Finansal Okuryazarlık ile Tasarruf Davranışları İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 1081 - 1103, 29.09.2023

İsmail Fatih Ceyhan , Sema Tosun

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1209199

Cited By: 1

Öz

Finansal bilgi, tutum, davranışlar ve sosyo-demografik niteliklerin, kişilerin tasarruf kararlarında ne düzeyde etkisinin olduğunu anlamak ve bu niteliklerin birbirleriyle olan ilişkilerini test etmek amacıyla yapılan bu araştırmada, Bartın ilinde ikamet etmekte olan kamu ve özel sektörde çalışan toplamda 476 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, finansal okuryazarlık düzeyi ile katılımcıların çalıştıkları kurum tipi, hane halkı geliri, kredi kartı kullanma durumu, yaş, eğitim düzeyi ve aylık gelirleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, tasarruf yapma durumu ile hane halkı gelir düzeyi arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ek olarak, tasarruf davranışlarının yaşa, aylık gelire, medeni duruma, finansal gelişmeleri takip etme sıklığına ve finansal okuryazarlık düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bartın, Çalışanlar, Finansal Bilgi, Finansal Okuryazarlık, Tasarruf Davranışı.

An Empirical Study on Relation between Financial Literacy and Saving Behaviors

Öz

In this research, which was carried out to understand the effect of financial knowledge, attitudes, behaviors, and socio-demographic characteristics on people's savings decisions and to test the relations of these characteristics with each other, 476 people working in the public and private sectors residing in Bartın province. According to the results of the study, a significant relationship was found between the level of financial literacy and the type of institution where the participants work, household income, credit card usage status, age, education level and monthly income. Furthermore, a significant relationship was found between savings behaviour and household income level. In an additional finding, it has been concluded that saving behaviours show a statistically significant difference according to age, monthly income, marital status, the frequency of following the financial developments and the level of financial literacy.

Anahtar Kelimeler

Employees, Financial Information, Financial Literacy, The Behavior of Saving, Bartın

