• Gülaçtı, F. & Çiftci, Z. (2018). "Öğrencilerin yaşam doyumu, memnuniyet ve merhamet düzeylerinin incelenmesi," İçinde Değişen dünyada eğitim. Pegem Akademi.
• Gülaçtı, F., Gür. R. & Çiftci, Z. (2017). "Öğretmen adaylarının özgecilik ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi," İçinde Küreselleşen Dünyada Eğitim. Pegem Akademi.
• Gülcan, A. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Fatih Üniversitesi.
• Güngör-Aytar, A.F. & Tozduman-Yaralı, K. (2018). Yetişkinlik., Güngör-Aytar, A. F. (Ed.). Gelişim psikolojisi. (1. Baskı). Hedef Yayıncılık.
• Hamamcı, Z. (2005). Dys functional relationship belief in marital satisfaction and adjustment. Social Behavior and Personality, 33(4), 313-328.
• Hamouche, S. (2020). COVID-19 and employees’ mental health: Stressores, moderators and agenda for organizational actions [version 1: peer review: awaiting peer review]. Emerald Open Research, 2(15), 1-11. https://doi:10.35241/emeraldopenres.13550.1
• Harell, W.A. (1990). Husband’s masculinity, wifes power and marital conflict. Social Behavior&Personality, 18(2), 207-216.
• Harper, C.A., Satchell, L.P. Fido, D. & Latzman, R.D. (2020). Functional fear predicts public health compliance in the COVID-19 pandemic. International Journal of Mental Health and Addiction, 27, 1-14. https://doi:10.1007/s11469-020-00281-5
• Hughes, C. (2020). Some implications of COVID-19 or remotelearning and future of schooling. Currentand Critical Issues in Curriculum, Learning and Assessment, 36, 3-17.
• Ivantchev, N. & Stayanova, S. (2019). Athletes and non-athletes’ life satisfaction. Athens Journal of Supports, 6(1), 45-60.
• Kara, F.M., Kelebek, S. & Aşçı, F.H. (2014). Sporcu eşlerinin yaşam doyumu ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi. 25(2), 56-66.
• Karataş, Z., Uzun, K. & Tagay, Ö. (2021). Relationships between the life satisfaction, meaning in life, hope and COVID-19 fear of Turkish adults during the COVID-19 outbreak. Personality and Individual Differences, 172(3), 110592. https://doi:10.3389/fpsyg.2021.633384
• Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, 77-95.
• Kobayashi, T., Jung. S. M., Linton, N.M., Kinoshita, R., Hayashi, K., Miyoma, T. & Nishiura, H. (2020). Communicating the risk of death from novel coronavirus disease (Covid-19). Journal of Clinical Medicine, 9(2), 1-7. https://doi:10.3390/jcm9020580
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Krause, N., Ironson, G. & Pargament, K.I. (2016). Spritual struggles and resting pulserates: Does strong distress tolerance promote more effective coping? Personality and Individual Differences, 98, 261-265. https://doi:10.1016/j.paid.2016.04.064
• Kul, A., Demir, R. & Katmer, A.N. (2020). Covid-19 salgını döneminde psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak yaşam anlamı ve kaygı. Turkish Studies, 15(6), 695-719. https://doi:10.7827/TurkishStudies.44419
• Kurtoğlu, E. (2009). Lise öğrencilerinde gözlenen saldırganlık düzeylerinin otomatik düşünceler, cinsiyet ve sınıf düzeyi açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Kutlu, M., Balcı, S. & Yılmaz, M. (2004, Temmuz 6-9). İletişim beceri eğitiminin öğrencilerin kendini ayarlama ve iyimserlik düzeylerine etkisi. XIII. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya.
• Lai, C.C., Shih, T.P., Ko, W.C., Tang, H.J. & Hsueh, P.R. (2020). Severe acutere spiratory syndrome coronavirus 2 (SARS- CoV-2) and coronavirus disease-2019 (COVID-19): The epidemic and the challenges. International Journal of Antimicrobial Agents, 55, 1-9.
