Türkiye’deki Yerli Turistlerin Yabancılaşma Düzeyi ve Otantiklik Arayışı İlişkisi

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 3, 1239 - 1254, 29.09.2025

Yasin Bulut

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1312592

Öz

Yabancılaşma ve bununla ilgili olarak ortaya çıkan otantiklik arayışı, sosyoloji, psikoloji ve turizm disiplinlerinin bir kesişme noktası durumundadır. Araştırmada, Türkiye’deki yerli turistlerin yabancılaşma düzeyi ile otantiklik arayışı arasındaki ilişkinin varlığını ve seyahat amacı farklılığının yabancılaşma düzeyi ya da otantiklik arayışı üzerinde etkili bir unsur olarak belirip belirmediğini tespit etmek, amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırma verileri, Türkiye’nin farklı bölgelerinde kültür, inanç, gezi-eğlence-dinlenme, sağlık ve akraba-memleket ziyareti olmak üzere beş farklı turizm türüne yönelik seyahat eden 479 yerli turistten yüz yüze gerçekleştirilen anketler aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucuna göre yerli turistlerin yabancılaşma düzeyinin artmasının otantiklik arayışını da pozitif yönde etkilediği, ancak yerli turistlerin farklı seyahat amaçlarına göre yabancılaşma düzeylerinde ya da otantiklik arayışlarında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Türkiye’deki yerli turistlerin yabancılaşma düzeyinin düşük düzeyli de olsa otantiklik arayışlarını etkilemesi, turistik destinasyon, işletme ve ürün geliştiriciler için otantiklik ve geleneksel halk kültürü odaklı ürün/hizmet geliştirilmesinin önemine ve bu doğrultuda, bireylerin geçmiş ile bağ kurmasını sağlayan her tür nesnenin, kültürel ve sanatsal değerin daha fazla ön plana çıkarılmasının bir gereklilik olduğuna işaret etmektedir. Ayrıca, araştırma sonuçlarının farklı amaçla seyahat eden turistlerin destinasyon seçimi ve satın alma davranışlarını daha iyi anlamada ve buna bağlı olarak turistin beklentilerine yönelik ürün arzının şekillenmesinde yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İç turizm , Yerli turist , Yabancılaşma , Otantiklik , Otantiklik arayışı

The Relationship Between The Level of Alienation and Seeking Authenticity of Domestic Tourists in Türkiye

Öz

Alienation and the related seeking authenticity are at the intersection of sociology, psychology and tourism disciplines. In the research, it is aimed to determine the existence of the relationship between the alienation level of domestic tourists in Türkiye and the seeking authenticity and whether the difference in travel purpose appears as an effective factor on the level of alienation or the seeking authenticity. In this context, research data were collected through face to face surveys from 479 domestic tourists traveling for five different types of tourism in different regions of Türkiye: culture, belief, travel-entertainment-rest, health and relative-hometown visit. According to the results of the research, it has been determined that the increase in the level of alienation of domestic tourists has a positive effect on the seeking authenticity, but there is no significant difference in the level of alienation of domestic tourists according to different travel purposes or in their seeking authenticity. The fact that the level of alienation of domestic tourists in Türkiye affects their seeking authenticity, albeit at a low level, highlights the importance of developing products/services focused on authenticity and traditional folk culture for tourist destination, business and product developers, and in this direction, it points out that it is a necessity to bring cultural and artistic values to the forefront of all kinds of objects that enable individuals to connect with the past. It is thought that the results of the research can help to better understand the destination choice and purchasing behavior of tourists traveling for different purposes, and accordingly, to shape the product supply for the expectations of the tourist.

Anahtar Kelimeler

Domestic Tourism , Domestic Tourist , Alienation , Authenticity , Seeking Authenticity

