Tüketicilerin Online Alışverişlerindeki Sanal Kart Kullanımlarının Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 193 - 213, 15.09.2018

Selma Kalyoncuoğlu

https://doi.org/10.32709/akusosbil.434874

Cited By: 15

Öz

1980’li yıllarla başlayan ve halen devam eden
küreselleşmenin dördüncü dönemi ile bilgi ve iletişim alanındaki teknolojik
ilerlemeler bilgisayar ve internet kullanımı üzerinde de kayda değer etkiler
oluşturmuştur. Tüketicilerin internet üzerinden mal ve hizmet satın alma
eğilimindeki artış, online alışverişlerde güvenli ödeme sistemi oluşturulması
gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Bu kapsamda, tüketicilerin online
alışverişleri için güvenilir bir bankacılık ürünü olan Sanal Kart uygulamasının
önemi ortaya çıkmış ve Sanal Karta yönelik tüketici algılarının, araştırma
konusu olarak ele alınması gerekliliği öne çıkmıştır. Tüketicilerin online
alışverişlerinde ödeme işlemlerinin güvenilirliği için Sanal Kart kullanımlarının
kabulünü etkileyen faktörler Teknoloji Kabul Modeli ile incelenmiştir. Online
alışverişlerinde Sanal Kart kullanan 490 tüketiciye ulaşılan çalışmada, Sanal
Kart kullanımının kabulünü açıklamada Yapısal Eşitlik Modeli (YEM)
kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, gerçekleşen davranış (online
alışverişlerinde Sanal Kart kullanımı) açısından; tüketicinin algılanan fayda,
algılanan kullanım kolaylığı, tutum ve davranışsal niyet düzeyinin önemli
belirleyici etkileri olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji Kabul Modeli, Sanal Kart, Yapısal Eşitlik Modeli

Investigation of Consumers’ Virtual Card Use in their Online Shopping with Technology Acceptance Model