• Lin, C.Y. (2020). Social reaction to ward the 2019 novel coronavirus (Covid-19). Social Health and Behavior, 3(1), 1-2. https://doi:10.4103/SHB.SHB_11_20
• Lopez- Bueno, R., Calatayud, J., Casana, J., Casajus, J.A., Smith, L., Tully, M.A., Andersen, L.L & Lopez- Sanchez, G.F. (2020). COVID-19 confinement and health risk behaviors in Spain. Front Psychol, 11(1426), 1-10. https://doi:10.3389/fpsyg.2020.01426
• Lucas, R.E., Clark, A.E., Georgellis, Y. & Diener, E. (2004). Unemployment alters the set pointfor life satisfaction. Psychological Science, 15, 8-13.
• Mertens, G., Gerritsen, L., Duijndam, S., Salemink, E. & Engelhard, I. (2020). Fear of the coronavirus (COVID-19): Predictors in an online study conducted in March 2020. Journal of Anxiety Disorders, 74, 102258. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102258
• Metin, A. & Çetinkaya, A. (2020). Bilişsel modele göre koronavirüs pandemisinin insan psikolojisine olası etkileri. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10 (1), 231-244.
• Mukhtar, S. (2020). Psychological impact of COVID-19 on older adults. Curr. Med. Res. Pract. 10(4), 201-202. https://doi:10.1016/j.cmrp.2020.07.016
• Özdel, K. (2015). Dünden bugüne bilişsel davranışçı terapiler: Teori ve uygulama. Türkiye Klinikleri, 8(2), 10-20 Özdin, S. & Bayrak- Özdin, Ş. (2020). Levelsandpredictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: Theimportancegender. Int. J. Soc. Psychiatry, 66(5), 504-511.
• Özcan, Ö. (2016). Evlilik doyumu ile tolerans düzeyi arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Özdemir, L. (2020). Covid- 19 pandemisinin bist sektör endeksleri üzerine asimetrik etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 546-556. https://doi:10.29106/fesa.984219
• Özdemir, N., Güreş, A. & Gürbüz, N. (2015). Sporun kadınlarda yalnızlık ve yaşam doyumu üzerine etkileri. Uluslararası Hakemli Akademik ve Beşeri Bilimler Dergisi. 4(13), 101-110.
• Özdevecioğlu, M. & Karadal, H. (2008). Örgütsel davranışta seçme konular (1. Baskı). İlke Yayınevi.
• Özmen, S., Özkan, O., Özer, Ö. & Zubaroğlu- Yanardağ, M. (2021). Investigation of COVID-19 fear, well-being and life satisfaction in Turkish society. Social Work in Public Health, 36(2), 164-177. https://doi:10.1080/19371918.2021.1877589
• Paksoy, H.M. (2020). Covid-19 pandemisi ile oluşan korku ve davranışlara inancın etkisi üzerine bir araştırma: Türkiye örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 135-155. https://doi.org/10.47147/ksuiibf.798354
• Peker, A., Cengiz, S. & Nebioğlu- Yıldız, M. (2021). Yaşam doyumu ve öznel zindeliğin COVID-19 korkusu ile problemli internet kullanımı arasındaki aracılık ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24, 199-206. https://doi:10.5505/kpd.2020.92259
• Pinto, J.M., Fontaine, A.M. & Neri, A.L.(2016). The influence of physical and mental health on life satisfaction is mediatedby self-rated health: A study with Brazilian elderly Archives of Gerontology and Geriatrics, 65, 104–110. https://doi.org/10.1016/j.archger.2016.03.009
• Pisano, L., Galimi, D. & Cerniglia, L. (2020). A qualitative report on exploratory data on the possible emotional/behavioral correlates of Covid-19 lockdown in 4-10 years children in Italy. Researchgate, https://www.researchgate.net/publication/340620013.
