Türkiye’de Toplumsal Kurumlara Yönelik Güven ve Suç Korkusu Arasındaki Bağ: Sosyal Sermaye

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 3, 1145 - 1165, 29.09.2025

Mustafa Kemal Şan , Engin Durukan Abdulhakimoğulları , Osman Aydoğan

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1670765

Öz

Bu çalışmanın amacı toplumsal kurumlara yönelik güven ve suç korkusu arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Güven duygusu, toplumsal ağlar ve normlarla birlikte sosyal sermayeyi oluşturan ana unsurlardan biridir. Sosyal sermaye açısından zengin, karşılıklı güvenin yüksek olduğu toplumlarda, bir suçun mağduru olmaya yönelik korku anlamına gelen suç korkusunun düşük olması beklenmektedir. Bu kapsamda çalışmanın iki araştırma sorusu bulunmaktadır: Bunlardan ilki “Farklı suç türlerine yönelik suç korkusu, hangi toplumsal kurumlara duyulan güven eksikliğiyle ilişkilidir?” İkincisi ise “Toplumsal kurumlara yönelik güven eksikliği, Dünya Değerler Araştırması'ndan (DDA) elde edilen güven verileriyle ne ölçüde örtüşmektedir?” şeklindedir. Araştırmanın veri kaynaklarını Twitter (X) üzerinden suçla ilişkili anahtar kelimeler aracılığıyla 41122 gönderi ve 1990-2018 yılları arasında Türkiye’de 6 defa yapılan Dünya Değerler Araştırması’nın (DDA) toplumsal unsurlara yönelik güvene ilişkin anket verileri oluşturmaktadır. Yapılan içerik analizi neticesinde elde edilen bulgulara göre bireylerin toplumsal unsurlara olan güvensizliği ile suç korkusu arasındaki ilişki doğrulanmıştır. Buna paralel olarak Dünya Değerler Araştırması’nda toplumsal kurumlara yönelik güven düzeyi sonuçları ile bu araştırmadan elde edilen sonuçlar arasında paralellik olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak toplumsal kurumlara olan güven eksikliği, sosyal sermayenin düşük düzeyde olmasıyla ilişkiliyken bu durum suç korkusunun nedeni olarak toplumsal kurumlara yönelik güvensizlikle de ilişkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sermaye , Güven , Suç Korkusu , Dünya Değerler Araştırması , Toplumsal Kurumlar , Mağduriyet

The Link Between Trust in Social Institutions and Fear of Crime in Turkey: Social Capital

Öz

The study aims to determine the relationship between trust in social institutions and fear of crime. Trust is one of the major elements that constitute social capital, along with social networks and norms. In communities affluent in social capital, where mutual trust is high, it is expected that fear of crime, which means the fear of being a victim of a crime, will be low. In this context, the study has two research questions. The first one is, “Fear of crime for different types of crimes is related to the lack of trust in which social institutions?” The second one is; “To what extent does the lack of trust in social institutions overlap with the trust data obtained from the World Values Survey (WVS)?”. The study's data sources consist of 41122 posts on Twitter (X) using crime-related keywords and the survey data on trust in social elements from the World Values Survey (WVS), which was conducted 6 times in Turkey between 1990-2018. According to the findings obtained from the content analysis, the relationship between individuals' distrust of social elements and fear of crime was confirmed. In parallel with this, it was determined that there is a parallelism between the results of the level of trust in social institutions in the World Values Survey and the results obtained in this research. As a result, while a lack of trust in social institutions is associated with low levels of social capital, this situation shows that it is also related to distrust in social institutions as a cause of fear of crime.

Anahtar Kelimeler

Social Capital , Trust , Fear of Crime , World Values Survey , Social institutions , Victimhood.

