Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ergenlerin Duygusal Zeka Düzeyleri İle Sosyal Görünüş Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 723 - 741, 24.06.2023
https://doi.org/10.32709/akusosbil.1034986

Öz

Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmaya 124 (%21,9) erkek ve 442 (%78,1) kız olmak üzere toplam 566 lise öğrencisi gönüllü olarak katılmıştır. Kişisel bilgi formu, Kayıhan ve Arslan (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Duygusal Zeka Ölçeği ve Doğan (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Ergenlerde Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği kullanılarak veriler toplanmıştır. Bu araştırma nicel araştırma desenlerinden betimsel araştırma modelinde kurgulanmış bir tarama araştırmasıdır. Veri analizinde sayılar, yüzdelikler, en az ve en çok değerler ile ortalama ve standart sapmaların yanı sıra ikili grupların karşılaştırılmasında bağımsız gruplarda t testi ve varyans analizi; değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde ise Pearson korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, eğitim görülen yer değişkeni doğrultusunda duygusal zeka toplam puanı ve alt boyutlarından duygusal kolaylaştırma ve duygusal düzenleme düzeyinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Aile ilişkileri ve anne baba tutumu değerlendirmesi değişkenleri doğrultusunda duygusal zeka toplam puanı ve alt boyutları arasında farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Eğitim görülen yer, cinsiyet, sınıf, aile ilişkileri değerlendirmesi ve anne baba tutumunun değerlendirmesine göre ergenlerin sosyal görünüş kaygı düzeyleri istatistiksel olarak anlamlıdır. Aynı zamanda duygusal tanıma/anlama alt boyut puanı ile ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Duygusal kolaylaştırma alt boyut, duygusal düzenleme alt boyut ve duygusal zeka ölçeği toplam puanları ile ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü ve düşük düzeyli bir ilişki bulunmuştur.

Teşekkür

Bu çalışmanın ilk hâli, 22-24 Kasım 2021 tarihleri arasında 7. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Bu çalışma, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalında “Ergenlerin Duygusal Zeka Düzeyi, Sosyal Medya Bozukluğu ve Sosyal Görünüş Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” başlıklı yüksek lisans tezinden derlenerek hazırlanmıştır.

