Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Bir Meta Analiz Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 634 - 653, 28.06.2024

Koray Çetinceli

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1156663

Öz

Örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi inceleyen birçok çalışma olmasına rağmen meta analiz yöntemi ile ulusal literatürde bu iki değişkenin incelendiği bir yayına rastlanmaması çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi meta analiz yöntemi ile incelemektir. Bu amaçla 2010-2020 yılları arasında ulusal alanda yayınlanan örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti ilişkisini inceleyen ve araştırmaya dahil edilme ölçütlerine uyan, Pearson korelasyon katsayısına sahip 32 çalışma meta analize dahil edilmiştir. Çalışmada etki büyüklüğü, yayın yanlılığı, heterojenlik testleri ve moderatör rol analizleri CMA 3.0 programı ile gerçekleştirilmiştir. Rastgele etkiler modeline göre elde edilen sonuçta örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti arasındaki etki büyüklüğü orta düzeyde negatif yönlü bir korelasyon (r = -0,353) göstermiştir. Örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti ilişkisinde çalışılan sektörün moderatör rol oynadığı ve kamu sektöründe çalışanların örgütsel özdeşleşme durumları ile işten ayrılma niyeti ilişkileri (r:-0,265) negatif yönlü ve zayıf düzeyde etki büyüklüğüne sahipken, özel sektör çalışanlarında bu etki büyüklüğü (r:-411) daha yüksek ve orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak, bulgular, gelecekteki araştırmalara rehberlik etmeye yardımcı olan işten ayrılma niyetini belirlemede örgütsel özdeşleşmenin önemi hakkında ampirik kanıtlar sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Özdeşleme, İşten Ayrılma Niyeti, Meta Analiz, Etki Büyüklüğü

The Relationship Between Organizational Identification and Turnover Intention: A Meta-Analysis Study

Öz

This study aims to examine the relationship between organizational identification and turnover intention with the meta-analysis method. For this purpose, 32 studies with Pearson correlation coefficient, which examined the relationship between organizational identification and turnover intention, and met the inclusion criteria of the study, published in the national area between 2010 and 2020, were included in the meta-analysis. In the study, effect size, publication bias, heterogeneity tests and moderator role analyzes were performed with the CMA 3.0 program. As a result of the Random Effects Model, the effect size between organizational identification and turnover intention showed a moderate negative correlation (r = -0.353). While the sector played a moderator role in the relationship between organizational identification and turnover intention, and the relationship between organizational identification and turnover intention (r:-0,265) in public sector employees, this effect size was negative and weak in the private sector employees (r:-411) were found to be higher and moderate. The findings provided empirical evidence about the importance of organizational identification in determining turnover intention, which helps guide future research.

