The Effect of Organizational Commitment to Burnout the Mediating Role of Job Satisfaction an Application for Nurses in Mersin Province Public Hospitals

Yıl 2020, , 180 - 194, 22.03.2020

Abdullah Çalışkan , Hayriye Özkan

https://doi.org/10.32709/akusosbil.506772

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of the three dimensions of organizational commitment on the employees’ burnout and the mediating role of job satisfactions on this effect. The relationship between the aforementioned variables is analyzed by using a set of statistical techniques, i.e., factor analysis, regression analysis, and sobel tests. The data used in the analysis is obtained through questionnaires filled out by 400 employees of the health sector in Mersin province. The results of the analysis indicate that organizational commitment affects burnout negatively and job satisfaction has a partial mediating role in that effect.

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, burnout, job satisfaction

Örgütsel Bağlılığın Tükenmişliğe Etkisi İş Tatmininin Aracılık Rolü Mersin İli Kamu Hastaneleri Hemşirelerine Yönelik Bir Uygulama

Öz

Bu çalışmanın amacı örgütsel bağlılığın üç boyutunun, çalışanların tükenmişliklerine etkisi ve bu etkide iş tatmininin aracılık rolünün tespit edilmesidir. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişki; faktör analizi, regresyon analizi ve sobel testleri gibi istatistiksel yöntemler ile analiz edilmiştir. Çalışmanın örneklemini Mersin ilindeki sağlık sektörü çalışanları oluşturmaktadır. Bu konuda hazırlanan anket formu ile 400 çalışandan toplanan veriler kullanılarak çalışmada yer alan değişkenler arasındaki ilişkiler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, örgütsel bağlılığın tükenmişliği negatif yönde etkilediği ve iş tatmininin bu ilişkide kısmi aracılık rolünün olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel bağlılık, tükenmişlik, iş tatmini