Öz

Kaynakça

• Adams, D. A, Nelson, R. R. ve Todd, P. A. (1992). Perceived Usefulness, Ease of Use, and Usage of Information Technology: A Replication. MIS Quarterly, 16 (2): 227-247.
• Agarwal, R. ve Prasad, J. (1999). Are Individual Differences Germane to the Acceptance of New Information Technologies? Decision Sciences, 30 (2), 361-391.
• Al-Somali, S. A., Gholami, R. ve Clegg, B. (2009). An Investigation into the Acceptance of Online Banking in Saudi Arabia. Technovation, 29 (2): 130-141.
• Alharbi, S., & Drew, S. (2014). Using the Technology Acceptance Model in Understanding Academics’ Behavioural Intention to Use Learning Management Systems. International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 5(1), 143-155.
• Aras, M., Özdemir, Y. ve Bayraktaroğlu, S. (2015). İnsan Kaynakları Bilgi Sistemlerine Yönelik Algıların Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi. Ege Akademik Bakış, 15 (3): 343-351.
• Arıkan, E., & Telci, E. E. (2014). Marka Özgünlüğü ve Boyutlarının Müşteri Tutum ve Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkileri. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 7(14), 87-106.
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the Evaluation of Structural Equation Models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94.
• Ceylan, H. H., Genç, E. ve Erem, I. (2013). Tüketicilerin İnternet Bankacılığını Benimsemesini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (3): 143-154.
• Cheng, J. M. S., Sheen, G. J. ve Lou, G. C. (2006). Consumer Acceptance of the Internet as a Channel of Distribution in Taiwan - A Channel Function Perspective. Technovation, 26 (7): 856-864.
• Cronin, J. J., Brady, M. K. ve Hult, G. T. M. (2000). Assessing the Effects of Quality, Value, and Customer Satisfaction on Consumer Behavioral Intentions in Service Environments. Journal of Retailing, 76 (2): 193-218.
• Çelik, H. E., Yılmaz, V. ve Pazarlıoğlu, V. (2010). Teknoloji Kabul Modeli ve Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47 (540): 35-44.
• Çivici, T. ve Kale, S. (2007). Mimari Tasarım Bürolarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanımını Etkileyen Faktörler: Bir Yapısal Denklem Modeli. 4. İnşaat Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul, Türkiye: 119-128.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Davis, F. D. (1985). A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New End-User Information Systems: Theory and Results. Massachusetts Institute of Technology, PhD Dissertation, MIT Sloan School of Management, Cambridge, MA.
• Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 13 (3): 319-340.
• Davis, F. D., Bagozzi, R. P. ve Warshaw, P. R. (1989). User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models. Management Science, 35 (8): 982-1003.
• Dölarslan, E. Ş. ve Özer, A. (2014). Hizmet Kalitesi, Tatmin ve Güvenin Daha Fazla Ödeme Eğilimi Üzerindeki Etkileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1): 31-58.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi (5.Baskı). İstanbul: Beta.
• Fishbein, M. A. ve Ajzen, I. (1975). Belief, Attitude, Intention and Behaviour: An Introduction to Theory and Research. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Gümüşsoy, Ç. A. ve Çalışır, F. (2009). E- Açık Eksiltme Teknolojisinin Kabulünü Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. İTÜ Dergisi/D Mühendislik, 8 (4): 107-118.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe-Yöntem-Analiz. 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ha, S. ve Stoel, L. (2009). Consumer E-Shopping Acceptance: Antecedents in a Technology Acceptance Model. Journal of Business Research, 62 (5): 565-571.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. ve Tatham, R.L. (2006). Multivariate Data Analysis, 6th Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Hung, S. Y. ve Chang, C. M. (2005). User Acceptance of WAP Services: Test of Competing Theories. Computer Standards & Interfaces, 27 (4): 359-370.
• Jeong, H. (2011). An Investigation of User Perceptions and Behavioral Intentions towards the E-Library. Library Collections, Acquisitions, & Technical Services, 35 (2-3): 45-60.
• Kayış, A. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 2. Baskı, Ed. Kalaycı, Ş., Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Keller, C. (2005). Virtual Learning Environments: Three Implementation Perspectives. Learning, Media and Technology, 30 (3): 299-311.
• Kim, Y. G. ve Woo, E. (2016). Consumer Acceptance of a Quick Response (QR) Code for the Food Traceability System: Application of an Extended Technology Acceptance Model (TAM). Food Research International, 85: 266-272.
• King, W. R. ve He, J. (2006). A Meta-Analysis of the Technology Acceptance Model. Information & Management, 43 (6): 740-755.
• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Kurulgan, M. ve Özata, F. Z. (2010). Elektronik Kütüphane Hizmetlerinin Öğretim Elemanları Tarafından Benimsenmesinde Etkili Olan Faktörler: Anadolu Üniversitesi Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma. Bilgi Dünyası, 11 (2): 243-262.
• Kwok, D. ve Yang, S. (2017). Evaluating the Intention to Use ICT Collaborative Tools in a Social Constructivist Environment. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 14 (1): 1-14.
• Lee, M. C. (2009). Factors Influencing the Adoption of Internet Banking: An Integration of TAM and TPB with Perceived Risk and Perceived Benefit. Electronic Commerce Research and Applications, 8 (3): 130-141.
• Lemay, D. J., Morin, M. M., Bazelais, P. ve Doleck, T. (2018). Modeling Students’ Perceptions of Simulation-Based Learning Using the Technology Acceptance Model. Clinical Simulation in Nursing, 20: 28-37.
• Malhotra, N. K. (2010). Marketing Research: An Applied Orientation. 6th Edition, New Jersey: Pearson Education Inc.
• Moon, J. W. ve Kim, Y. G. (2001). Extending the TAM for a World-Wide-Web Context. Information &Management, 38 (4): 217-230.
• Munoz-Leiva, F., Climent-Climent, S. ve Liebana-Cabanillas. (2017). Determinants of Intention to use the Mobile Banking Apps: An Extension of the Classic TAM Model. Spanish Journal of Marketing, 21 (1): 25-38.
• Özer, G., Özcan, M. ve Aktaş, S. (2010). Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) İle İncelenmesi. Journal of Yaşar University, 5 (19): 3278-3293.
• Park, N., Roman, R., Lee, S. ve Chung, J. E. (2009). User Acceptance of a Digital Library System in Developing Countries: An Application of the Technology Acceptance Model. International Journal of Information Management, 29 (3): 196-209.
• Schermelleh-Engel, K.,Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2): 23-74.
• Şıklar, E., Tunalı, D. ve Gülcan, B. (2015). Mobil İnternet Kullanımının Benimsenmesinde Yakınsama Faktörüyle Teknoloji Kabul Modeli. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (2): 99-110.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Turan, A. H. (2008). İnternet Alışverişi Tüketici Davranışını Belirleyen Etmenler: Geliştirilmiş Teknoloji Kabul Modeli (E-TAM) ile Bir Model Önerisi. Akademik Bilişim 2008 Konferansı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye, 30 Ocak-01 Şubat 2018: 723-731.
• Turan, B. ve Haşit, G. (2014). Teknoloji Kabul Modeli ve Sınıf Öğretmenleri Üzerinde Bir Uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (1): 109-119.
• Tüfekci, Ö. K. (2014). Karekodların Pazarlama İletişimi Rolünü Teknoloji Kabul Modeli ile Açıklamaya Yönelik Bir Araştırma. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 1 (1): 36-52.
• Uğur, N. G. ve Turan, A. H. (2016). Mobil Uygulama Kabul Modeli: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34 (4): 97-126.
• Ustasüleyman, T. ve Eyüboğlu, K. (2010). Bireylerin İnternet Bankacılığını Benimsemesini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Belirlenmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 4 (2): 11-38.
• Venkatesh, V. (2000). Determinants of Perceived Ease of Use: Integrating Control, Intrinsic Motivation, and Emotion into the Technology Acceptance Model. Information Systems Research, 11 (4): 342-365.
• Venkatesh V. ve Davis, F. D. (2000). A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model: Four Longitudinal Field Studies. Management Science, 46 (2), 186-204.
• Vijayasarathy, L. R. (2004). Predicting Consumer Intentions to Use On-Line Shopping: The Case for an Augmented Technology Acceptance Model. Information & Management, 41 (6): 747-762.
• Wu, M. Y. ve Liao, S. C. (2011). Consumers’ Behavioral Intention to Use Internet Shopping: An Integrated Model of TAM and TRA. Journal of Statistics and Management Systems, 14 (2): 375-392.
• Wu, J. H. ve Wang, S. C. (2005). What Drives Mobile Commerce? An Empirical Evaluation of the Revised Technology Acceptance Model. Information & Management, 42 (5), 719-729.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46 (Özel Sayı), 74-85.
• Yılmaz, C. ve Tümtürk, A. (2015). İnternet Üzerinden Alışveriş Niyetini Etkileyen Faktörlerin Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli Kullanarak İncelenmesi ve Bir Model Önerisi. Yönetim ve Ekonomi, 22 (2): 355-384.
• Yoon, H. Y. (2016). User Acceptance of Mobile Library Applications in Academic Libraries: An Application of the Technology Acceptance Model. The Journal of Academic Librarianship, 42 (6): 687-693.
• https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/kurum_bilgileri/SSS/16853sanal_kredi_karti_nedir_guvenli_midir.pdf [BDDK, 2018] (Erişim Tarihi: 12 Nisan 2018)
• https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/mevzuat/duzenleme_taslaklari/13479karttebligi.pdf [BDDK Tebliğ Taslağı, 2016] (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2018)
• https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/2017-q4.pdf [BTK, 2017] (Erişim Tarihi: 3 Mart 2018)