4. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tutumları ve Epistemolojik İnançları

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 187 - 207, 30.12.2017

İjlal Ocak , Ömer Erbasan

Öz

Bu çalışmanın amacı ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersine
yönelik tutumları ile epistemolojik inançlarının belirlenmesi ve çeşitli
değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini Afyonkarahisar
ilinde öğrenim gören 319 ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Tarama
modelinin kullanıldığı araştırmada veriler Fen Bilimleri dersi tutum ölçeği ve
epistemolojik inançlar anketi ile toplanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre
öğrencilerin Fen Bilimleri dersine yönelik olumlu bir tutuma sahipken, epistemolojik
inançlarının istenilen düzeyde olmadığı ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin
epistemolojik inançları ile Fen Bilimleri dersine yönelik tutumları arasında
pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ve epistemolojik inançların Fen
Bilimleri dersine yönelik tutumları istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yordadığı
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Epistemolojik İnanç, Fen Bilimleri, Tutum

Kaynakça

• Akbudak, Y. 2005. İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine ve Öğretimine İlişkin Tutumları ve Önerileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Aksan, N. ve Sözer, A. 2007. Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 31-50.
• Alkan, A. 2006. İlköğretim Öğrencilerinin Fen Bilgisine Karşı TutumlarI, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyon.
• Altınok, H. 2004. Cinsiyet ve Başarı Durumlarına Göre İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumları, Eurasian Journal of Educational Research, 17, 81-91.
• Altınok, H. ve Açıkgöz, K. 2006. İşbirlikçi ve Bireysel Kavram Haritalamanın Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutum Üzerindeki Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 21-297.
• Aypay, A. 2011. Öğretme ve Öğrenme Anlayışları Ölçeği’nin Türkiye Uyarlaması ve Epistemolojik İnançlar ile Öğretme ve Öğrenme Anlayışları Arasındaki İlişkiler, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 7-29.
• Balım, A. G., Sucuoğlu H. ve Aydın G. 2009. Fen ve Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 33-41.
• Boz, Y., Aydemir, M. ve Aydemir, N. 2011. Türkiye’deki 4, 6 ve 8. Sınıf İlköğretim Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları, İlköğretim Online, 10(3), 1191-1201.
• Breakwell, G. M. ve Beardsell, S. 1992. Gender, Parental and Peer influences Upon Science Attitudes and Activities, Public Understanding of Science, 1, 183–197.
• Buehl, M. M. ve Alexander, P. A. 2011. Beliefs About Academic Knowledge, Educational Psychology Review. 13 (4), 385-418.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün, Ö., A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. 2015. Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Can, Ş. ve Dikmentepe, E. 2015. Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi ile Fen Deneylerine Yönelik Tutumlarının Araştırılması (Muğlaİli Örneği), MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 44-58.
• Conley, A.M., Pintrich, P.R., Vekiri, I. ve Harrison, D. 2004. Changes İn Epistemological Beliefs İn Elementary Science Students, Contemporary Educational Psychology, 29, 186-204.
• Çokadar, H. ve Külçe, C. 2008. Pupil’s Attitudes Towards Science: A case of Turkey, World Applied Sciences Journal, 3(1), 102-109.
• Çöllü, E. F. ve Öztürk, Y. E. 2006. Örgütlerde İnançlar-Tutumlar Tutumların Ölçüm Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri Bu Yöntemlerin Değerlendirilmesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9 (1-2), 373-404.
• Demir, M. K. 2012. İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 343-358.
• Demirbaş, M. ve Yağbasan, R. 2004. Fen Bilgisi Öğretiminde, Duyuşsal Özelliklerin Değerlendirilmesinin İşlevi ve Öğretim Süreci İçinde Öğretmen Uygulamalarının Analizi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 177-193.
• Demirel, Ö. 1993. Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Usem Yayınları. Deryakulu, D. 2004. Üniversite Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri ile Epistemolojik İnançları Arasındaki İlişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38,230-249.
• Erdem, M. 2008. Karma Öğretmenlik Uygulaması Süreçlerinin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Öz yeterlik ve Epistemolojik İnançlarına Etkisi, Eurasian Journal of Educational Research, 30, 81-98.
• Eroğlu, S. E. ve Güven, K. 2006. Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295–312.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. 2012. How To Design and Evaluate Research İn Education (8th ed.). New York: McGraw-Hill.