Kaynakça

• Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe iş gören iş tatminini etkileyen faktörler: Beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 1-25.
• Aktay, D.D. (2010). İş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki ve askeri hastanede bir uygulama, hastane ve sağlık kuruluşlarında yönetim bilim dalı (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arbak, Y. ve Kesken, J. (2005). Sağlık hizmetlerinde sürekli gelişim için davranışsal bir yaklaşım. 1.Baskı, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Arnett, J. J. (1999). Adolescent storm and stress, revisited, American Psychologist. 54(5), 317-326.
• Aykaç, A. (2010). İş doyumunun örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baron, D. N.,ve West E. (2007). The emotional costs of caring incurred by men and women in the British Labour Market. Social Science & Medicine, 65(10), 2160 – 2171.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yayın No: 108, Ankara.
• Bateman, T. S., ve Strasser, S. (1984). A longitudinal analysis of the antecedents of organizational commitment. Academy of Management Journal, 27, 95-112.
• Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. The American Journal of Sociology, 66(1), 32-40.
• Becker, T. E. (1992). Foci and bases of commitment: Are they distinctions worth making?. Academy of Management Journal, 35(1). 232-244.
• Boylu, Y., Elbeyi, P. ve Gücer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44(511), 55-74.
• Chen, F.C., Ku,E.C. S., Shyr Y.H., Chen F.H. ve Chou, S.S. (2009). Job demand, emotional awareness, and job satisfaction in internships: The moderating effect of social support. Social Behavior and Personality, 37(10), 1429-1440.
• Chen, Z. X. ve Francesco, A. M. (2003). The relationship between the three components of commitment and employee performance ın China. Journal of Vocational Behavior, 62, 490-516.
• Çalışkan, A. ve Hazır, K. (2012). Psikolojik güçlendirmenin iş tatminine etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolü. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 49-77.
• Çalışkan, A. (2015). Örgütsel adaletin örgütsel bağlılığa etkisi: Etik ikliminin aracılık rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 115-141.
• Çalışkan, A. ve N. Ü. Pekkan. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancılaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
• Çam, O. (1998). Tükenmişlik üzerine bir değerlendirme. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 14(1), 81-93.
• Çöl, G. (2004). İnsan kaynakları örgütsel bağlılık kavramı ve benzer kavramlarla ilişkisi. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(2), 4-11.
• Drummond, H. (2000), Introduction to organizational behavior. New York: Oxford University Press.
• Durna, U. ve Eren, V. (2005). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 201-219.
• Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burnout. Journal of Social Issues, (30), 159-165.
• García-Bernal, J., Gargallo-Castel, A., Marzo-Navarro, M. ve Rivera-Torres, P. (2005). Job satisfaction: empirical evidence of gender differences. Women In Management Review, 20(4), 279-288.
• Ghazzawi I. (2008). Job satisfaction among information technology professionals in the U.S.: An empirical study. Journal of American Academy of Business, Cambridge, (13), 1-15.
• Güneş, İ., Bayraktaroğlu, S.; Özen ve Kutanis, R. (2009). Çalışanların örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki: Bir devlet üniversitesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3). 481-487.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tahtam, R. L., ve Black, C. W. (1998). Multivariate Data Analysis (5th Edition). New Jersey: Prentice Hall.
• Haley, G. R. (2003). The relationship between burnout and organizational commitment in academic oncologists (Yayımlanmamış doktora tezi). Nova Southeastern University, Florida.
• Hochwarter, W. A. Perewe, P. L. Ferrġs, G R. Rachel, G. (1999). Commitment as an Antidote to the Tension and Turnover consequences of organizational politics. Journal of Vocational Behavior, 55, 277–297.
• Hrebiniak, L. G. ve Alutto, J. A. (1972). Personal and role- related factors in the development of organizational commitment. AdministrativeScience Quarterly, December, 17(4), 555- 572.
• Izgar, H. (2001). Okul yöneticilerinde tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Izgar, H. (2008). Okul yöneticilerinde iş doyumu ve örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 317-334.
• Judge, T. A., Woolf, E. F., ve Hurst, C. (2009). Is emotional labor more difficult for some than for others? A multilevel, experience-sampling study. Personnel Psychology, 62(1), 57-88.
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organizations: A study of commitment mechanisms in ütopian communities. American SociologicalReview, 449-517.
• Kanter, R. M. (1977). Men and women of the corporation. New York: Basic Books.
• Karakaş, M. (2014). Sağlık çalışanlarında örgütsel bağlılık: Diyarbakır Gazi Yaşargil eğitim ve araştırma hastanesi örneği (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karataş, S.; Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
• Kaya N. (2013). İş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press,154-186.
• Leiter, M. P. ve Maslach, C. (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 9(4), 297-308.
• Liu, H. (1996). Burnout and organizational commitment among Staff of Publicly Funded substance abuse treatment programs (Yayımlanmamış doktora tezi). University of Maryland, College Park, Maryland.
• Maslach, C. ve Zimbardo, P. G. (1982). Burnout-the cost of caring, Prentice-Hall,Inc. : New Jersey.
• Maslach, C., ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1997). Commitment in the Workplace theory research and application. California: Sage Publications.
• Mowday, R.T.Porter, L.W. ve Steers, R. M. (1982). Employee organization linkages: The psycology of commitment absenteeism an turnover. New York: AcademicPress.
• Mrayyan, M. T. (2005). Nurse job satisfaction and retention: Comparing Public to private hospitals in Jordan. Journal of Nursing Management, (13), 40-50.
• O'Reilly, C. ve Chatman, J. (1986). Organisational commitment and psychological attachment; the effects of compliance, identification and internalisation of Pro- social behaviour. Journal of Applied Psychology, 71(5), 492–499.
• Özkalp E ve Kırel Ç. (2010). Örgütsel davranış, 4. Baskı, Bursa: Ekin Yayınları.
• Poyraz, K.; Kama, B. (2008). Algılanan iş güvencesinin, iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
• Reichers, E. A. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476.
• Salancik, G. (1977). Commitment and the control of organizational behavior and belief. In: Staw, B. and Salancik, G., Eds., New Directions in organizational behavior. Chicago: St. Clair Press, 1-54.
• Salehi, M. ve Gholtasy, A. (2011). The relationship between job satisfaction, job burnout and organizational commitment with the organizational citizenship behavior among members of Faculty in the Islamic Azad university, Procedia Social and Behavioral Sciences, (15), 306-310.
• Samad, S. (2006). Predicting turnover intentions: The case of Malaysian Government Doctors. The Journal of American Academy of Business, Cambridge, 8(2), 113-119.
• Sekaran, U. (1992), Research methods for business. Canada: John Wiley ve Sons, Inc.
• Siegal, M. ve McDonald, T. (2004). Person-organisation value congruence, burnout and diversion of resources. Personnel Review, 33(3), 291-301.
• Singh, J., Goolsby, J. ve Rhoads, G. (1994). Behavioral and Psyhological Consequences of Boundary Spannıng Bornout for customer service representatives. Journal of Marketing Research, (31), 558-569.
• Turunç, Ö., Türköz, T., Akkoç, İ., ve Çalışkan, A. (2013). How do innovative and entrepreneurial behaviours affect the job performance?: The moderating role of person- organisation fit. International Journal Business Innovation and Research, 7(5), 590- 618.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2012). İş tatmini-kişi-örgüt uyumu ve amire güven-kişi-örgüt uyumu ilişkisinde dağıtım adaletinin düzenleyici rolü. İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 57-78.
• Tütüncü, Ö. (2000). Kar amacı gütmeyen yiyecek-içecek işletmelerinde iş doyumu analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 169-181.
• Wang, Y., Zheng, L., HU, T., Zheng, Q. (2014). Stress, Burnout, and job satisfaction case of police force in China. Public Personnel Management, 43(3), 1101-1112.
• Yıldırım, F. (1996). Banka çalışanlarında iş doyumu ve algılanan rol çatışması ile tükenmişlik arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yücel, İ. (2012). İş tatmini ile tükenmişlik duygusu arasındaki ilişki ve algılanan örgütsel desteğin bu ilişki üzerindeki etkisi sağlık sektöründe bir uygulama. Akademik Bakış Dergisi, 33, 1-20.