Kaynakça

• AGARWALLA, S., AMROMIN, G., BEN-DAVID, I., CHOMSISENGPHET, S., & EVANOFF, D. (2015). “Financial Literacy and Financial Planning: Evidence from India”, Journal of Housing Economics, 27: 4-21.
• AKBEN S., E., & ALTIOK Y., A. (2014). “Financial Literacy among Turkish College Students: The Role of Formal Education, Learning Approaches, and Parental Teaching. Psychological Reports: Employment”, Psychology & Marketing, 115(2): 351-371.
• ALMENBERG, J., & SÄVE-SÖDERBERGH, J. (2011). “Financial Literacy and retirement Planning in Sweden”, Journal of Pensioneconomics & Finance, 10(4): 585-596.
• ALTUNIŞIK, R., COŞKUN, R., BAYRAKTAROĞLU, S., & YILDIRIM, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamaları, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
• ANSARI, Y., ALBARRAK, M. S., SHERFUDEEN, N., & AMAN, A. (2023). “Examining the relationship between financial literacy and demographic factors and the overconfidence of saudi investors”. Finance Research Letters, 52 doi:10.1016/j.frl.2022.103582
• AŞIRIM, O. (1994). “Enflasyon ve Tasarruf İlişkisinin Kesintisiz Zaman Modeli”, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tcmb%20tr/tcmb%20tr/main%20menu/yayinlar/arastirma%20yayinlari/calisma%20tebligleri/1996/94-08 12.03.2022
• ATKINSON, A., & MESSY, F. (2012). “Measuring Financial Literacy: Results of the OECD: International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study”, OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No. 15.
• AYÇALAR, M. (2014). Türkiye’nin Düşük Tasarruf Sorununa Davranışsal Yaklaşım. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• BABIARZ, P., & ROBB, C. A. (2014). “Financial Literacy and Emergency Saving”, Journal of Family and Economic Issues, 35: 40-50.
• BARMAKI, N. (2015). Üniversitesi Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Hacettepe Üniversitesi Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• BÉRES, D., & ANDHUZDIK, K. (2012). “Financial Literacy and Macro-Economics”, Public Finance Quarterly, 57(3): 298.
• BOISCLAIR, D., LUSARDI, A., & MICHAUD, P. (2017). “Financial Literacy and Retirement Planning in Canada”, Journal of Pension Economics and Finance 16(3): 277-296.
• BONGINI, P., & CUCINELLI, D. (2019). “University Students and Retirement Planning: Never Too Early”, International Journal of Bank Marketing 37(3): 775-797.
• BOZKURT, E., TOKTAŞ, Y., & ALTINER, A. (2019). “Türkiye’de Tasarruf ve Finansal Okuryazarlık Üzerine Bir Araştırma”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 18(72): 1580-1605. https://doi.org/10.17755/esosder.518727.
• BOZKUŞ, S., & ÜÇDOĞRUK, Ş. (2007). “Hanehalkı Tasarruf Tercihleri-Türkiye Örneği”, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
• BÖHM, P., BÖHMOVÁ, G., GAZDÍKOVÁ, J., & ŠİMKOVÁ, V. (2023). “Determinants of financial literacy: Analysis of the impact of family and socioeconomic variables on undergraduate students in the slovak republic”. Journal of Risk and Financial Management, 16(4). https://doi.org/10.3390/jrfm16040252.
• BROCHADO, A., & MENDES, V. (2021). “Savings and Financial Literacy: A Review of Selected Literature”, European Review of Business Economics, I(1): 61-72; https://doi.org/10.26619/ERBE2021.01.3.
• CHEN, H., & VOLPE, R. (2002). “Gender Differences in Personal Financail Literacy Among College Students”, Financial Services Review, 11: 289-307.
• CUPÁK, A., KOLEV, G., & BROKEŠOVÁ, Z. (2019). “Financial Literacy and Voluntary Savings for Retirement: Novel Causal Evidence”, The European Journal of Finance 25(16): 1606-1625.
• ÇEBİ KARASLAN, K. (2020). Hanehalkı Tasaruf Tercihlerinin Kesikli Tercih Modelleriyle İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• ÇOLAK, Ö. F., & ÖZTÜRKLER, H. (2012). “Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’ de Hanehalkı Tasarruf Eğiliminin Analizi”, Bankacılar Dergisi, (82): 3-44.
• DAĞDELEN, T. (2017). Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi ve Aydın İlindeki Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• DE CECCO, S., & ESTACHE, A. (2016). “Is the Belgian Youth Ready to Save for Retirement Under a Defined Contribution Pension System?”, Reflets et Perspectives de la Vie Économique, IV(3): 99-118.
• EITEL, S., & MARTIN, J. (2009). “First-Generation Female College Students' Financial Literacy: Real and Perceived Barriers to Degree Completion”, College Student Journal, 43(2): 616-630.
• ERGENEKON, S. (1996). Tasarruf Eğilimini Etkileyen Sosyolojik Faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• FISHER, P. (2010). “Gender Differences in Personal Saving Behaviors”, Journal of Financial Counseling and Planning, 21(1): 13-24.
• GÜLER, E., & TUNAHAN, H. (2017). “Finansal Okuryazarlık: Hanehalkı Üzerine Bir Araştırma”. İşletme Bilimi Dergisi, 5 (3): 79-104 . DOI: 10.22139/jobs.323261.
• GÜNGÖRMEZ, E., & ALKIŞ, H. (2015). “Örgütsel Adalet Algısının Performans Üzerindeki Etkisi: Adıyaman İli Örneği”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21): 937-967.
• HARRISON, N., & CHUDRY, F. (2011). “Overactive, Overwrought or Overdrawn? The Role of Personality in Undergraduate Financial Knowledge, Decision-Making and Debt”, Journal of Further and Higher Education, 35(2): 149-182.
• HECKMAN, S. J., & GRABLE, J. E. (2011). “Testing the Role of Parental Debt Attitudes, Student Income, Dependency Status, and Financial Knowledge Have in Shaping Financial Self-Efficacy among College Students”, College Student Journal, 45(1): 51.
• HENAGER-GREENE, R., & CUDE, B. J. (2016). “Financial Literacy and Long- and Short-Term Financial Behavior in Different Age Groups”, Journal of Financial Counseling and Planning, 27(1): 3-19.
• HUSTON, S. J. (2010). “Measuring Financial Literacy”, Journal of Consumer Affairs, 44(2): 296-316.