Anahtar Kelimeler

Organizational Identification, Turnover Intention, Meta-Analysis, Effect Size

Kaynakça

• Ashforth, B. E., ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of management review, 14(1), 20-39.
• Aypar, S., Sökmen, A. ve Ekmekçioğlu, E. B. (2018). İş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(13), 116-124.
• Başaran, R. (2017). Örgütsel tutum ve davranışların iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisi: ilişkisel psikolojik sözleşmelerin aracılık rolü. Igdir University Journal of Social Sciences, (12).
• Borenstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T. ve Rothstein, H.R. (2009). Introduction to meta- analysis. West Sussex-UK: John Wiley & Sons Ltd.
• Cole, M. S. ve Bruch, H. (2006). Organizational identity strength, identification, and commitment and their relationships to turnover intention: Does organizational hierarchy matter?. Journal of Organizational Behavior: The International journal of industrial, occupational and organizational psychology and behavior, 27(5), 585-605.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.) Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Cho, B., Lee, D. Ve Kim, K. (2014). How does relative deprivation influence employee intention to leave a merged company? The role of organizational identification. Human resource management, 53(3), 421-443.
• Cumming, G. (2013). Understanding the new statistics: Effect sizes, confidence intervals, and meta-analysis. Routledge. Çelik, M., & Yıldız, B. (2018). Hemşirelerde mesleki bağlılık, özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Kamu sektörü ve özel sektör karşılaştırması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 47-75.
• Çınar, O., Karcıoğlu, F. ve Akdaş, K. (2016). İş yaşamında iş tatmini, örgütsel özdeşleme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Erzurum’da bir kamu kurumu örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 4(3), 121-136. Dechawatanapaisal, D. (2018). Nurses' turnover intention: The impact of leader‐member exchange, organizational identification and job embeddedness. Journal of advanced nursing, 74(6), 1380-1391.
• Demir, S. (2020). Örgütsel destek, örgütsel özdeşleşme ve işe yabancılaşma arasındaki yapısal ilişkiler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 288-300.
• Dutton, J. E. ve J. M. Dukerich. (1991). Keeping an eye on the mirror: The role of image and identity in organizational adaptation. Academy of management journal, 34, 517–554.
• Egger, M., Smith, G. D., Schneider, M. ve Minder, C. (1997). Bias in meta-analysis detected by a simple, graphical test. Bmj, 315(7109), 629-634.
• Edwards, M. R. Ve Peccei, R. (2010). Perceived organizational support, organizational identification, and employee outcomes: Testing a simultaneous multifoci model. Journal of Personnel Psychology, 9(1), 17–26.
• Ellis, P., (2010). The essential guide to effect size: Statistical power, meta-analysis, and the interpretation of research results. Cambridge University Press, New York.
• Eryılmaz, T. (2020). Hemşirelerde örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Fındık, M. (2011). Algılanan örgütsel desteğin, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi araştırması: Konya aile hekimleri örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Fındıklı, M. A. (2014). Algılanan lider desteği ve algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti ilişkisinde örgütsel özdeşlemenin aracılık rolü: İstanbul’da kamu çalışanları üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 136-157.
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10), 3-8.
• Göktepe, E. A., Tunç, P., Yıldırım, O., & Çapuk, S. (2020). Hiyerarşik regresyon modeliyle duygusal emek ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi. Turkish Studies-Social Sciences, 15(1), 101-116.
• Güllüce, A. Ç., Kaygın, E., Zengin, Y., Sağbaş, M. ve Karabal, C. (2019). Stratejik liderlik anlayışının örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi: İstanbul ili örneği. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(7), 30-47.
• Günalan, M. (2016). Kıskançlık, güvencesizlik ve algıların ayrılma niyeti ve performans, üzerindeki etkileri: Sağlık sektöründe bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi) Gebze Teknik Üniversitesi, Gebze.
• Güney, A. ve Damar, R. A. A. (2018). Etik iklim algısının örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi. 2nd International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 09-11 Kasım 2018, Kapadokya.
• Hedges, L. V. ve Olkin, I. (1985). Statistical methods for meta-analysis. San Diego, CA: Academic Press.
• Higgins J. P., Thompson S. G., Deeks J. J. ve Altman D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analyses. BMJ: British Medical Journal, 327(7414), 557-560.
• Ji-Young, A. ve Huang, S. (2021). Types of employee training, organizational identification, and turnover intention: Evidence from Korean employees. Problems and Perspectives in Management, 18(4), 517.
• Karadağ, E., Bektaş, F., Çoğaltay, N. ve Yalçın, M. (2015). The effect of educational leadership on students’ achievement: a meta-analysis study. Asia Pasific Education Review, 16(1), 79-93.
• Khanin, D. (2013). How to reduce turnover intentions in the family business: Managing centripetal and centrifugal forces. Business horizons, 56(1), 63-73.
• Kılıç, G. ve Gülen, M. (2019). Algılanan örgütsel desteğin örgütsel özdeşleşmeye ve işten ayrılma niyetine etkisi: Afyonkarahisar örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4): 1570-1588.
• Kreiner, G. E. ve Ashforth, B. E. (2004). Evidence toward an expanded model of organizational identification. Journal of organizational behavior: The international journal of industrial, Occupational and organizational psychology and behavior, 25(1), 1-27.