Kaynakça

• Accorsi, P., ve Krebs, R. R. (2024). The Soldier in the State: Explaining Public Trust in the Armed Forces. Comparative Political Studies, 0(0). https://doi.org/10.1177/00104140241306956
• Benesh, S. C. (2006). Understanding public confidence in American courts. The Journal of Politics, 68(3), 697–707.
• Bjornskov, C. (2007). Determinants of generalized trust: A cross-country comparison. Public Choice, 130(1), 1-21.
• Bourdieu, P. (2002). The forms of capital. In N. W. Biggart (Ed.), Readings in Economic Sociology. 280-291. Oxford: Blackwell Publishing,
• Burt, R. S., Cook, K. S., Lin, N. (2001). Social capital: Theory and research. Aldine de Gruyter.
• Cenker Özek, İ. C. (2019). “Sizce, insanların çoğuna güvenilir mi?” Türkiye’de Genelleştirilmiş Güven Üzerine Ampirik Bir Analiz. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 291-310. https://doi.org/10.21547/jss.457849
• Coleman, J.S. (1988). “Social capital in the creation of human capital”. American Journal of Sociology, 94, 95-120
• Coleman, J. S. (1994). Foundations of social theory. The Belknap Press of Harvard University Press.
• Creswell, J.W. (2016). Araştırma Deseni Nicel, Nitel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çev.Ed. Selçuk Beşir Demir), 2. Baskı, Ankara: Eğiten Kitap.
• Curiel, R. P., Cresci, S., Muntean, C. I., Bishop, S. R. (2020). “Crime and its Fear in Social Media.” Humanities and Social Sciences Communications, 6(1), 1-12.
• Çakı, F. (2014). Türk Sosyolojisinde Yeni Bir Alan: Gönüllülük Araştırmaları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(29), 185-202.
• Dolu, O., Uludağ Ş., Doğutaş, C. (2010). “Suç korkusu: Nedenleri, sonuçları ve güvenlik politikaları ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 57-81.
• Drakulich, K. M. (2013). “Perceptions of the Local Danger Posed by Crime: Race, Disorder, Informal Control, and the Police.” Social Science Research 42(3), 611–32. doi:https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2012.12.012
• Ferguson, K. M., Mindel, C. H (2007). Modeling fear of crime in Dallas neighborhoods. Crime & Delinquency, 53, 322-349.
• Field, J. (2008). Sosyal sermaye. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Fukuyama, F. (2020). Güven: Sosyal erdemler ve refahın yaratılması. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 2020.
• Gainey, R., Alper, M., Chappell, A. T. (2011). “Fear of crime revisited: Examining the direct and indirect effects of disorder, risk perception, and social capital.” American Journal of Criminal Justice, 36, 120-137.
• Geddie, M. W., DeFranco, A. L., Geddie, M. F. (2005). “A comparison of relationship marketing and guanxi: Its implications for the hospitality industry.” International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17, 614-632.
• Giddens, A. (2018). Modernliğin Sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdil), 8.Basım, İstanbul: Ayrıntı.
• Green G., Grimsley M., Suokas A., Prescott M., Jowitt T., Linacre R. (2000). Social capital, health and economy in south yorkshire coalfield communities. Center for Regional Economic and Social Research.
• Han, S. (2020). “Compositional and contextual associations of social capital and fear of crime.” Deviant Behavior, 42, 718-732.
• Hardyns, W., Snaphaan, T., Pauwels, L.J.R., Vyncke, V., Willems, S.(2019). “A multilevel analysis of collective efficacy, neighborhood disorder, and individual social capital on avoidance behavior”. Crime & Delinquency, 65(7), 994-102.
• Hawdon, J. E., Ryan, J., Griffin, S. P. (2003). Policing tactics and perceptions of police legitimacy. Police Quarterly, 6(4), 469–491.
• Hirtenlehner, H. ve Farrall, S. (2013). Anxieties about modernization, concerns about community, and fear of crime. International Criminal Justice Review, 23(1), 5-24. https://doi.org/10.1177/1057567712475307
• Karakuş, Ö.(2013). “Suç korkusunun sosyolojik belirleyenleri: Sosyal sermaye mi? Sosyal kontrol mü?”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 1-19.
• Krause, K. (2014). Supporting the iron fist: crime news, public opinion, and authoritarian crime control in guatemala. Latin American Politics and Society, 56(01), 98-119. https://doi.org/10.1111/j.1548-2456.2014.00224.x
• Krishna, Anirudh. (2002). Active social capital: Tracing the roots of development and democracy. Columbia University Press.
• Lin, K. (2023). A Cross-National Multilevel Analysis of Fear of Crime: Exploring the Roles of Institutional Confidence and Institutional Performance. Crime & Delinquency, 69(12), 2437-2459. https://doi.org/10.1177/00111287221074954