• Prasoon, R. & Chatuverdi, K.R. (2016). Life satisfaction: A literatüre review. The Researcher International Journal of Management Humanities and Social Sciences, 1(2), 25-32.
• Proctor, C.L., Linley, A. & Maltby, J. (2009). Youth life satisfaction: A revies of theliterature. Happiness Stud., 10, 583-630.
• Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B. & Yu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 pandemic: Implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33, 1-3. https://doi:10.1136/gpsych-2020-100213
• Resick, P.A., Monson, C.M. & Chard, K.M. (2007). Cognitive processing therapy: Veteran/military version. (First Edition). Washington, D.C: Department of Veterans’ Affairs.
• Rissane, N.T. (2015). Studies on life satisfaction in samples of the general population and depressive patients [Doctoral dissertation]. University of Eastern Finland.
• Saatçi, E. (2020). COVID-19 pandemisi ve sağlık çalışanları: Yaşatmak mı, yaşamak mı? Türk Aile Hekimliği Dergisi, 24(3), 153-166. https://doi:10.15511/tahd.20.00353
• Santini, Z.I., Jose, P.E., Cornwell, E.Y., Koyanagi, A., Nielsen, L., Hinrichsen, C., Meilstrup, C., Madsen, K.R. & Koushede, V. (2020). Social disconnectedness, perceive disolation, and symptoms of depression and anxiety among older Americans (NSHAP): Along itudinal mediation analysis. The Lancet Public Health, 5(1), 62-70. https://doi:10.1016/S2468-2667(19)30230-0
• Santrock, J.W. (2016). Yaşam boyu gelişim psikolojisi (Çev. G. Yüksel, 13. baskı). Nobel. (Orijinal çalışma 2011 yılında yayımlandı).
• Satıcı, B., Gocet- Tekin, E., Deniz, M.E. & Satıcı, S.A. (2020). Adaptation of the fear of COVID-19 scale: Its association with psychological distress and life satisfaction in Turkey. International Journal of Mental Health and Addiction, 8, 1-9. https://doi:10.1007/s11469-020-00294-0
• Satıcı, B., Sarıcalı, M., Satıcı, S.A. & Griffiths, M.D. (2020). Intolerance of uncertainty and mental well-being: Serial mediation by numination and fear of COVID-19. International Journal of Mental Health and Addiction, 15, 1-12. https://doi:10.1007/s11469-020-00305-0.
• Selim, S. (2008). Türkiye’de bireysel mutluluk kaynağı olan değerler üzerine bir analiz. Multinominal Logit Model, 17(3), 345-358.
• Shalev, D. & Shapiro, P.A. (2020). Epidemicpsychiatry: The opportunities and challenges of COVID-19. Gen. Hosp. Psychiatry, 64, 68-71. https://doi:10.1016/j.genhosppsych.2020.03.009
• Sırım, M. (2021). Genç yetişkinlerde flört şiddeti mağduriyeti ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
• Simons, J.S. & Gaher, R.M. (2005). The distress tolerances cale: Development and validation of a self-report measure. Motivational Emotion, 29(2), 83-102. https://doi.org/10.1007/s11031-005-7955-3
• Sönmez, D. (2012). Boşanma sürecindeki çiftlerin otomatik düşünceleri ile aile ve evliliğe ilişkin inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Stackert, R.A. & Bursik, K. (2013). Why am I unsatisfied? Adult attachment style, gender edirrational relationship beliefs, and young adult romantic relationship satisfaction. Personality and Individual Differences, 3(8), 1419-1429. https://doi.org/10.1007/s11031-005-7955-3
• Strine, T.W., Chapman, D.P., Balluz, L.S., Moriarty, D.G. & Mokdad, A.H. (2008). The associations between life satisfaction and health related quality of life, chronic illness, and health behaviors among US community dwelling adults. J. Community Health, 33, 40-50.