Kaynakça

• Akdeniz, E. B. (2012). J.P. Sartre'de yabancılaşma fenomeni. Karakoyun Yayınları.
• Akgün, İ. (2015). Türk toplumunda değişme süreci ve yabancılaşma-din ilişkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akgündüz, Y. (2016). Turist, turizm ve turist psikolojisi. İçinde E. Duran ve C. Aslan (Eds.), Turizmin sosyal psikolojik dinamikleri, (ss. 31-45). Paradigma Akademi Yayınları.
• Aktaş Polat, S. ve Polat, S. (2016). Turizm perspektifinden yabancılaşmanın sosyo-psikolojik analizi: Günlük yaşamdan turistik yaşama yabancılaşma döngüsü. Sosyoekonomi, 24(28), 235-253.
• AKTOB-Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği, (2014). Yurtiçi seyahat pazarı araştırması. Erişim adresi: https://www.yumpu.com/tr/document/view/39263116/yurtici seyahat-pazari-arastirmasi-2014 (Erişim Tarihi: 23 Mayıs 2018).
• Akyıldız, H. ve Dulupçu, M. A. (2003). Kavramsal ve diyalektik bir süreç olarak yabancılaşma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(3), 27-48.
• Ana Britannica, (2018). Alienation: Causes, effects and solutions. Erişim adresi: https://global.britannica.com/topic/alienation-society (Erişim Tarihi: 20 Haziran 2018).
• Atılgan, Z. (2010). Anomi ve yabancılaşma bağlamında İstanbul'daki kapkaç olaylarına bakış [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berber, Ş. (2003). Sosyal değişme katalizörü olarak turizm ve etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 205-221.
• Bulut, Y. (2018). Yerli turistlerin yabancılaşma düzeyine göre otantiklik arayışı [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cohen, E. (1979). A phenomenology of tourist experience. Sociology, 13(2), 179-201.
• Cohen, E. (1988). Authenticity and commoditization in tourism. Annals of Tourism Research, 15(3), 371-386.
• Dann, G. (1977). Anomie, ego-enhancement and tourism. Annals of Tourism Research, 4(4), 184-194.
• Descartes, R. (2015). Yöntem üzerine konuşma (M. Erşen, Çev.). Say Yayınları.
• Doğan, H. Z. (2004). Turizmin sosyo-kültürel temelleri. Detay Yayıncılık.
• Doğan, İ. (1998). İletişim ve yabancılaşma. Sistem Yayıncılık.
• Freud, S. (2016). Kültürdeki huzursuzluk (V. Atayman, Çev.). Say Yayınları.
• Fromm, E. (2014). Sağlıklı toplum (Y. Salman ve Z. Tanrısever, Çev.). Payel Yayıncılık.
• Goffman, E. (1959). The presentation of self in everyday life. Doubleday Publishing.
• Goldman, B. ve Kernis, M. (2002). The role of authenticity in healthy psychological functioning and subjective well-being. Annals of the American Psychotherapy Association, 5(6), 18-20.
• Gül, A. (2010). Benlik düzenleme odakları, otantiklik ve ilişkisel/özerk benlik ketlenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gülüm, E. (2015). Yaratıcı turizm - halk kültürü ilişkisi ve yerelin popülerleşmesi. Milli Folklor, (105), 87-98.
• Harter, S. (2002). Authenticity. İçinde C. R. Synder, ve S. J. Lopez (Eds.), Handbook of Positive Psychology, (ss. 382-395). Oxford University Press.
• Heidegger, M. (2017). Teknoloji ve insanlığın geleceği (A. Aydoğan, Çev.). Say Yayınları.
• Kohn, M. ve Schooler, C. (1983). Work and personality: an inquiry into the impact of social stratification. Ablex Publishing Corporation.
• Kongar, E. (2001). Toplumsal değişme kuramları ve Türkiye gerçeği. Remzi Kitabevi.
• Lanquar, R. (1991). Turizm ve seyahat sosyolojisi (G. Ö. Kayır, Çev.). İletişim Yayınları.
• MacCannell, D. (1973). Staged authenticity: arrangements of social space in tourist. American Journal of Sociology, 3(79), 589-603.
• MacCannell, D. (1976). The tourist: a new theory of the leisure class. Schocken Books.
• MacCannell, D. (1989). The tourist - a new theory of the leisure class. With a New Introduction by the Author.
• Marcuse, H. (2015). Tek boyutlu insan. İdea Yayınevi.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınhay ve D. Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Marx, K. (2017). Yabancılaşma. Sol Yayınları.
• McLuhan, M. ve Powers, B. R. (2015), Global köy (B. Ö. Düzgören, Çev.). Scala Yayıncılık.
• Moore, K., Cushman, G. ve Simmons, D. (1995). Behavioral conceptualization of tourism and leisure. Annals of Tourism Research, 22(1), 67-85.
• Nash, D. (1981). Tourism as an anthropological subject. Current Anthropology, 22(5), 461-481.
• Özbudun, S., Markus, G. ve Demirer, T. (2008). Yabancılaşma ve.... Ütopya Yayınevi.
• Özel, İ. (2016). Üç zor mesele. Tiyo Yayıncılık.
• Rickly-Boyd, J. M. (2013). Alienation: Authenticity's forgotten cousin. Annals of Tourism Research, 40, 412-415.
• Rızaoğlu, B. (2004). Turizm ve toplumsallaşma. Detay Yayıncılık.
• Sedmak, G. ve Mihalic, T. (2008). Authenticity in mature seaside resorts. Annals of Tourism Research, 35(4), 1007-1031.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
• Sekaran, U. (2000). Research methods for business: a skill building approach. John Wiley & Sons Publishing.
• Shim, C. S. (2013). Postmodern tourism as signification: Definitional constructs of authenticity in the context of tourism and their influence on the urban tourist experience [Unpublished Doctoral Thesis]. University of Illinois at Urbana-Champaign.
• Steiner, C. J. ve Reisinger, Y. (2006). Understanding existential authenticity, Annals of Tourism Research, 33(2), 299-318.
• Şavran, T. G. (2009). Sosyolojide nicel ve nitel araştırma yöntemleri. İçinde N. Suğur (Eds.), Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• TDK, (2018). Türk Dil Kurumu. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 28 Mart 2018).
• Toffler, A. (1981). Gelecek korkusu şok (S. Sargut, Çev.). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Tolan, B. (1980). Çağdaş toplumun bunalımı: anomi ve yabancılaşma. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademi Yayınları.
• Trilling, L. (1972). Sincerity and authenticity. Harvard University Press.
• Urry, J. (2009). Turist bakışı (E. Tataroğlu ve İ. Yıldız, Çev.). Bilgesu Yayıncılık.
• Urry, J. (2018). Mekanları tüketmek (R. G. Öğdül, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Wang, N. (1999). Rethinking authenticity in tourism experience. Annals of Tourism Research, 26(2), 249-270.
• Weber, M. (2011). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu (M. Köktürk, Çev.). Bilgesu Yayıncılık.
• Xue, L., Manuel-Navarrete, D. ve Buzinde, C. N. (2014). Theorizing the concept of alienation in tourism studies. Annals of Tourism Research, 44, 186-199.
• Yeniçeri, Ö. (1997). Yozlaşma ve yabancılaşmaya karşı itirazlar. Töre Yayınları.