Pandemi Döneminde Bireyle Psikolojik Danışma Uygulaması Dersi Deneyimi: Fenomenolojik Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 4, 1211 - 1232, 25.12.2023

Aykut Günlü Aslı Uz Baş

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1075498

Öz

Mevcut araştırmanın amacı uzaktan eğitim yöntemiyle yürütülen Bireyle Psikolojik Danışma Uygulaması dersinin ve bu ders kapsamında verilen süpervizyon sürecine ilişkin psikolojik danışman adaylarının deneyimlerinin belirlenmesidir. Bu çalışma, nitel araştırmalardan fenomenolojik araştırma deseninin betimleyici fenomenoloji alt türünde tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışma grubunda yer alan katılımcılar 2020-2021 eğitim öğretim yılı güz döneminde bireyle psikolojik danışma uygulaması dersini uzaktan eğitim yöntemiyle alan lisans öğrencileri arasından seçilen ve gönüllü olan 16 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri nitel veri toplama yöntemlerinden odak grup görüşmesi yöntemiyle elde edilmiştir. Bireyle Psikolojik Danışma Uygulaması dersinin kapsamının; dersin gereklilikleri, başarı ölçütü ve verimlilik temalarında toplandığı belirlenmiştir. Süpervizyon yönteminde genellikle bireysel veya grup süpervizyonunun kullanıldığı görülmüştür. Süpervizörün benimsediği modellerin ise psikolojik danışma kuramına dayalı, gelişimsel, otoriter-yönlendirici model ve yüzeysel yönlendirici olmayan model alt temalarında toplandığı belirlenmiştir. Ayrıca süpervizörün psikolojik danışman adayları için zamanında geribildirim vermesinin önemli olduğu görülmüştür. Bireyle Psikolojik Danışma Uygulaması dersini çevrimiçi yöntemle alan daha geniş örneklemli (birden fazla üniversiteden elde edilen verilerle) nicel çalışmaların yapılması alana katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışman, psikolojik danışma oturumu, süpervizör, süpervizyon

Individual Counseling Practice Course Experience during the Pandemic Period: A Phenomenological Research

Öz

The aim of the current research is to determine the experiences of the counselor candidates regarding the individual counseling practice course conducted with the distance education method and the supervision process given within the scope of this course. This study was designed in the descriptive phenomenology sub-type of the phenomenological research design from qualitative research. The participants of the study were determined by criterion sampling method. Participants in the study group were selected from among undergraduate students who took the individual counseling practice course by distance education in the fall semester of the 2020-2021 academic year, 16 volunteer students participated. The scope of the individual counseling practice course; It was determined that the course requirements were collected under the themes of success criteria and productivity. It has been observed that individual or group supervision is generally used in the supervision method. It was determined that the models adopted by the supervisor were collected in the sub-themes of developmental, authoritative-directive model and superficial non-directive model based on counseling theory. In addition, it was considered important that the supervisor gave timely feedback to the counselor candidates. It may be recommended to conduct quantitative studies with larger samples (with data obtained from more than one university) that take the individual counseling practice course online.

