TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDE MİLLETLERARASI ÖZEL OKULLAR: MEVCUT DURUM, SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 271 - 295, 30.11.2022

Saadettin Güzel

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de ikamet eden yabancı öğrencilerin devam edebildiği milletlerarası özel okullara ilişkin mevcut durum analiz edilerek bu okullarla ilgili temel sorunlar ile muhtemel risk alanları, literatür ve mevzuat çerçevesinde ortaya konulmuştur. Çalışmada Türkiye’deki milletlerarası özel okulların genel olarak “milletlerarası” olma niteliğinden uzak olduğu, bu okullara yönelik sistematik ve bütüncül bir eğitim politikası oluşturulmadığı, mevzuatın yetersizliği ve okulların eğitim-öğretim süreçlerinin farklılığı nedeniyle denetim süreçlerinde zorluklar yaşandığı, geçici koruma/uluslararası koruma sahibi yabancı öğrencilerin bu okullara kaydının toplumsal entegrasyon sürecini olumsuz etkilediği, okulların açılış sürecinde mütekabiliyet ilkesine riayet edilmediği görülmüş; tespit edilen hususlar doğrultusunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

özel okullar, milletlerarası özel öğretim kurumları, uluslararası okullar

INTERNATIONAL PRIVATE SCHOOLS IN TURKISH EDUCATION SYSTEM: CURRENT SITUATION, PROBLEMS AND SOLUTION SUGGESTIONS

Öz

In this study, the current situation regarding international private schools have been analyzed and the main problems and possible risk areas related to these schools have been revealed within the framework of literature and legislation. In the study, it has been observed that international private schools in Turkey are generally far from being “international”, a systematic and holistic education policy has not been established for these schools, due to the inadequacy of the legislation and the differences in the education and training processes of schools, there are difficulties in the inspection processes, the registration of foreign students under temporary/international protection to these schools adversely affects the social integration process, the principle of reciprocity is not respected in the opening process of the schools. Various suggestions were made in line with the identified issues.

Anahtar Kelimeler

private schools, international private education institutions, international schools