Kaynakça

  • Akın, M. (2004). İşletmelerde duygusal zekanın üst kademe yöneticiler ile astları arasındaki çatışmalar üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Aktaş, E. (2020). Ergenlerin ebeveyne bağlanma stilleri ile sosyal görünüş kaygısı ve sosyal dışlanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Alemdağ, S. ve Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(3), 287-300. Doi: 10.14486/IJSCS291
  • Altunbaş, T. (2018). Duygusal zeka programının öğrencilerin duygusal zeka, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
  • Aran, T. (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ve meslek tercihlerinin bazı sosyodemografik özelliklere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversite, İzmir.
  • Ataş, M.B. (2018). Ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Atik, D., Atik, C., Asaf, R., Çınar, S. (2015). The effect of perceived social support by hemodialysis patients on their social appearance anxiety (Hemodiyaliz hastalarında algılanan sosyal desteğin sosyal görünüş kaygısına etkisi). Medicine Science, 4(2), 2210-2223. Doi: 10.5455/medscience.2015.04.8235
  • Aynur, M.S. (2020). Beliren yetişkinlik döneminde sosyal görünüş kaygısı: Algılanan anne baba tutumu ve mükemmeliyetçiliğin yordayıcı gücü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Brennan, M.A., Lalonde, C.E., Bain, J.L. (2010). Body image perceptions: Do gender differences exist. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 15(3), 130-138. /ISSN 1089-4136
  • Bursa Kocabaş, Ş. (2016). Sosyal bilimler lisesi ve fen lisesi öğrencilerinde duygusal zeka ve empati düzeylerinin karşılaştırılması: Kesitsel bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi, Mersin.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara : Pegem Akademi.
  • Chakarvarti, D. ve Lal, M. ( 2016). Emotional intelligence and its association with social physique anxiety and performance among sprinters. Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities, 8(2), 71-78. DOI: http://dx.doi.org/10.21659/rupkatha.v8n2.08
  • Costarelli, V., Stamou, D. (2009). Emotional intelligence, body image and disorder eating attitudes in combat sport athletes. Exerc Sci Fit, 7 (2), 104–111. https://doi.org/10.1016/S1728-869X(09)60013-7
  • Coşkun, E. (2019). Duygusal zeka ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün stresle başa çıkma tarzlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
  • Çakmak, A. ve Sakarya, S. ( 2020). Farklı türde liselere devam eden öğrencilerin sosyal görünüş kaygıları ile sosyal karşılaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 680-691. DOI:10.17755/esosder.582927
  • Çelenk, İ. ( 2015). Örgütlerde duygusal zeka ve psikolojik yıldırma: bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Çetinkaya, B., Gülaçtı, F., Çiftçi, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 904-922. https://doi.org/10.26466/opus.523444
  • Deniz, M.Y. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Doğan, T. (2009). Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Doğan, T. (2011). An investigation of the psychometric properties of the social appearance anxiety scale in an adolescent sample. Elementary Education Online, 10(1), 12-19. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/sosyal-gorunus-kaygisi-olcegi-toad.pdf
  • Erdoğdu, M.Y. (2008). Duygusal zekanın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6137/82335
  • Ergün, O. (2016.). Ergenlerde duygusal zeka özellikleri ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Garaigordobil, M. (2020). Intrapersonal emotional intelligence during adolescence: sex differences, connection with other variables, and predictors. Eur. J. Investig. Health Psychol. Educ., 10 (3), 899-914. https://doi.org/10.3390/ejihpe10030064
  • George, N., Shanbhag, D.N., George, M., Shaju, A.C., Johnson, R.C., Mathew, P.T., Golapalli, C.P., Goud, R. (2017). A study of emotional intelligence and perceived parenting styles among adolescents in a rural area in Karnataka. Journal of family medicine and primary care, 6(4), 848-852. Doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_100_17
  • Goleman, D. (2016). Emotional intelligence, why it can matter more than IQ? Duygusal zeka, neden IQ'dan daha önemlidir? Yüksel Seçkin, B. (Çev.), İstanbul: Varlık Yayıncılık.
  • Güvenen, G. (2017). Sosyal medya ve kitle iletişim araçlarının lise öğrencilerinin beden algısı ve sosyal görünüş kaygısı üzerine etkisinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Halilbeyoğlu, F. (2015). Badminton sporcularının duygusal zeka düzeylerinin bazı kriterlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
  • İşeri, İ.(2016). Lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • İyibaş, M.A. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin analizi (Karaman ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
  • Kavcar, B. (2011). Duygusal zekâ ile akademik başarı ve bazı demografik değişkenlerin ilişkileri: Bir devlet üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kayıhan, Ş. N. ve Arslan, S. (2016). Duygusal zeka ölçeği: bir ölçek uyarlama çalışması. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 7, 137-145. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/207359
  • Kılıç Küçük, S. (2020). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ilişkisi. International Journal of Active Learning, 5(2), 69-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1402877
  • Kırat, M.N., Dilmaç, B. (2021). Ergenlerde Sanal Zorbalık, Beden İmgesi ve Duygusal Zekâ Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. OPUS International Journal of Society Researches, 17(35), 1990-2007. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1179078
  • Kırtıl, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Köksal, A. ve Gazioğlu, A.İ. (2007). Ergenlerde duygusal zekâ ile karar verme stratejileri arasındaki ilişki, HAYEF Journal of Education, 4(1), 133-146. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/93084
  • Köse, E. (2020). Ergenlerde anne baba tutumlarının duygusal zeka ve karar verme stilleri üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Köse, N. (2009). 7-13 yaş çocukların duygusal zeka düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