• Şahan, M. & Eraslan- Çapan, B. (2017). Ergenlerin problemli internet kullanımında kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarının ve sosyal kaygının rolü. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 887-913.
• Şahin, M. & Sarı, S.V. (2010). Ergenlerde görülen zorbalık eğiliminin bilişsel çarpıtmalar ve fonksiyonel olmayan tutumlarla ilişkisi. Akademik Bakış Dergisi, 20, 1-14.
• Şimşek, E. (2011). Örgütsel iletişim ve kişilik özelliklerinin yaşam doyumuna etkileri [Doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Terlemez, Z.A. (2019). Bilişsel çarpıtmaların yaşam doyumu, cinsiyet ve kaygı ile ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Tönbül, Ö. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası 20-60 yaş arası bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Humanistic Perspective, 2(2), 159-174.
• Trezebinski, J., Cabanski, M. & Zuzanna- Czarnecka, J. (2020). Reactiontothe COVID-19 pandemic: Theinfluence of meaning in life, life satisfaction, andassumptions on World orderlinessandpositivity. Journal of Loss Trauma, 25(6-7), 544-556. https://doi.org/10.1080/15325024.2020.1765098
• Turan, A.F. (2010). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarını yordamada yalnızlık, benlik saygısı, yaş, cinsiyet, romantik ilişki yaşam durumunun etkisi [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Türkçapar, H. (2018). Bilişsel davranışçı terapi: Temel ilkeler ve uygulama (1. Baskı). Litera Yayıncılık.
• Türkdoğan, T. (2010). Üniversite öğrencilerinde temel ihtiyaçların karşılanma düzeyinin öznel iyi oluş düzeyini yordamadaki rolü [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Urgan, S., Atar, A. & Erdoğan, P. (2020). The relationship between working anxiety, stres and depression with positive psychological capital at 2020 Covid-19 worldpandemic. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı, 441-472.
• Ümmet, D. (2017). Genel psikolojik sağlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide evlilik uyumunun aracı rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 159-175.
• Wu, Z. ve McGoogan, J.M. (2020). Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: Summary of a report of 72314 cases from the Chinese center for disease. Control and Prevention, 323, 1239-1242. https://doi:10.1001/jama.2020.2648
• Yakut, E., Kuru, Ö. & Güngör, Y. (2020). Sağlık personelinin covid-19 korkusu ile tükenmişliği arasındaki ilişkide aşırı iş yükü ve algılanan sosyal desteğin etkisinin yapısal eşitlik modeliyle belirlenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 83, 241-262.
• Yanarates, E. (2020). An overallevaluation of the covid-19 pandemic. Social Scientific Centered Issues, 2(1), 24-33.
• Yang, D.C., Lee, J.D., Huang, C.C., Shih, H.I. & Chang, C.M. (2015). Association between multiple geriatricsyndromes and life satisfaction in community-dwelling older adults: A nation wide study in Taiwan. Archieves of Gerontology and Geriatrics, 60, 437-442. https://doi:10.1016/j.archger.2015.02.001
• Yavaş- Çelik, M. (2021). Theeffect of staying at homedueto COVID-19 outbreak on nursingstudents’ life satisfaction and social competencies. Perspect Psychiatric Care, 57, 655-659. https://doi:10.1111/ppc.12590
• Yeşil, S. & Mavi, Y. (2021). Covid-19 korkusunun duygusal emek, çalışan performansı, iş tatmini, yaşam doyumu üzerine etkisi: Bir alan araştırması. Journal of Yasar University, 16(63), 1078-1104.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri (1. Baskı). Bağlam Yayıncılık. Zacher, H. & Rudolph, C.W. (2021). Individual differences and changes in subjective well being during the early stages of the COVID-19 pandemic. American Pyschologist, 76(1), 50-62. https://doi:10.1037/amp0000702