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2012). Türk Eğitim Tarihi. Pegem Akademi Yayınları.
• Altun Aslan, E. (2019). Türkiye’de özel okullaşma. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 263-276.
• Altunya, N. (2019). Anayasa Hukuku Açısından Türkiye’de Eğitim ve Öğrenim Hakkı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Brummitt, N. ve Keeling, A. (2013). Charting the growth of international schools. Pearce, R. (Ed.), International Education and Schools: Moving Beyond the First 40 Years içinde (s. 25–36), Bloomsbury Academic.
• Bunnell, T. (2005). Perspectives on international schools and the nature and extent of local community contact. Journal of Research in International Education, 4(1), 43-63. https://doi.org/10.1177/1475240905050290
• Bunnell, T. (2013). The role of the pioneer international schools and the growth of the international baccalaureate. Pearce, R. (Ed.), International Education and Schools: Moving Beyond the First 40 Years içinde (s. 167–189), Bloomsbury Academic.
• Bunnell, T., Fertig, M. ve James, C. (2016). What is international about International Schools? An institutional legitimacy perspective. Oxford Review of Education, 42(4), 408-423. https://doi.org/10.1080/03054985.2016.1195735
• Clark, N. (2014-8 Temmuz). The booming international schools sector. https://wenr.wes.org/2014/07/the-booming-international-schools-sector
• Çelikel, A. ve Gelgel, G. (2021). Yabancılar Hukuku (Yenilenmiş 26.Bası), Beta Yayın.
• Çiçekli, B. (2007). Yabancılar Hukuku, Seçkin Yayıncılık.
• Gedikli, Y. E. (2020). Ulusal ve uluslararası eğitim kurumları karşılaştırması ve öğrenen profilleri. Uluslararası Maarif Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1.
• GİB-Göç İdaresi Başkanlığı. (Ağustos, 2022). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Hayden, M. (2006). Introduction to International Education. Sage Pub.
• Hayden, M. ve Thompson, J. (2013). International schools: antecedents, current issues and metaphors for the future. Pearce, R. (Ed.), International Education and Schools: Moving Beyond the First 40 Years içinde (s. 3–24), Bloomsbury Academic.
• Haywood, T. (2015). International mindedness and its enemies. Hayden, M., Levy J. ve Thompson J. (Eds.), The SAGE Handbook of Research in International Education (2nd Ed.) içinde (s. 45–58), SAGE.
• Heyward, M. (2002). From international to intercultural: Redefining the international school students. Journal of Research in International Education, 1(1), 9-32.
• Hill, I. (2006). Student types, school types and their combined influence on the development of intercultural understanding. Journal Of Research in International Education, 5(1), 5-33. https://doi.org/10.1177/1475240906061857
• Hill, I. (2010). The International Baccalaureate: Pioneering in Education (The International Schools Journal Compendium Volume IV). Woodbridge, Suffolk: John Catt Educational Ltd.
• Hill, I. (2014). Internationally minded schools as cultural artefacts: Implications for school leadership. Journal of Research in International Education, 13, 175–189. https://doi.org/10.1177/1475240914556199
• ISC Research (t.y.). Data on international schools. https://iscresearch.com/data/
• İzmirlioğlu, A., Kavlak, B. ve Güveyi, Ü. (2019). Türkiye’de özel öğretim kurumları bağlamında yabancıların girişim, çalışma ve sözleşme özgürlüğüne dair kısa bir inceleme. Terazi Hukuk Dergisi, 14(150), 284-292.
• Marshall, J. (2014). Introduction to Comparative and International Education. SAGE Pub.
• Mayer, M. (1968). Diploma: International Schools and University Entrance. New York, NY: The Twentieth Century Fund.
• Mckenzie, M. (2012). Learning from the World and learning for the World: An essay on World schools. Journal of Research in International Education, 11(3), 218-229. https://doi.org/10.1177/1475240912461215
• MEB (2010). Yabancı okullar, azınlık okulları, uluslar arası okullar denetim rehberi, Teftiş Kurulu Başkanlığı. https://www.memurlar.net/common/news/documents/180918/yabanci_ok.pdf
• MEB (2018, 23 Ekim). 2023 eğitim vizyonu. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• MEB (2019). Milli Eğitim Bakanlığı 2019-2023 stratejik planı. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/31105532_Milli_EYitim_BakanlYYY_2019-2023_Stratejik_PlanY__31.12.pdf
• MEB (2021, 21 Eylül). Millî eğitim istatistikleri örgün eğitim 2020/2021. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2020_2021.pdf
• Nagrath, C. (2011, 26 Ağustos). What makes a school international? https://www.tieonline.com/article/87/what-makes-a-school-international-
• Nomer, E. (1962). Teb’a ile Yabancının Hukuki Müsavatı, Baha Matbaası.
• Özbek, N. (2000). Türkiye’deki Yabancıların Öğrenim ve Öğretim Özgürlüğü, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.
• Renaud, G. (1974). Experimental Period of the International Baccalaureate: Objectives and Results. The UNESCO Press.
• Sylvester, R. (1998). Through the lens of diversity. Hayden M. ve Thompson J. (Eds.), International Education: Principles and Practice içinde (s. 184–196), Kogan Page.
• Sylvester, R. (2002). The “first” international school. Hayden, M., Thompson J.J. ve Walker G. (Eds.), International Education in Practice içinde (s.3-17), Kogan Page.
• Sylvester, R. (2015). Historical resources for research in international education (1851-1950). Hayden, M., Levy J. ve Thompson J. (Eds.), The SAGE Handbook of Research in International Education (2nd Ed.) içinde (s. 13-27), Kogan Page.
• Şamlıoğlu, K. (2020). Tarihi seyir içerisinde Türkiye’de uluslararası okullar. Uluslararası Maarif Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 2.
• TBMM, (1985). Özel öğretim kurumları kanununun bir maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun tasarısı ve millî eğitim komisyonu raporu. https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d17/c019/tbmm17019020ss0349.pdf
• Terwilliger, R. I. (1972, Mart). International schools-cultural crossroads. The Educational Forum, Vol:36, No:3, s.359-363.
• Timur, H. (1945). Türkiye'de bulunan yabancıların okuma ve okutma hürriyetleri bakımından durumu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2), 271-287.
• TMV-Türkiye Maarif Vakfı. (2021). Beşinci yılında Türkiye Maarif Vakfı. https://turkiyemaarif.org/uploads/FaaliyetRaporu/TR1.pdf
• UNHCR, (2011). Ensuring access to education. http://www.unhcr.org/protection/operations/4ea9552f9/ensuring-access-education.html
• Vahapoğlu, M. H. (2005). Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar. MEB Yayınları. Yıldız, M. (2021). Türkiye’de özel öğretim: gelişim, mevcut durum ve projeksiyonlar. Uluslararası Maarif Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 3.