  • Kurt Y. (2019). Üstün zekalı 10 ve 14 yaş aralığındaki ergenlerin duygusal zeka ile mutluluk doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üskadar Üniversitesi, İstanbul.
  • Maboçoğlu, F. (2006). Duygusal zeka ve duygusal zekanın gelişimine katkıda bulunan etkenler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Mavruk Özbiçer, S. (2018). Duygusal zeka geliştirme programının ergenlerin duygusal zeka ve yaşam doyumu düzeylerine etkisi: Deneysel bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Muzafferoğlu, L. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zeka, aleksitimi ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Neubauer, A.C. ve Freudenthaler, H.H. (2005). Models of emotional intelligence. In: Roberts RD. Schulze R. (eds). Emotional intelligence: An international handbook. Germany : Hogrefe.
  • Ökten, Ü.G. (2019). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve utangaçlık arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş.C., Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-113. DOI: 10.5455/jmood.20130507015148
  • Özkan, L. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Pektaş, S. (2013). Güzel sanatlar ve spor lisesi müzik bölümü öğrencileri ile diğer lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Peng, W., Li, D., Li, D., Jia, J., Wang, Y., Sun, W. (2019). School disconnectedness and Adolescent Internet Addiction: Mediation by self-esteem and moderation by emotional intelligence. Computers in Human Behavior,98,111-121. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.04.011
  • Rathi, J. (2015). A study of emotional intelligence of adolescent students in relation to the type of school. International Journal of Applied Research. 1(13 ), 456-458. https://www.allresearchjournal.com/archives/2015/vol1issue13/PartG/1-13-194.1.pdf
  • Rodgers, R. ve Chabrol, H. (2009). Parental attitudes, body image disturbance and disordered eating amongst adolescents and young adults: A review. European Eating Disorders Review, 17 (2), 137-151. https://doi.org/10.1002/erv.907
  • Sarıkabak M, Cana H, Genç Hİ, Kolayiş İ, Tok, S. (2014) Psychological and Physical Predictors of Social Physique Anxiety in Male and Female College Student Athletes. 13th Internatıonal Sport Scıences Congress, 7-9 November, Konya, 224-225. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/621062
  • Sarıkabak, M. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sosyal fizik kaygı durumları ve duygusal zeka düzeylerinin incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018, 5(1), 74-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/621062
  • Sarıkabak, M., Karakulak, İ., Sunay, H. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal fizik kaygı durumları ve duygusal zeka düzeylerinin spor yapma durumlarına göre incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 119-133. https://doi.org/10.33689/spormetre.554925
  • Seki, T. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel iyi oluşlarının sahip oldukları değerler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Sezen, M.F. (2018). Ergenlerde akran zorbalığı, internet bağımlılığı ve duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Soykan, H. (2015). Psikoloji bölümü ve mühendislik-mimarlık bölümünde okuyan öğrencilerin duygusal zeka düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Soylu, Y., Atik, F., Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale ili örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, SI (1), 38-45. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/392182
  • Telli, E., Ünal, Z. ( 2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo- demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146. https://doi.org/10.20875/sb.98440
  • Tetik, G. (2020). Ergenlerde algılanan ebeveyn tutumu ve duygusal zeka arasındaki ilişkide, dijital oyun bağımlılığının aracı rolünün incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
  • Tetik, G., Aktan, Z.D. (2021). Ergenlerde algılanan ebeveyn tutumları ile duygusal zeka arasındaki ilişkide dijital oyun bağımlılığının aracı etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(2), 181-190. DOI: 10.5505/kpd.2020.32815
  • Tosun, M. (2013). On the relationship between emotional intelligence and foreign language skills in ELT (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Tufan, Ş. (2011). Geliştirilen duygusal zeka eğitimi programının ortaöğretim dokuzuncu sınıf öğrencilerinin duygusal zeka düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Tuğral, R. (2020). Ergenlerde yalnızlık, psikolojik sağlamlık, algılanan sosyal destek ve sosyal görünüş kaygısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi, İstanbul.
  • Tunç, A. (2020). Ergenlik döneminde duygusal zeka özelliklerinin ve benlik saygısının internet bağımlılığı ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
  • Uğurlular, Ş. (2019). Lise öğrencilerinin yaşadıkları aile sorunlarının duygusal zeka ve mizah tarzına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Usta, F. (2017). Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve kabul ve eyleme geçme düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Yalnızca Yıldırım, S. (2015). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının yordayıcıları olarak anne-baba tutumları ve duygusal zeka (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Yalnızca Yıldırım, S. ve Cenkseven Önder, F. (2020). Duygusal zeka ve saldırganlık arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracı rolü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 30-53. doi:10.33711/yyuefd.671825
  • Yerli, S. (2009). İlk ve orta öğretim okullarındaki yöneticilerin duygusal zeka ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki (İstanbul anadolu yakası örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yeşilyaprak, B. (2011). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(25), 139-146. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108511
  • Yılmaz, M. (2019). Ergenlerin (15-18 yaş) anksiyete düzeyleriyle duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, Y.E. (2019). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekaları, sosyal görünüş kaygıları ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.

