Neoliberal Hayatlar: Queenpins Filmi Çözümlemesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 107 - 117, 31.01.2024

Miray Ürkmezer

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1277048

Öz

1980’li yıllardan itibaren dünyayı etkileyen neoliberal akım, özünde İkinci Dünya Savaşı sonrasında oluşan Keynezyen Ekonomik Modeli ile refah devletleri anlayışını değiştirerek, klasik liberal ekonomi modelinin önerdiği gibi devletin küçültülmesini ve serbest piyasa ekonomisini temeline almıştır. Onu yeni kılansa küreselleşmenin tüm dünyayı pazar olarak hedeflemesidir. Piyasanın beklentisi; devletin küçüldüğü, sosyal devlet uygulamalarının azaldığı ortamda, bireylerin kendi koşullarını iyileştirerek şartlara adapte olmasıdır. Böylece, koşulları geliştirenler iyi okullarda okuyup iş bulabilir; gelirini artırabilir, iyi sağlık hizmeti, iyi ev, daha fazla tüketim fırsatı ve daha iyi (!) hayata kavuşabilir. Yoksa devletin şartlı destekleriyle piyasada yalnızca tüketici olabilmektedirler. Devlet, kurallarla sınırları belirlemiş, yükümlülükleri olmadan piyasa gözetiminde sorumlu kurum rolüne bürünmüştür. Fakat bireyler kimi zaman kurallar arasındaki boşluklardan faydalanabilmektedir. Bu kuralsızlıkları ifade eden “anomi”yi ortaya çıkarabilmektedir. Bu çalışmada, serbest piyasa ekonomisinde, anomi kavramıyla açıklanabilecek bir statü değiştirme çabasının toplumsal olarak nasıl soruna dönüştüğü ve taraflarca nasıl normalleştirildiği “Queenpins filmi” üzerinden ortaya koymak amaçlanmıştır. Film, neoliberal akımın tüketicilere sunduğu fazlasını tüketme hırsını konu alması, oluşan anomi durumunu detaylı örneklendirdiğinden önemlidir. Film, betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Böylece hem neoliberalizm tüketici ilişkisi hem de bireysel kazanma hırsı ve anomi ilişkisi filminin çözümlemesi üzerinden ortaya konmuştur. Queenpins kelimesi İngilizcede, bir grubun, organizasyonun veya operasyonun başarısı için gerekli olan kadın demektir.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Neoliberal Politika, Anomi, Queenpins, Tüketim Kültürü

Neoliberal Lives: Queenpins Movie Analysis

Öz

The neoliberal movement, changed the Keynesian Economic Model and the Welfare States understanding that emerged after the Second World War, and based it on the downsizing of the state and the free market economy. What makes it new is that the phenomenon of globalization targets the world as a market. The state shrinks and social state practices decreases, individuals adapt to the conditions by improving their conditions. Individuals who cannot fulfill these conditions can take part in the market as consumers with conditional support from the state. Individuals can sometimes take advantage of the gaps between the rules. This situation may reveal "anomie", which refers to irregularities. This study aims to reveal how an effort to change status, which can be explained with the concept of anomie, in an environment where the free market economy prevails, turns into a social problem and how it is normalized by the others through the "Queenpins movie". Queenpins movie was analyzed by descriptive analysis method. Thus, both the neoliberalism consumer relationship and the individual greed for gain and anomie relationship are revealed through the analysis of the movie. “Queenpins” means a woman who is essential to the success of a group, organization or operation.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalism, Neoliberal Politics, Anomie, Queenpins, Consumer Culture.