• IRAM, T., BILAL, A. R., & AHMAD, Z. (2023). “Investigating the mediating role of financial literacy on the relationship between women entrepreneurs’ behavioral biases and investment decision making”. Gadjah Mada International Journal of Business, 25(1), 93-118. doi:10.22146/gamaijb.65457
• İŞKUR (2022). İşgücü Piyasası Araştırması Bartın İli 2021 Yılı Sonuç Raporu: 23 https://media.iskur.gov.tr/52052/bartin.pdf , 15.11.2022
• KILIÇ, Y., ATA, H. A., & SEYREK, İ. H. (2015). “Finansal Okuryazarlık: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 14(66): 129-154.
• LOAYZA, N., K., SCHMIDT-HEBBEL, K., & SERVEN, L. (2000). “Saving in Developing Countries: An Overview”, The World Bank Economic Review, 14(3): 393-414
• LOKE, Y. (2017). “The Influence of Socio-demographic and Financial Knowledge Factors on Financial Management Practices of Malaysians”, International Journal of Business and Society, 18: 33-50.
• LUKSANDER, A., BERES, D., HUZDIK, K., & NEMETH, E. (2014). “Analysis of the Factors that Influence the Financial Literacy of Young People Studying in Higher Education”, Public Finance Quarterly, 2: 220-241.
• LUSARDI, A., MITCHELL, O.S., & ANDCURTO, V. (2010). “Financial Literacy Among the Young”, Journal of Consumer Affairs: Special Issue: Financial Literacy, 44(2): 358-380.
• LUSARDI, A., & MITCHELL, O. S. (2014). “The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence”, Journal of Economic Literature, 52(1): 1-9.
• MANDELL, L. (2008). “Financial Literacy of High School Students”, In Handbook of Consumer Finance Research, Springer, New York, Ny. 163-183.
• MARINOV, K. M. (2023). “Financial literacy: Determinants and impact on financial behaviour”. Economic Alternatives, 2023(1), 89-114. doi:10.37075/EA.2023.1.05
• MIREKU, K., APPIAH, F., & AGANA, J. A. (2023). “Is there a link between financial literacy and financial behaviour?” Cogent Economics and Finance, 11(1) doi:10.1080/23322039.2023.2188712
• MURENDO, C., & MUTSONZIWA, K. (2017). “Financial literacy and savings decisions by adult financial consumers in Zimbabwe”, International Journal of Consumer Studies, 41: 95-103. https://doi.org/10.1111/ijcs.12318
• NGUYEN, T., RÓZSA, Z. BELÁS, J., & BELÁSOVÁ, L. (2017). “The Effects of Perceived and Actual Financial Knowledge on Regular Personal Savings: Case of Vietnam”, Journal of International Studies, 10(2): 278-91.
• PRESTON, A., & WRIGHT, R. E. (2023). “Gender, financial literacy and pension savings”. Economic Record, 99(324), 58-83. doi:10.1111/1475-4932.12708
• OECD (2012). https://www.oecd.org/financial/education/oecd-internationalnetwork-on-financial-education.htm 30.06.2022.
• ÖZEN, E., & KAYA, Z. (2015). “Finansal Okuryazarlık Seviyesinin Ölçülmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, 19. Finans Sempozyumu, 21-24 Ekim 2015, Çorum.
• PACFL (2008). President’s Advisory Council on Financial Literacy. Annual Report to the president https://www.academia.edu/6708140/Presidents_Advisory_Council_on_Financial_Literacy_2008_Annual_Report_to_the_President, 15.02.2022.
• PAK, T.-Y., & CHATTERJEE, S. (2016). “Savings Decisions of American Households: The Roles of Financial Literacy and Financial Practice”, Economics Bulletin 36(3): 1486-1496.
• PEIRIS, T. U. I. (2021). “Effect of Financial Literacy on Individual Savings Behavior; the Mediation Role of Intention to Saving”, European Journal of Business and Management Research, 6(5): 94-99.
• PETERSON, W. C. (1994). Gelir, İstihdam ve Ekonomik Büyüme, Çev. Talat Güllap, Atatürk Üniversitesi. No: 763, Erzurum.
• REMUND, D. L. (2010). “Financial Literacy Explicated: The Case for a Clearer Definition in an Increasingly Complex Economy”, The Journal of Consumer Affairs, 44(2): 276-295.
• SARIGÜL, H. (2014), “A Survey of Financial Literacy Among University Students”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 17(64): 207-224.
• SHEFRIN, H., & STATMAN, M. (2000). ''Behavioral Portfolio Theory'', Journal of Financial and Quantitative Analysis, 35(02): 127-151.
• ŞAHİN, M. & BARIŞ, S. (2017). “Finansal Okuryazarlık ve Tasarruf Davranışları: Kamu Çalışanları Üzerine Bir İnceleme”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2): 77-103.
• ŞENGÜR, M., & TABAN, S. (2016). “Türkiye'de Hanehalkı Tasarruflarının Gelir Dışındaki Belirleyicileri”, Optimum: Journal of Economics & Management Sciences/Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1): 29-53.
• ŞENOL, S. (2018). The Impact of Borrowing on Household Saving Behavior The Case of Turkey: 2003–2012. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• ŞİMŞEK, N. (2018). Ocak Ayı Anomalisinin Davranışsal Finans Üzerindeki Yeri: Bist‘te Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi: Kastamonu.
• TEB, (2020). Finansal Okuryazarlık. https://www.teb.com.tr/finansal-okuryazarlik/ , 30.06.2022.
• TEMEL NALIN, H. (2013). “Determinants of Household Saving and Portfolio Choice Behaviour in Turkey”, Acta Oeconomica, 63(3): 309-331.
• TUNA, G., & ULU, M.O. (2016). “Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, (ICAFR 16 Özel Sayısı): 128-141.
• TUNALI, H., & TATOĞLU, F.Y. (2010). “The Analysis of Factors Affecting Investment Choices of Households in Turkey with Multinomial Logit Model”, International Research Journal of Finance and Economics, 40: 186-202.
• TUNCEL, F.B., & POLAT, M. (2022). “Arıcıların Finansal Okuryazarlık Düzeyi: Bingöl Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(42): 488-509.
• WAGNER, J. (2019). “Financial Education and Financial Literacy by Income and Education Groups”, Journal of Financial Counseling and Planning, 30(1):132-141 http://dx.doi.org/10.1891/1052-3073.30.1.132
• ZENGİN, S., YÜKSEL, S., & KARTAL, M.T. (2018). “Türkiye'deki Düşük Hanehalkı Tasarrufuna Neden Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Journal of Yaşar University, 13(49): 86-100.