Investigation of the Relationship between Emotional Intelligence Levels and Social Appearance Anxiety Levels of Adolescents

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 723 - 741, 24.06.2023
https://doi.org/10.32709/akusosbil.1034986

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the emotional intelligence levels of high school students and their social appearance anxiety levels. A total of 566 high school students, 124 (21.9%) male and 442 (78.1%) female, participated in the study voluntarily. Data were collected using the personal information form, the Emotional Intelligence Scale adapted to Turkish by Kayıhan and Arslan (2011), and the Adolescent Social Appearance Anxiety Scale adapted to Turkish by Doğan (2011). This research is a survey research designed in the descriptive research model, which is one of the quantitative research designs. In addition to numbers, percentages, minimum and maximum values, mean and standard deviations in data analysis, t-test and analysis of variance in independent groups in comparison of paired groups; Pearson correlation analysis was used to analyze the relationship between variables. As a result of the research, significant differences were found in the emotional facilitation and emotional regulation levels of emotional intelligence total score and sub-dimensions in line with the place of education variable. It was found that the difference between the emotional intelligence total score and its sub-dimensions was statistically significant in line with the variables of family relations and parental attitude evaluation. Social appearance anxiety levels of adolescents are statistically significant according to the place of education, gender, class, evaluation of family relations and parental attitude. At the same time, no statistically significant relationship was found between emotional recognition/understanding sub-dimension score and social appearance anxiety scale scores in adolescents. A statistically significant, negative and low-level relationship was found between emotional facilitation sub-dimension, emotional regulation sub-dimension and emotional intelligence scale total scores and adolescents' social appearance anxiety scale scores.