• Kumar Mishra, S. ve Bhatnagar, D. (2010). Linking emotional dissonance and organizational identification to turnover intention and emotional well‐being: A study of medical representatives in India. Human Resource Management: Published in Cooperation with the School of Business Administration, The University of Michigan and in alliance with the Society of Human Resources Management, 49(3), 401-419.
• Kurtulmuş, M. ve Karabıyık, H. (2016). Farklılıkların yönetiminin öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmesine ve işten ayrılma niyetine etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1324-1341.
• Littel, J. H., Corcoran, J. ve Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. Oxford University Press, New York. Markovits, Y., Davis, A. J., Fay, D. ve Dick, R. V. (2010). The link between job satisfaction and organizational commitment: Differences between public and private sector employees. International public management journal, 13(2), 177-196. Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K. ve Johnson, J. R. (2000). Reconsidering the organizational identification questionnaire. Management communication quarterly, 13(4), 626-658.
• Noel A. Card (2012). Methodology in the social sciences. The Guilford Press, New York.
• Oguegbe, T. M. ve Edosomwan, H. S. (2021). Organizational-based self-esteem and organizational identification as predictors of turnover intention: Mediating role of organizational trust. SEISENSE Journal of Management, 4(2), 56-71.
• O'Neill, J. L. ve Gaither, C. A. (2007). Investigating the relationship between the practice of pharmaceutical care, construed external image, organizational identification, and job turnover intention of community pharmacists. Research in Social and Administrative Pharmacy, 3(4), 438-463.
• Öktem, Ş., Kızıltan, B. ve Öztoprak, M. (2016). Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme araştırmaları dergisi, 8(4), 162-186.
• Park, J. ve Min, H. K. (2020). Turnover intention in the hospitality industry: A meta-analysis. International journal of hospitality management, 90, 102599.
• Riketta, M. (2005). Organizational identification: A meta-analysis. Journal of vocational behavior, 66(2), 358-384.
• Rosenthal, R. (1979). The file drawer problem and tolerance for null results. Psychological Bulletin, 86(3), 638–641. Simon, H. A. (1997). Administrative behavior (4th ed.). New York: The Free Press.
• Solmaz, H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel adaletin aracılık rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Taghrid S. S., Hannah D., Salah A. ve Rateb J. S. (2020). Does ethical leadership reduce turnover intention? The mediating effects of psychological empowerment and organizational identification, Journal of Human Behavior in the Social Environment, 30(4), 410-428.
• The George Washington University (2021, 01 Haziran). Erişim adresi https://himmelfarb.gwu.edu/tutorials/studydesign101/metaanalyses.cfm
• Tolukan, E., Şahin, M. Y.ve Koç, M. (2016). Cimnastik antrenörlerinin örgütsel özdeşleşme düzeyleri ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. Electronic Turkish Studies, 11(8).
• Topçu, M. K. ve Basım, H. N. (2015). Kobi’lerde çalışanların kişilik özelliklerinin örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde psikolojik sözleşme algısının rolü. Turkish Studies, 10(10), 861-886.
• Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
• Turgut, H., Soran, S. ve Ateş, M. F. (2017). Örgütsel özdeşleşme işten ayrılma niyeti ilişkisinde psikolojik dayanıklılığın aracı rolü. Uluslararası iktisadi ve idari incelemeler dergisi, 16, 577-592.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: Savunma sektöründe bir araştırma. Atatürk Üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 14(1), 209-232.
• Türkoğlu, G.(2018). Relatıonships between organizational identification and work engagement, job satisfaction and turnover intention in family firms. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Uğural, M. N. (2016). Türk inşaat sektöründe benlik (özerk-ilişkisel), prestij ve özdeşleşme algısının işten ayrılma niyeti üzerine etkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Uzun, T. (2018). Öğretmenlerin algıladığı örgütsel destek ile örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Örgütsel güvenin aracı rolü. Karadeniz sosyal bilimler dergisi, 10(18), 133-155.
• Üstün, U. ve Eryılmaz, A., (2014) Etkili araştırma sentezleri yapabilmek için bir araştırma yöntemi: Meta-analiz. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(174), 1-32.
• Van Dick, R., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner, U., Ahlswede, O., Grubba, C. ve Tissington, P. A. (2004). Should I stay or should I go?: Explaining turnover intentions with organizational identification and job satisfaction. British journal of management, 15(4), 351–360.
• Van Knippenberg, D. ve Sleebos, E. (2006). Organizational identification versus organizational commitment: Self-definition, social exchange and job attitudes. Journal of organizational behavior, 27(5), 571–584.
• Wiesenfeld, B. M., Raghuram, S. ve Garud, R. (1999). Communication patterns as determinants of organizational identification in a virtual organization. Organization science, 10(6), 777-790.
• Yaman, T. (2011). Yöneticilerin paternalist (babacan) lider davranışlarının çalışanların örgütsel özdeşleşmelerine, iş performanslarına ve işten ayrılma niyetlerine etkisi: Özel sektörde uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Kara Harp Okulu, Ankara.
• Yavan, A. A., Sökmen, A. ve Bıyık, Y. (2018). Karizmatik liderlik ve örgütsel özdeşleşmenin iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisi. İşletme araştırmaları dergisi, 10(1), 898-913.