Anahtar Kelimeler

Counselor, counseling session, supervisor, supervision

Kaynakça

• Akturan, U. ve Esen, A. (2013). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.). Nitel araştırma yöntemleri içinde (ss.83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aladağ M., Bektaş, D. Y., Cihangir-Çankaya, Z., Özeke-Kocabaş, E. ve Yaka, B. (2011). Psikolojik danışman eğitiminde grupla çalışma yeterliliğinin kazandırılması: Ege Üniversitesi Örneği. Ege Eğitim Dergisi, 12(2), 22-43. doi: https://doi.org/10.12984/eed.82217
• Aladağ, M. (2014). Psikolojik danışman eğitiminin farklı düzeylerinde bireyle psikolojik danışma uygulaması süpervizyonunda kritik olaylar. Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 428-475. https://doi.org/10.12984/eed.82217
• Aladağ, M. ve Kemer, G. (2017). Psikolojik danışman eğitiminde bireyle psikolojik danışma uygulamasının ve süpervizyonunun incelenmesi. Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu. Proje No: 12 EGF 003
• Altun-Ekiz, M. (2020). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin karantina dönemindeki uzaktan eğitim ile ilgili görüşleri (Nitel bir araştırma). Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2(ÖS1), 1-13. https://dergipark.org.tr/en/pub/srad/issue/54676/740217
• Amanvermez, Y., Zeren, S. G., Erus, S. M. ve Buyruk Genç, A. (2020). Supervision and peer supervision in online setting: Experiences of psychological counselors. Eurasian Journal of Educational Research, 86, 249-268, doi: 10.14689/ejer.2020.86.12
• Andersson, G. (2010). The promise and pitfalls of the internet for cognitive behavioral therapy. BMC Medicine, 8(1), 82. doi: 10.1186/1741-7015-8-82
• Atik, Z. (2017). Psikolojik danışman adaylarının bireyle psikolojik danışma uygulaması ve süpervizyonuna ilişkin değerlendirmeleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bacıoğlu, S. D. ve Kocabıyık, O. O. (2019). Counseling trainees’views towards usage of online counseling in psychological services. European Journal of Education Studies, 5(12), 45-60.
• Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M. ve Shapira, N. (2008). A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of Internet-based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human Services, 26(2), 109-160. doi: 10.1080/15228830802094429
• Barletta, J. (2007). Clinical supervision. N. Pelling, R. Bowers ve P. Armstrong (Eds.), The practice of counselling içinde (ss. 118-135). Melbourne, Australia: Thomson.
• Bastemur, S. ve Bastemur, E. (2015). Technology based counseling: Perspectives of Turkish Counselors. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 176, 431-438. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.01.493
• Bernard, J. M. ve Goodyear, R. K. (2019). Fundamentals of clinical supervision. (6. Bs.). London: Pearson Education.
• Borders, L. D. (2012). Dyadic, triadic, and group models of peer supervision/ consultation: What are their components, and is there evidence of their effectiveness? The Australian Society, 16, 59-71. doi:10.1111/j.1742-9552.2012.00046.x
• Borders, L. D. ve Brown, L. L. (2005). The new handbook of counseling supervision. Mahwah: Lahaska Press.
• Bradley, L. J. ve Ladany, N. (2001). Counselor supervision: Principles, process, and practice. Accelerated Development Series. NY: Taylor & Francis.
• Brown, C. (2012). “The working alliance in online counselling for crisis ıntervention and youth”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, University of Alberta, Alberta.
• Buyruk Genç, A., Amanvermez, Y., Zeren, S. G. ve Erus, S. M. (2019). Early separations: Dropout from online and face-to-face counseling. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(4), 1001-1030. doi: 10.14527/pegegog.2019.032
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2). 11-53.
• Cipolletta, S. ve Damiano, M. (2018). Online counseling: An exploratory survey of Italian psychologists’ attitudes towards new ways of interaction. Psychotherapy Research, 28(6). 909- 924. https://doi.org/10.1080/10503307.2016.1259533
• Conn, S. R., Roberts, R. L. ve Powell, B. M. (2009). Attitudes and satisfaction with a hybrid model of counseling supervision. Journal of Educational Technology & Society, 12(2), 298-306. doi: https://www.learntechlib.org/p/75310/.
• Cook, J. E. ve Doyle, C. (2002). Working alliance in online therapy as compared to face-to-face therapy: Preliminary results. Cyberpsychology & Behavior, 5(2), 95-105. https://doi.org/10.1089/109493102753770480
• Council for Accreditation of Counseling and Related Educational Programs (CACREP), (2016). 2016 CACREP standards. (Erişim tarihi: 22.06.2021). http://www.cacrep.org/wpcontent/uploads/-Standards-with-Glossary-rev-2.2016.pdf
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2. Bs.). Sage Publications, Inc.
• Çoban, A. E. (2005). Psikolojik danışmanlar için meslektaş dayanışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 167-174. doi: 10.17860/efd.52534