Kaynakça

  • Akın, M. (2004). İşletmelerde duygusal zekanın üst kademe yöneticiler ile astları arasındaki çatışmalar üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Aktaş, E. (2020). Ergenlerin ebeveyne bağlanma stilleri ile sosyal görünüş kaygısı ve sosyal dışlanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Alemdağ, S. ve Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(3), 287-300. Doi: 10.14486/IJSCS291
  • Altunbaş, T. (2018). Duygusal zeka programının öğrencilerin duygusal zeka, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
  • Aran, T. (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ve meslek tercihlerinin bazı sosyodemografik özelliklere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversite, İzmir.
  • Ataş, M.B. (2018). Ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Atik, D., Atik, C., Asaf, R., Çınar, S. (2015). The effect of perceived social support by hemodialysis patients on their social appearance anxiety (Hemodiyaliz hastalarında algılanan sosyal desteğin sosyal görünüş kaygısına etkisi). Medicine Science, 4(2), 2210-2223. Doi: 10.5455/medscience.2015.04.8235
  • Aynur, M.S. (2020). Beliren yetişkinlik döneminde sosyal görünüş kaygısı: Algılanan anne baba tutumu ve mükemmeliyetçiliğin yordayıcı gücü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Brennan, M.A., Lalonde, C.E., Bain, J.L. (2010). Body image perceptions: Do gender differences exist. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 15(3), 130-138. /ISSN 1089-4136
  • Bursa Kocabaş, Ş. (2016). Sosyal bilimler lisesi ve fen lisesi öğrencilerinde duygusal zeka ve empati düzeylerinin karşılaştırılması: Kesitsel bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi, Mersin.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara : Pegem Akademi.
  • Chakarvarti, D. ve Lal, M. ( 2016). Emotional intelligence and its association with social physique anxiety and performance among sprinters. Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities, 8(2), 71-78. DOI: http://dx.doi.org/10.21659/rupkatha.v8n2.08
  • Costarelli, V., Stamou, D. (2009). Emotional intelligence, body image and disorder eating attitudes in combat sport athletes. Exerc Sci Fit, 7 (2), 104–111. https://doi.org/10.1016/S1728-869X(09)60013-7
  • Coşkun, E. (2019). Duygusal zeka ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün stresle başa çıkma tarzlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
  • Çakmak, A. ve Sakarya, S. ( 2020). Farklı türde liselere devam eden öğrencilerin sosyal görünüş kaygıları ile sosyal karşılaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 680-691. DOI:10.17755/esosder.582927
  • Çelenk, İ. ( 2015). Örgütlerde duygusal zeka ve psikolojik yıldırma: bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Çetinkaya, B., Gülaçtı, F., Çiftçi, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 904-922. https://doi.org/10.26466/opus.523444
  • Deniz, M.Y. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Doğan, T. (2009). Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Doğan, T. (2011). An investigation of the psychometric properties of the social appearance anxiety scale in an adolescent sample. Elementary Education Online, 10(1), 12-19. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/sosyal-gorunus-kaygisi-olcegi-toad.pdf
  • Erdoğdu, M.Y. (2008). Duygusal zekanın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6137/82335
  • Ergün, O. (2016.). Ergenlerde duygusal zeka özellikleri ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Garaigordobil, M. (2020). Intrapersonal emotional intelligence during adolescence: sex differences, connection with other variables, and predictors. Eur. J. Investig. Health Psychol. Educ., 10 (3), 899-914. https://doi.org/10.3390/ejihpe10030064
  • George, N., Shanbhag, D.N., George, M., Shaju, A.C., Johnson, R.C., Mathew, P.T., Golapalli, C.P., Goud, R. (2017). A study of emotional intelligence and perceived parenting styles among adolescents in a rural area in Karnataka. Journal of family medicine and primary care, 6(4), 848-852. Doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_100_17
  • Goleman, D. (2016). Emotional intelligence, why it can matter more than IQ? Duygusal zeka, neden IQ'dan daha önemlidir? Yüksel Seçkin, B. (Çev.), İstanbul: Varlık Yayıncılık.
  • Güvenen, G. (2017). Sosyal medya ve kitle iletişim araçlarının lise öğrencilerinin beden algısı ve sosyal görünüş kaygısı üzerine etkisinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Halilbeyoğlu, F. (2015). Badminton sporcularının duygusal zeka düzeylerinin bazı kriterlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
  • İşeri, İ.(2016). Lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • İyibaş, M.A. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin analizi (Karaman ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
  • Kavcar, B. (2011). Duygusal zekâ ile akademik başarı ve bazı demografik değişkenlerin ilişkileri: Bir devlet üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kayıhan, Ş. N. ve Arslan, S. (2016). Duygusal zeka ölçeği: bir ölçek uyarlama çalışması. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 7, 137-145. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/207359
  • Kılıç Küçük, S. (2020). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ilişkisi. International Journal of Active Learning, 5(2), 69-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1402877
  • Kırat, M.N., Dilmaç, B. (2021). Ergenlerde Sanal Zorbalık, Beden İmgesi ve Duygusal Zekâ Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. OPUS International Journal of Society Researches, 17(35), 1990-2007. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1179078
  • Kırtıl, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Köksal, A. ve Gazioğlu, A.İ. (2007). Ergenlerde duygusal zekâ ile karar verme stratejileri arasındaki ilişki, HAYEF Journal of Education, 4(1), 133-146. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/93084
  • Köse, E. (2020). Ergenlerde anne baba tutumlarının duygusal zeka ve karar verme stilleri üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Köse, N. (2009). 7-13 yaş çocukların duygusal zeka düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
  • Kurt Y. (2019). Üstün zekalı 10 ve 14 yaş aralığındaki ergenlerin duygusal zeka ile mutluluk doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üskadar Üniversitesi, İstanbul.