• Lo, T. Y.,- Wolff, K.T., Liu, Yu-Hsuan., Tsai, H.(2023). “Community policing, social capital, and residents’ feelings of safety in Taiwan”. Police Practice and Research, 24(1), 90-108.
• Manaf, H. A., Mohamed, A. M., Sabtu, Z. A. (2019). “Examining the impact of voluntary patrol unit on social capital development in Malaysia”. International Journal of Public Sector Performance Management, 5(1), 63-80.
• Maslow A. (1954). Motivation and personality. Harper & Row.
• Matthews, T., Johnson, L. M., & Jenks, C. (2011). Does religious involvement generate or inhibit fear of crime?. Religions, 2(4), 485-503.
• Putnam, Robert. (2010). Tek başına bowling: Amerika’nın azalan sosyal sermayesi. In M. M. Şahin & A. Z. Ünal (Eds.), Sosyal sermaye: Kuram uygulama eleştiri (121-142). Değişim Yayınları.
• Önderman, M. (2007). Türkiye’de Devlet, Sosyal Kontrol ve Öznellik. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir (Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Putnam, R.D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Renewal of American Cımmunity. New York: Simon and Schuster.
• Roberts, B., Stickley, A., Petticrew, M., McKee, M. (2010). “The influence of concern about crime on levels of psychological distress in the former Soviet Union”. Journal of Epidemiology & Community Health, 66, 433-439.
• Rothstein B. (2003). Social capital, economic growth and quality of government: The causal mechanism. New Political Economy, 8(1), 49–71. https://doi.org/10.1080/1356346032000078723.
• Saldana, J. (2019). Nitel Araştırmacılar İçin Kodlama El Kitabı. Aysel Tüfekçi Akcan, Süleyman Nihat S ¸ad (Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Sargeant, E., Liu, Y., St John, N., Hong, N. F., Huu, T., Chen, J., Mazerolle, L. (2017). “Social capital and fear of crime in Brisbane”. Journal of Sociology, 53/3, 637-652. https://doi.org/10.1177/1440783317704992
• Schwadel, P., & Anderson, A. L. (2022). Religion and Americans’ Fear of Crime in the 21st Century. Review of Religious Research, 64(1), 145-161. https://doi.org/10.1007/s13644-021-00478-7
• Skogan, W. G. (2009). Concern About Crime and Confidence in the Police: Reassurance or Accountability? Police Quarterly, 12(3), 301-318. https://doi.org/10.1177/1098611109339893
• Swatt, M. L., Varano, S. P. - Uchida, C. D., Solomon, S. E. (2013). Fear of crime, incivilities, and collective efficacy in four Miami neighborhoods. Journal of Criminal Justice, 41/1, 1-11.
• Singer, A. J., Chouhy, C., Lehmann, P. S., Walzak, J. N., Gertz, M., & Biglin, S. (2019). Victimization, Fear of Crime, and Trust in Criminal Justice Institutions: A Cross-National Analysis. Crime & Delinquency, 65(6), 822-844. https://doi.org/10.1177/0011128718787513
• Steinmann, J.-P. (2024). Faithful and fearful: Does religion promote or reduce fear of crime in Germany? European Journal of Criminology, 21(5), 631-664. https://doi.org/10.1177/14773708241226824
• Şan, M. K. (2007).Bilgi toplumuna geçişte sosyal sermayenin taşıdığı önem ve Türkiye gerçeği. Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 2, 70-106.
• Şan, M. K., Akyiğit, H. (2015). Sosyal Sermaye Tartışmaları ve Türkiye’de Sosyal Sermayenin Ölçülmesi Sorunu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 123-134.
• Şenol, D. – Gülver, Ö. (2020). “Suçun sosyal psikolojik maliyeti: Suç korkusu ve suç korkusuna neden olan faktörler.” Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi / Journal of Social and Cultural Studies, 5, 25-41.
• Vieno, A., Lenzi, M., Roccato, M., Russo, S., Monaci, M. G., Scacchi, L. (2016).“Social capital and fear of crime in adolescence: A multilevel study.” American Journal of Community Psychology, 58/1-2, 100-110.
• Vieno, A., Roccato, M. Russo, S. (2013). “Is fear of crime mainly social and economic insecurity in disguise? A multilevel multi-national analysis”. Journal of Community & Applied Social Psychology, 23, 519-535.
• Woolcock M., Narayan D. (2000). Social capital: Implications for development theory, research, and policy. The World Bank Research Observer, 15(2), 225–249. https://doi.org/10.1093/wbro/15.2.225
• World Values Survey. (t.y.-a). What we do. https://www.worldvaluessurvey.org/WVSContents.jsp?CMSID=WhatWeDo 22.02.2025
• Yetim, N. (2012). Ekonomi ve Sosyolojinin Yeni Bir Kavşakta Buluşması: Sosyal Sermaye. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(11), 91-106.
• Zhang, L., Messner, S. . F - Liu, J., Zhuo, Y.A. (2009). “Guanxi and fear of crime in contemporary urban China”. The British Journal of Criminology, 49/4, 472-490.