ÖĞRETMENLERİN SORGULAMA BECERİLERİ İLE İLGİLİ YAPILAN TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, , 159 - 171, 10.11.2023

Biken Taş , Kamil Arif Kırkıç

https://doi.org/10.59320/alanyazin.1252515

Öz

Bu çalışmanın temel amacı eğitim kurumlarında öğretmenlerin sorgulama becerileri ile ilgili yapılan tezlerin incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. YÖK TEZ(Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi) veri tabanından “Sorgulama Becerileri” ile taratılarak 49 teze ulaşılmış ve 2010-2021 yılları arasındaki tezlerden öğretmen ve öğretmen adaylarının sorgulama becerilerini inceleyen 12 tez seçilmiştir. Tezler; tez türüne, yayınlanma yıllarına, enstitüsüne, araştırma yaklaşımına, danışman unvanına ve anahtar kelimelere göre incelenmiş ve toplanan veriler frekans(f) ve yüzde(%) değerleri ile analiz edilmiştir. Seçilen tezler incelendiğinde öğretmenlerin sorgulama becerileri üzerine yüksek lisans alanındaki çalışmaların doktora alanındaki çalışmalardan fazla olduğu, tezlerin yayın yıllarına bakıldığında ise 2019 yılında çalışma sayısının daha fazla olduğu görülmüştür. Bu alandaki çalışmaların Fen Bilimleri enstitüsünde yoğunlaştığı ve tezlerin araştırma yaklaşımları incelendiğinde nicel çalışma sayısının, nitel ve karma çalışmaların önüne geçtiği fark edilmiştir. Tez danışmanlarından Doç. Dr. unvanının tezleri daha fazla yönettiği bilgisine varılmıştır. Kullanılan anahtar kelimeler, kelime bulutuyla gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sorgulama Becerileri, Doküman Analizi, Lisansüstü Tezler, Öğretmenler, Öğretmen Adayları.

EXAMINATION OF THESIS MADE ON TEACHERS' INQUIRY SKILLSABSTRACT

Öz

The main purpose of this study is to examine the theses about the questioning skills of teachers in educational institutions. In the study, the document analysis method, which is one of the qualitative research designs, was used. 49 theses were reached by scanning with "Inquiry Skills" from the YÖK TEZ (Higher Education Council Thesis Center) database, and 12 theses examining the questioning skills of teachers and teacher candidates were selected from the theses between the years 2010-2021. Theses; The thesis was analyzed according to the type of thesis, publication years, institute, research approach, advisor title and keywords, and the collected data were analyzed with frequency (f) and percentage (%) values. When the selected theses are examined, it is seen that the studies in the field of master's studies on the questioning skills of teachers are more than the studies in the field of doctorate, and when the publication years of the theses are examined, the number of studies in 2019 is higher. When the studies in this field were concentrated in the Institute of Science and the research approaches of the theses were examined, it was noticed that the number of quantitative studies outweighed the qualitative and mixed studies. One of the thesis advisors, Assoc. Dr. It has been learned that the title of the title governs the theses more. The keywords used are shown with a word cloud.

Anahtar Kelimeler

Inquiry Skills, Document Analysis, Graduate Theses, Teachers, Teacher Candidates.