  • Maboçoğlu, F. (2006). Duygusal zeka ve duygusal zekanın gelişimine katkıda bulunan etkenler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Mavruk Özbiçer, S. (2018). Duygusal zeka geliştirme programının ergenlerin duygusal zeka ve yaşam doyumu düzeylerine etkisi: Deneysel bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Muzafferoğlu, L. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zeka, aleksitimi ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Neubauer, A.C. ve Freudenthaler, H.H. (2005). Models of emotional intelligence. In: Roberts RD. Schulze R. (eds). Emotional intelligence: An international handbook. Germany : Hogrefe.
  • Ökten, Ü.G. (2019). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve utangaçlık arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş.C., Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-113. DOI: 10.5455/jmood.20130507015148
  • Özkan, L. (2019). Lise öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Pektaş, S. (2013). Güzel sanatlar ve spor lisesi müzik bölümü öğrencileri ile diğer lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Peng, W., Li, D., Li, D., Jia, J., Wang, Y., Sun, W. (2019). School disconnectedness and Adolescent Internet Addiction: Mediation by self-esteem and moderation by emotional intelligence. Computers in Human Behavior,98,111-121. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.04.011
  • Rathi, J. (2015). A study of emotional intelligence of adolescent students in relation to the type of school. International Journal of Applied Research. 1(13 ), 456-458. https://www.allresearchjournal.com/archives/2015/vol1issue13/PartG/1-13-194.1.pdf
  • Rodgers, R. ve Chabrol, H. (2009). Parental attitudes, body image disturbance and disordered eating amongst adolescents and young adults: A review. European Eating Disorders Review, 17 (2), 137-151. https://doi.org/10.1002/erv.907
  • Sarıkabak M, Cana H, Genç Hİ, Kolayiş İ, Tok, S. (2014) Psychological and Physical Predictors of Social Physique Anxiety in Male and Female College Student Athletes. 13th Internatıonal Sport Scıences Congress, 7-9 November, Konya, 224-225. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/621062
  • Sarıkabak, M. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sosyal fizik kaygı durumları ve duygusal zeka düzeylerinin incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018, 5(1), 74-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/621062
  • Sarıkabak, M., Karakulak, İ., Sunay, H. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal fizik kaygı durumları ve duygusal zeka düzeylerinin spor yapma durumlarına göre incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 119-133. https://doi.org/10.33689/spormetre.554925
  • Seki, T. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel iyi oluşlarının sahip oldukları değerler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Sezen, M.F. (2018). Ergenlerde akran zorbalığı, internet bağımlılığı ve duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Soykan, H. (2015). Psikoloji bölümü ve mühendislik-mimarlık bölümünde okuyan öğrencilerin duygusal zeka düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Soylu, Y., Atik, F., Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale ili örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, SI (1), 38-45. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/392182
  • Telli, E., Ünal, Z. ( 2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo- demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146. https://doi.org/10.20875/sb.98440
  • Tetik, G. (2020). Ergenlerde algılanan ebeveyn tutumu ve duygusal zeka arasındaki ilişkide, dijital oyun bağımlılığının aracı rolünün incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
  • Tetik, G., Aktan, Z.D. (2021). Ergenlerde algılanan ebeveyn tutumları ile duygusal zeka arasındaki ilişkide dijital oyun bağımlılığının aracı etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(2), 181-190. DOI: 10.5505/kpd.2020.32815
  • Tosun, M. (2013). On the relationship between emotional intelligence and foreign language skills in ELT (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Tufan, Ş. (2011). Geliştirilen duygusal zeka eğitimi programının ortaöğretim dokuzuncu sınıf öğrencilerinin duygusal zeka düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Tuğral, R. (2020). Ergenlerde yalnızlık, psikolojik sağlamlık, algılanan sosyal destek ve sosyal görünüş kaygısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi, İstanbul.
  • Tunç, A. (2020). Ergenlik döneminde duygusal zeka özelliklerinin ve benlik saygısının internet bağımlılığı ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
  • Uğurlular, Ş. (2019). Lise öğrencilerinin yaşadıkları aile sorunlarının duygusal zeka ve mizah tarzına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Usta, F. (2017). Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve kabul ve eyleme geçme düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Yalnızca Yıldırım, S. (2015). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının yordayıcıları olarak anne-baba tutumları ve duygusal zeka (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Yalnızca Yıldırım, S. ve Cenkseven Önder, F. (2020). Duygusal zeka ve saldırganlık arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracı rolü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 30-53. doi:10.33711/yyuefd.671825
  • Yerli, S. (2009). İlk ve orta öğretim okullarındaki yöneticilerin duygusal zeka ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki (İstanbul anadolu yakası örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yeşilyaprak, B. (2011). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(25), 139-146. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108511
  • Yılmaz, M. (2019). Ergenlerin (15-18 yaş) anksiyete düzeyleriyle duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, Y.E. (2019). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekaları, sosyal görünüş kaygıları ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
Toplam 71 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çocuk ve Ergen Gelişimi
Bölüm Psikoloji
Yazarlar

Şeyma Aydın 0000-0003-2960-6164

Hatice Merve İmir 0000-0001-6230-3195

Yayımlanma Tarihi 24 Haziran 2023
Gönderilme Tarihi 10 Aralık 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 25 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aydın, Ş., & İmir, H. M. (2023). Ergenlerin Duygusal Zeka Düzeyleri İle Sosyal Görünüş Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 723-741. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1034986