Kaynakça

• Arslan, Ö.E., & Yavuz, E. (2019). Örgütsel adalet, örgütsel anomi ve örgütsel güven arasındaki ilişki: Otel işletmelerinde bir araştırma. Turkish Studies, 14(2), 113-134.
• Akers, R.S. (2009). Criminological theories introduction, evaluation and application. Oxford University Press, New York.
• Arrighi, G. (2000). Uzun yirminci yüzyıl (Çev. R. Boztemur). Îmge Kitabevi yayınları, Ankara.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi (3. Baskı). Siyasal Yayıncılık, Ankara.
• Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. New York: John Wiley and Sons.
• Coser, L.A. (2010). Sosyolojik düşüncenin ustaları. (Çev. H. Hülür vd.). De-Ki, Ankara.
• Coleman, M. (2014). Anomie: Concept, theory, research promise. Senior Honors Thesis, Oberlin College Sociology Department, Oberlin, OH.
• Dardot, P., & Laval C., (2009). Dünyanın yeni aklı (Çev. I. Ergüden). İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul. Digravio, W. (2021). Filmschoolrejects.com, Queenpins true story. https://filmschoolrejects.com/queenpins-true-story/,10.10.2023.
• Durkheim, E. (1972). Anomy. In A. W. Finifter (Ed.), Alienation and the social system. New York: John Wiley Sons.
• Durkheim, E. (2004). Sosyolojik yöntemin kuralları. (Çev. Ç. C. Saraçoğlu). Bordo Siyah Yayınevi, İstanbul. Durkheim, E. (2017). İntihar (Çev. Ö. Ozankaya), Cem Yayınevi, İstanbul.
• Erkilet, A. (2013). Toplumsal yapı ve değişme kuramları. Hece Yayınları, Ankara.
• Güçlü, İ., & Akbaş, H. (2016). Suç sosyolojisi: Kavram-teori-uygulama. Seçkin Yayıncılık.
• Harvey, D. (2005). Neoliberalism: A brief history. Oxford: Oxford University Press.
• Horney, K. (1950). Neurosis and human growth”. W. W. Norton and Company, New York.
• Karğın, V. (2016). Anomi ve gerilim teorileri. Kriminoloji: Suç teorileri ve uygulamalar, (Ed. E. Muş). Karınca Yayınevi, Ankara.
• Kasapoğlu, A., Ayalp, B., Ö. Gözcü, C., Keser, İ., Kul M., Tekbaş, E., & Yurtseven, Y. (2005). Başlarken, değişen toplumsal yapıda karakter, Ütopya Yayınları, Ankara.
• Kasım, S. (2021). Sosyolojik açıdan bir film okuma denemesi: The apple filmi, Near East University International Journal of Art Culture and Communication, 3(1).
• Kızılçelik, S. (1992). Açıklamalı sosyoloji terimleri sözlüğü. Konya.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (Çev. O. Akınhay, D. Kömürcü). Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Messner, S.F. Rosenfeld R. (1994). Crime and the American dream. Belmont, Calif.: Wadsworth.
• Merton R.K. (1938). Social structure and anomie. American Sociological Review, 3(5), 672-682.
• Merton R.K. (1968). Social theory and social structure (3rd ed.). Free Press, New York
• Merton, R.K. (1973). The oretical and empirical investigations. University of Chicago Press, Chicago.
• Moyer, I.L. (2001). Criminological theories. Sage Publications, London.
• Peck, J., Theodore, N., & Brenner, N. (2009). Postneoliberalism and its malcontents. Antipode, 41, 94–116.
• Raito, P., & Lahelma, E. (2015). Coping with unemployment among journalists and managers. Work, Employment and Society, 29(5), 720–737.
• Read, J. (2012). Homo economicus’un bir soykütüğü: Neoliberalizm ve öznelliğin üretimi, (Çev. Ş. Öztürk). Cogito, S. 70–71, s. 82-95.
• Ritzer, G., & Stepnisky, J. (2013). Çağdaş sosyoloji kuramları ve klasik kökenleri (Çev. I.E. Howison). De-Ki Yayınları. Tuttle, B. (2023). Business Time, “The 40 million counterfeit coupon caper” https://business.time.com/2012/07/19/the-40-million-counterfeit-coupon-caper/, 10.10.2023.
• Sennett, R. (2008). Yeni kapitalizm kültürü, (Çev. B. Onocak), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sennett, R. (1998). Karakter aşınması, (Çev. B. Yıldırım), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Stern, C. (2021). Daily mail, “Arizona women busted 25 million counterfeit coupons inspired new movie” https://www.dailymail.co.uk/femail/article-9789433/Arizona-women-busted-25-MILLION-counterfeit-coupons-inspired-new-movie-Kristen-Bell.html, 10.10.2023
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara. Zizek, S. (2014). Event, Penguin, London.