Kaynakça

• *4Akçay, A. Karim, (2015). Programlama becerisi öz yeterliğinin problem çözme ve sorgulama becerileri bağlamında incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara. *Aktaş, A.T. (2019). STEM uygulamalarının sınıf öğretmeni adaylarının öz yeterlik inançlarına, STEM farkındalıklarına ve sorgulama becerilerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi. Aydın.
• *Aldan Karademir, Ç. (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi. Aydın. Aldan Karademir, Ç. ve Saracaloğlu, A. S. (2013). Sorgulama becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 56-65.
• Arıkan, R. (2013). Araştırma yöntem ve teknikleri. Nobel Akademi.
• Arslan, A. (2013). Araştırma-sorgulama ve model tabanlı araştırma-sorgulama ortamlarında öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ve kavramsal değişim süreçlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Baş, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinin yapılandırmacı öğrenme ortamına ilişkin algılarının farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 203-215.
• *Bedir, T. (2017). Öğretmen adaylarının sorgulama becerileri ile üst bilişsel farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi. Bartın.
• *Celep Havuz, A. (2019). Araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının sınıf öğretmen adaylarının bilişsel ve duyuşsal becerilerine etkisi. Amasya Üniversitesi. Amasya.
• *Dindar, S. (2018). Okulöncesi öğretmen adaylarının sorgulama becerileri ile yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Okan Üniversitesi. İstanbul.
• Duru, M. K., Demir, S., Önen, F. ve Benzer, E. (2011). Sorgulamaya dayalı laboratuar uygulamalarının öğretmen adaylarının laboratuar algısına tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (33), 25-44.
• Engin, G. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının sorgulama yaklaşımını algılama ve öğretim becerilerinin araştırılması: Türkiye-Hollanda karşılaştırma çalışması. Ege Üniversitesi. İzmir.
• Evrekli, E. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme beceri algılarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
• Gül Z. (2011). Sorgulamaya dayalı öğrenme sürecinde alternatif bir araç ‘t-diyagramı’: enzimler ve enzimlerin çalışmasına etki eden faktörler üzerinde örnek bir uygulama. Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Güney, S. (2017). Fen bilimleri dersinde sorgulamaya dayalı öğrenme ortamında öğretmen geribildirimlerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi. Aydın.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• İlhan, A. Ç. (2004). 21. yüzyılda öğretmen yeterlilikleri http://80.251.40.59/education.ankara.edu.tr/ilhan/makaleler/M21.doc *Karapınar, A. (2016). Sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri, sorgulama becerileri ve bilimsel düşünme yetenekleri üzerindeki etkisi. Celal Bayar Üniversitesi. Manisa.
• Kavcar, C. (2019) Eğitimimizde nitelik-nicelik ve öğretmen sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 113-126.
• Kocagül, M. (2013). Sorgulamaya dayalı mesleki gelişim etkinliklerinin ilköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerine, öz-yeterlik ve sorgulamaya dayalı öğretime ilişkin inançlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• *Kırtak Ad, V.N. (2016). Tam stüdyo modelinin Fen Bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal anlamaları ile sosyal duygusal öğrenme, sorgulama ve bilimsel süreç becerilerine etkisi; Akışkanlar mekaniği örneği. Balıkesir Üniversitesi. Balıkesir.
• Marlow, E. (2001). Assessing: inquiry learning in science. Experiments in Education, 29(4), 59-65. MEB (2001). 21.yüzyıla girerken Türk eğitim sisteminin ihtiyaç duyduğu çağdaş öğretmen profili. Milli Eğitim Basımevi.
• *Nazlı, C. (2019). Argümantasyon tabanlı bilim öğretmeni (ATBÖ) rapor formatına göre aporlaştırmanın bilimsel süreç becerisine, sorgulama becerisine ve yazılı argüman kalitesine etkisi. Yozgat Bozok Üniversitesi. Yozgat.
• Şen, H S., Erişen, Y. (2002). Öğretmen yetiştiren kurumlarda öğretim elemanlarının etkili öğretmenlik özellikleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 99-116.
• Şensoy, Ö. ve Aydoğdu, M. (2008). Araştırma soruşturma tabanlı öğrenme yaklaşımının fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik öz yeterlik inanç düzeylerinin gelişimine etkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 69-93.
• Tarkun, E. (1994). Öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutumları. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (6), 239-253.
• Taşkaya, S. M. (2012) Nitelikli bir öğretmende bulunması gereken özelliklerin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 283-298.
• *Ünlü, P. (2021). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının açık uçlu araştırma sorgulamaya dayalı evde bilim uygulamaları ile ilgili yansımaları. Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practıce Paper in Brief 13 August 2013. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief %2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4&isAllowed=y
• *Yılmaz, S. (2021). Öğretmen adaylarının sorgulama becerilerinin fen öğretimi yeterlik inançları ve karşılaşılan engeller açısından incelenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi. Kırşehir.
• *Yüksel, K. (2019). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının görüşlerine göre sorgulama becerilerinin incelenmesi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi. Erzincan.