• Denizli, S., Aladağ, M., Bektaş, D. Y., Cihangir-Çankaya, Z. ve Özeke-Kocabaş, E. (2009). Psikolojik danışman eğitiminde bireyle psikolojik danışma uygulaması ve süpervizyonu: Ege Üniversitesi örneği. 10. Ulusal PDR Kongresi Sözlü Bildiri, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Erkan Atik, Z. , Arıcı, F. ve Ergene, T. (2014). Süpervizyon modelleri ve modellere ilişkin değerlendirmeler. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(42). https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21462/229998
• Ersoy, A. F. (2016). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 51- 110). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erus, S. M. ve Zeren, Ş. G. (2020). Danışan ve psikolojik danışmanın penceresinden terapötik işbirliği: çevrimiçi, yüz yüze ve plasebo gruplarının karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 13(81), 139-152. https://doi.org/10.29228/JASSS.40292
• Eti, İ. ve Karaduman, B. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinin öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 635-656. doi: 10.37669/milliegitim.787238
• Falender, C. A. ve Shafranske, E. P. (2004). Clinical supervision: A Competence-based approach. Washington: American Counseling Association.
• Fernando, D. M. ve Hulse-Killacky, D. (2005). The relationship of supervisory styles to satisfaction with supervision and the perceived self-efficacy of master's-level counseling students. Counselor Education and Supervision, 44(4), 293–304. https://doi.org/10.1002/j.1556-6978.2005.tb01757.x
• Finn, J. ve Barak, A. (2010). A Descriptive study of e-counsellor attitudes, ethics, and practice. Counselling and Psychotherapy Research, 10(4), 268–277. doi:10.1080/14733140903380847
• Fleming, I. ve Steen, L. (2004). Supervision and clinical psychology: theory, practice and perspectives. New York: Taylor & Francis Publications.
• Guest, G., MacQueen, K. M. ve Namey, E. E. (2012). Applied thematic analysis. Newyork: Sage Publications.
• Haberstroh, S. (2009). Strategies and resources for conducting online counseling. Journal of Professional Counseling: Practice, Theory & Research, 37(2), 1-20. doi: 10.1080/15566382.2009.12033857
• Haberstroh, S., Parr, G., Bradley, L., Morgan-Fleming, B. ve Gee, R. (2008). Facilitating online counseling: Perspectives from counselors in training. Journal of Counseling & Development, 86(4), 460–470. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2008.tb00534.x
• Hooley, T., Hutchinson, J. ve Neary, S. (2015). Ensuring quality in online career mentoring. British Journal of Guidance & Counselling, 44(1), 26–41. https://doi.org/10.1080/03069885.2014.1002385
• Horrocks, S. ve Smaby, M. H. (2006). The supervisory working relationship: Its impact on trainee personal and skills development. VISTAS: Compelling Counseling Interventions, 38, 173- 176.
• Hutchinson, J., Neary, S., Hooley, T., Hewitt, D., Mieschbuehler, R., Dodd, V. ve Langley, E. (2015). Evaluation of the NAHT Aspire. Derby: University of Derby.
• Kanz, J. E. (2001). Clinical-supervision. com: Issues in the provision of online supervision. Professional Psychology: Research and Practice, 32(4), 415-420. https://doi.org/10.1037/0735-7028.32.4.415
• Karatepe, F., Küçükgençay, N. ve Peker, B. (2020). Öğretmen adayları senkron uzaktan eğitime nasıl bakıyor? Bir anket çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1262-1274. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1868
• Koçyiğit Özyiğit, M. K. ve Atik, Z. E. (2021). Covid-19 sürecinde psikolojik danışma ve süpervizyon: #evdekal deneyimi. Başkent University Journal of Education, 8(1), 253-274.
• Koçyiğit, M. (2020). “Bireyle psikolojik danışma uygulaması” dersinde grup süpervizyonu sürecinin incelenmesi. Journal of Qualitative Research in Education, 8(4), 1116-1146. doi: 10.14689/issn.2148-2624.8c.4s.3m
• Leibert, T., Archer, J. J., Munson, J. ve York, G. (2006). An exploratory study of client perceptions of internet counseling and the therapeutic alliance. Journal of Mental Health Counseling, 28(1), 69-83.
• Maples, M. F. ve Han, S. (2008). Cybercounseling in the United States and South Korea: implications for counseling college students of the millennial generation and the networked generation. Journal of Counseling & Development, 86(2), 178-183. doi: 10.1002/j.1556-6678.2008.tb00495.x
• Meydan, B. (2014). Bireyle psikolojik danışma uygulamasında mikro beceri süpervizyon modelinin etkililiğinin incelenmesi: Ege üniversitesi örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Meydan, B. ve Koçyiğit-Özyiğit, M. (2016). Supervision relationship: A critical element of counseling supervision. Ege Education Journal, 17, 225-257.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, (Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Milne, D. L. (2018). Evidence-based CBT supervision principles and practice. (2. Bs.). USA: John Wiley & Sons Published.
• Mora, L., Nevid, J. ve Chaplin, W. (2008). Psychologist treatment recommendations for internet-based therapeutic interventions. Computers in Human Behavior, 24(6), 3052-3062. doi: 10.1016/j.chb.2008.05.011
• Nguyen, T. V. (2003). A comparison of individual supervision and triadic supervision. (Yayımlanmamış doktora tezi). TX: University of North Texas, Department of Counseling, Texas.
• Oral, T. ve Gunlu, A. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on education and psychological health. H. Şahin, (Ed.). Educational sciences-Theory, current researches and ne trends, içinde (ss. 87-103). IVPE Press, Cetinje/Montenegro