• George, D. ve Mallery, M. 2010. SPSS for Windows Step BysStep: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Gömleksiz, M., N. ve Yüksel, Y. 2003. İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine İlişkin Kaygıları, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 3, 71-81.
• Hacıömeroğlu, G. 2011. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Problem Çözmeye İlişkin İnançlarını Yordamada Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 206-220.
• Hançerlioğlu, O. 1993. Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Remzi.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. 1999. İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı, Modül 7.
• Karasar, N. 2015. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Nobel.
• Kaya, H. ve Böyük, U. 2011. İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine ve Fen Deneylerine Karşı Tutumları, Tübav Bilim Dergisi, 4(2), 120-130.
• Kenar, İ. ve Balcı, M. 2012. Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme: İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 201-210.
• Koç, D. 2007. İlköğretim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri: Fen Başarısı ve Tutumu Arasındaki İlişki (Afyonkarahisar il örneği), Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler, Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
• Kozcu-Çakır, N., Şenler, B. ve Göçmen-Taşkın, B. 2007. İlköğretim 2. Kademe Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 2004. İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4-5. sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• MEB. 2013. İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• Najafi, M., Ebrahimitabass, E., Dehghani, A., ve Rezaei, M. 2012. Students’ Attitude Towards Science and Technology. Interdıscıplınary Journal of Contemporary Research in Busıness, 3(10), 129-134. 14 Ağustos2016 tarihinde http://journal-archieves15.webs.com/129-134.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Nuhoğlu, H. 2008. İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, İlköğretim Online, 7(3), 627-638.
• Oksal, A., Şenşekerci, E. ve Bilgin, A. 2007. Öğretmen Adaylarının Yaşam Teorilerini Oluşturan Merkezi Epistemolojik İnançlarının Belirlenmesi, İlköğretim Online, 6(3), 411-421.
• Oppenheim, A. N. 1992. Questionnaıre Deiıgn, Interviewing and Attitude Measurement. London: Continuum.
• Özkan, S. 2008. Modeling Elementary Students’ Science Achievement: the Interrelationships Among Epistemological Beliefs, Learning Approaches, and Self-regulated Learning Strategies, Middle East Technical University, Unpublished doctoral dissertation, Ankara.
• Özkan, Ş. ve Tekkaya, C. 2011. How Do Epistemological Beliefs Differ By Gender And Socio-Economic Status?, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41).
• Sadıç, A., Çam, A. ve Topçu, M. S. 2012, Haziran. İlköğretim Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Cinsiyet ve Sınıf Düzeylerine Göre İncelenmesi, X. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi'nde sunulmuş sözlü bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Schommer, M. 1994. Synthesizing Epistemological Belief Research: Tentative Understandings and Provocative Confusions, Educational Psychology Review, 6(4), 293-319.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E., S. ve Çinko, M. 2008. Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi. İstanbul: Beta yayınları.
• Şahin Taşkın, Ç. 2012. Epistemolojik İnançlar: Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımlarını Yordayıcı Bir Değişken, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 273-285.
• Şişman, M., Acat, M. B., Aypay, A. ve Karadağ, E. 2011. TIMSS 2007 Ulusal Matematik ve Fen Raporu 8. Sınıflar. Ankara: Hermes Ofset,
• Terzi, A., R. 2005. Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298-311.
• Tezci, E. ve Uysal, A. 2004. Eğitim teknolojisinin gelişmesine epistemolojik yaklaşımların etkisi, The Turkish Online Journal of Educational Technology, TOJET, 3(2), 158-164.
• Topçu, M. S., ve Tüzün, Ö. Y. 2009. İlköğretim Öğrencilerinin Biliş Ötesi ve Epistemolojik İnançlarıyla Fen Başarıları, Cinsiyetleri ve Sosyo Ekonomik Durumları, İlköğretim Online, 8(3), 676-693.
• Uysal, K. ve Kösemen, S. 2013. Öğretmen Adaylarının Genel Öz-yeterlik İnançlarının İncelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 217-226.
• Yılmaz, A. 2012. İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine Karşı Tutumlarının Fen ve Teknoloji Dersini Günlük Hayatla İlişkilendirebilmedeki Başarılarına Etkisi., Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Yılmaz, Y. 2014. İlk ve Ortaokul Öğretmen ve Yöneticilerinin Epistemolojik İnançları İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.