“SİS” “SİSTE SÖYLENİŞ” VE “SONUÇ” ŞİİRLERİ ÇERÇEVESİNDE ÜÇ ŞAİR: TEVFİK FİKRET, YAHYA KEMAL VE BAUDELAIRE

Yıl 2008, Cilt: 10 Sayı: 3, 181 - 198, 01.12.2008

Hilmi Uçan

Öz

Fransa’da modern şiirin temellerinde C.Baudelaire vardır. Edebiyat tarihçiliğine bir disiplin getiren G.Lanson Baudelaire'i bir ınnağa benzetir. Baudelaire, aynı zamanda sanayi devrimi sonrası oluşan modern dünyanın ressamıdır. Türk şiirinde de Baudelaire’in etkisi büyüktür. Hatta diyebiliriz ki her şairimiz biraz Baudelaire’ci olmakla suçlanmıştır. Baudelaire’in Le Spleen de Paris adlı nesir-şiir şeklinde yazılmış olan kitabının sonunda “Epilogue” adlı bir şiiri vardır. Bu şiir başkent Paris’i betimleyen bir şiirdir. Tevfık Fikret’in de “Sis” adlı şiiri, Yahya Kemal’in de “Sis”e bir karşılık olarak yazdığı “Siste Söyleniş” şiirleri de başkent İstanbul’u betimler. Bu şehir betimlemeleri çerçevesinde ortaya bir bakış açısı, bir dünya görüşü konulur. “Sis” şiiri ile “Epilogue” şiiri arasında metinler arası ilişkiler de vardır.
Bu yazıda “Sis” ve “Epilogue” şiirleri arasındaki metinler arası ilişkiye dikkat çekilecek; üç şiir çerçevesinde şiirdeki öznelerin dünyaya bakış açıları; Tevfık Fikret ve Yahya Kemal’in düşünceleri, şiir anlayışları ve Batı şiiri karşısındaki duruşları açıklanmaya çalışılacaktır.

C.Baudelaire is a famous in modern French poetry. G.Lanson who created a discipline in Literature Historianship considers Baudelaire as a creek. At the same time, Baudelaire is painter of modern world in the post¬industrial revolution. Turkish poetry was highly affected from Baudelaire. Even, it can be said that every poet was accused of being affected by Baudelaire. There is a poem called “Epilogue” his book titled Le Spleen de Paris. This poem depicts the capital, Paris. Similarly, Tevfık Fikret’s Sis poem and Yahya Kemal’s “Siste Söyleniş” poem written as respond to “Sis” depict the capital, İstanbul.
In these depictings, a view and perspective of world are presented. There is relationship between Sis and Epilogue. In this article, it will be pointed on the relationship between “Sis” and “Epilogue”. Moreover, using three poems, subjects’ perspectives of world in the poems, Tevfik Fikret’s and Yahya Kemal’s toughts, their understanding of poetry and their stands towards Western poetry.

Anahtar Kelimeler

C.Baudelaire , Tevfık Fikret , Yahya Kemal , Epilogue , Sis , Siste Söyleniş.

Kaynakça

• ANDI, Mehmet Fatih. (2007), “Saray Karşısında Tevfık Fikret”, Bir Muhalif Kimlik Tevfık Fikret, (Haz.B.Rona-Z.Toprak), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• ARTUN, Ali. (2007), (Sunuş Yazısı), C.BAUDELAİRE, Modern Hayatın Ressamı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• ATAÇ. Nurullah. (1958), Okuruma Mektuplar, İstanbul: Varlık Yayınları.
• AYVAZOĞLU, Beşir. (2005), “Yahya Kemal’e Göre Tevfık Fikret”, Türk Edebiyatı Dergisi, İstanbul, Sayı:385.
• BAUDELAIRE, Charles. (2006), Le Spleen de Paris. Paris: Gallimard.
• BERMAN, Marshall. (2006), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, 10.Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BEY ATLI, Yahya Kemal. (2006), Siyasi ve Edebi Portreler. İstanbul: YKY.
• BEYATLI, Yahya Kemal. (1984), Edebiyata Dair, 2.Baskı, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
• BEYATLI, Yahya Kemal. (1984), Edebiyata Dair, 2.Baskı, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
• BEYATLI, Yahya Kemal. (2005), Eğil Dağlar, İstanbul: YKY.
• COPPÉE, François. (Tarihsiz), Oeuvres de F.Coppée, (Poésies 1864-1868), Paris: Edition A.Lemerre
• KAPLAN. Mehmet. (1998), Şiir Tahlilleri l, 16.Baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KARAKOÇ, Sezai (2007), Gün Doğmadan: Şiirler, 6.Baskı, İstanbul: Diriliş Yayınları.
• KARAKOÇ, Sezai. (2007). Edebiyat Yazıları 11 (Dişimizin Zarı), 3.Baskı, İstanbul: Diriliş Yayınları.
• KARAKOÇ. Sezai. (2000), Edebiyat Yazıları IH Eğik Ehramlar, 2.Baskı. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• KARAOSMANOGLU, Yakup Kadri. (1969), Gençlik ve Edebiyat Hatıraları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl. (1975), Bâbıâli. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
• KORKUT. ECE. (1996), “Şiirde Duygu Değeri ve Aşk”,, Hacettepe Üııiv. Eğt. Fak. Dergisi. Sayı: 12, Ankara.
• LANSON, Gustave. (1951), Histoire de la Littérature Française, Paris: Hachette Yayınevi.
• MEHMET TEVFİK. (16 Şaban 1311 / 10 Şubat 1309 / 22 Şubat 1894), “Tebrîk-i Velâdet-i Pür-meymenet-i Hazret-i Hilâfetpenâhî ve Arz-ı Şükrân”, Mâlûmât, Birinci Sene, Nr: 1, s. 1.
• MEHMET TEVFİK. (19 Ağustos 1307), “Sitâyiş-i Hazret-i Şehriyârî”, Mirsâd, Nr:24.
• OKTAY, Ahmet. (1991), Zamanı Sorgulamak, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• SÜREYA, Cemal. ( 1976), Şapkam Dolu Çiçekle, İstanbul: Ada Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (2001), 19. Asır Türk Edebiyatı, 9.Baskı, İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. ( 1937), Tevfik Eikret, İstanbul: Sühûlet Kitabevi.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (2004), Edebiyat Dersleri, 4.Baskı, İstanbul: YKY.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (1963), Yahya Kemal, İstanbul: Yahya Kemal’i Sevenler Cemiyeti Neşriyatı.
• TANYOL, Cahit. (1985), Türk Edebiyatında Yahya Kemal, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• TARH AN, Abdülhak Hamit. (1 Eylül 1333 /20 Ağustos 1918), “Kehanet Değil Keramet”, Muallim, İstanbul, (Nüsha-i Mahsûsa, Tevfik Fikret), Yıl:2, C:2, Sayı: 14, Şehzadebaşı Evkâf-ı İslâmiye Matbaası.
• UÇMAN, Abdullah. (2005), “Tevfik Fikret ve Şiiri”, Türk Edebiyatı Dergisi, İstanbul, Sayı: 385.
• YÖNTEM. Ali Canip. (1 Eylül 1333 / 20 Ağustos 1917), Muallim (Nüsha-i Mahsûsa), Şehzadebaşı Evkâf-ı İslâmiye Matbaası.