• Öz Soysal, F. S., Uz Baş, A. ve Aysan, F. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının psikolojik danışma yaklaşımlarına ilişkin görüşleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(46), 53-69.
• Özyürek, R. (2009). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları ve öğrencilere sağlanan süpervizyon olanakları: Ulusal bir tarama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(32), 54-63. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200114
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Psikolojik Danışma Rehberlik Eğitimi-Programlarını Değerlendirme ve Akreditasyon Birimi (PDR-EPDAB). (2021). Bireyle psikolojik danışma uygulaması 1 ve 2 ulusal standartları –taslak. (Erişim tarihi: 08.08.2022). http://www.https://pdr.org.tr/akreditasyon
• Rees, C. S., Krabbe, M. ve Monaghan, B. J. (2009). Education in cognitive-behavioural therapy for mental health professionals. Journal of Telemedicine & Telecare, 15, 59–63. doi:10.1258/jtt.2008.008005
• Reese, R.J., Aldarondo, F., Anderson, C.R., Seong-Jik, L., Miller, T.W. ve Burton, D. (2009). Telehealth in clinical supervision: A comparison of supervision formats. Journal of Telemedicine & Telecare, 15, 356–361. doi:10.1258/jtt.2009.090401
• Richards, D. ve Vigano, N. (2012). Online counseling. Encyclopedia of Cyber Behavior, 3(1), 699-713.
• Rousmaniere, T., Abbass, A. ve Frederickson, J. (2014). New developments in technology‐assisted supervision and training: A practical overview. Journal of Clinical Psychology, 70(11), 1082-1093. doi: 10.1002/jclp.22129
• Sinkovics, R. R., Penz, E. ve Ghauri, P. N. (2008). Enhancing the trustworthiness of qualitative research in ınternational business. Management International Review, 48(6): 689- 714. https://www.jstor.org/stable/40658289
• Siviş-Çetinkaya, R. ve Karaırmak, Ö. (2012). Psikolojik danışman eğitiminde süpervizyon. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 107-121. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21457/229836
• Smith, J. A., Flowera, P. ve Larkin, M. (2009). Interpretative phennomenological analysis: Theory, method, and research. London: Sage Publications.
• Suler, J. (2000). Psychotherapy in cyberspace: A 5-dimensional model of online and computer-mediated psychotherapy. CyberPsychology & Behavior, 3(2), 151-159. doi: 10.1089/109493100315996
• Telli Yamamoto, G. ve Altun, D. (2020). Coronavirus ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34. Doi: 10.26701/uad.711110
• Thomas, E. ve Magilvy, J. K. (2011). Qualitative rigor or research validity in qualitative research, Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 16, 151- 155. https://doi.org/10.1111/j.1744-6155.2011.00283.x
• Tian, F., Li, H., Tian, S., Yang, J., Shao, J. ve Tian, C., (2020). Psychological symptoms of ordinary chinese citizens based on SCL-90 during the level-I emergency response to COVID-19, Psychiatry Research, 288, 112992. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112992
• Vannucci, M. J., Whiteside, D. M., Saigal, S., Nichols, L. ve Hileman, S. (2016). Predicting supervision outcomes: what is different about psychological assessment supervision? Australian Psychologist (Special issue), 1-7. doi:10.1111/ap.12258
• Villarreal-Davis, C., Sartor, T. A. ve McLean, L. (2020). Utilizing creativity to foster connection in online counseling supervision. Journal of Creativity in Mental Health, 1-14. doi: 10.1080/15401383.2020.1754989
• Woo, H., Bang, N. M., Lee, J. ve Berghuis, K. (2020). A Meta-analysis of the counseling literature on technologyassisted distance supervision. International Journal for the Advancement of Counselling, 1-15. doi: 10.1007/s10447-020-09410-0
• Yazıcı, H., Altun, F., Tosun C. ve Özdemir M. (2021). Covid-19 salgının ilk aylarında gözlenen psikolojik problemler ve ruh sağlığı uzmanlarının bu problemlere çevrimiçi (online) yollarla müdahale etmeye ilişkin deneyimleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(4), 1460-1484. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/67367/900363
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yükseköğretim Kurumu [YÖK], (2020). YÖK’ün uzaktan eğitim sürecine ilişkin kararı. Ankara: Yükseköğretim Kurumu (Erişim tarihi: 15.06.2021). Erişim adresi: https://covid19.yok.gov.tr/Documents/alinan-kararlar/03-uzaktan-egitime-iliskin-alinan-karar.pdf
• Yüksel Şahin, F. (2021). Psikolojik danışmanların Covid-19’a, yüz yüze ve çevrimiçi psikolojik danışma yapmaya, yüz yüze ve çevrimiçi eğitim almaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 496-522. https://doi.org/10.21733/ibad.799721
• Zeren, Ş. G. (2014). Information and communication technology in education of psychological counselors in training. International Online Journal of Educational Sciences, 6(2), 494-509. doi: http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2014.02.019
• Zeren, Ş. G. ve Bulut, E. (2018). Çevrimiçi psikolojik danışmada etik ve standartlar: Bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 63-80. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/40627/487343