Modern Zamanlarda Türk Evinin Yeniden İnşası: Akın Evi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 3, 253 - 271, 02.01.2025

Suphi Saatçi , Durmuş Baysal , Serkan Akın

https://doi.org/10.46740/alku.1543165

Öz

Türk Evi idealinin akademik söylemde ele alınması, mimarlık alanında önemli bir tartışma konusu olarak öne çıkmaktadır. Değişen şartlara rağmen, düşük yoğunluklu olsa da Türk Evi kavramı araştırma konusu olmaya devam etmiş, morfoloji, tipoloji ve yapı teknolojileri gibi mimari çalışmaların bir parçası olmuştur. 1970'lerden itibaren artan eleştirilere rağmen, bu kavram kurumsallaşmış ve Osmanlı veya Anadolu konut kültürünü bu kavramın paradigmaları içinde tartışmak kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu makalede, ideal "Türk Evi"ne yüklenen anlamların ve dünya ölçeğinde insanlığı bekleyen ekolojik ve sosyokültürel krizlere karşı "Türk Evi" modelinin inşa edilebilirlik, sürdürülebilirlik, enerji verimliliği ve kullanıcı odaklı tasarım açısından çözümün bir parçası olabileceği “Akın Evi” örneği üzerinden anlatılmaktadır. Araştırma unutulmaya yüz tutmuş olan "Türk Evi" kavramını yeniden canlandırarak, geleneksel inşa tekniklerinin basit, kolay, sade ve mevzuata uygun olduğunu, geleneksel inşa tekniklerini kullanarak insanlara kendi evlerini yapabileceklerini göstermektedir. Ayrıca, geleneksel “Türk Evinin” adaptif yeniden kullanım potansiyeli ve bağlamsal duyarlılığı, modern mimarlık pratiklerinde dikkate alınması gereken önemli unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda Türk evleri ve sürdürülebilirlik konusunda daha fazla araştırma yapılması ve literatürün genişletilmesi, geleneksel mimarinin sürdürülebilirlik potansiyelini daha iyi anlamamıza ve çevre dostu yapı tasarımları için ilham kaynağı sağlamamıza yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Evi, Sürdürülebilirlik, Tasarım, Türk Evi.

Etik Beyan

Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Destekleyen Kurum

Yazar(lar) bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Reconstruction Of The Turkish House İn Modern Times: The Akın House Example

Öz

The academic discourse on the Turkish House ideal has emerged as an important topic of discussion in the field of architecture. Despite changing conditions, the concept of the Turkish House, albeit low-density, has continued to be a subject of research and has become a part of architectural studies such as morphology, typology and construction technologies. Despite increasing criticism since the 1970s, this concept has become institutionalized and it has become inevitable to discuss the Ottoman or Anatolian housing culture within the paradigms of this concept. This article explains the meanings attributed to the ideal "Turkish House" and how the "Turkish House" model can be a part of the solution in terms of constructability, sustainability, energy efficiency and user-centered design against the ecological and sociocultural crises awaiting humanity on a global scale, through the example of the "Akın House". The research revives the forgotten concept of the "Turkish House" and shows that traditional construction techniques are simple, easy, plain and compliant with legislation, and that people can build their own homes using traditional construction techniques. In addition, the adaptive reuse potential and contextual sensitivity of the traditional "Turkish House" stand out as important elements to be considered in modern architectural practices. In this context, further research and expansion of the literature on Turkish houses and sustainability can help us better understand the sustainability potential of traditional architecture and provide inspiration for environmentally friendly building designs.

Anahtar Kelimeler

Traditional Turkish House, Sustainability, Design, Turkish House.

Kaynakça

• [1] Y. Arslan, “Bir Türk evinde yaşamak ister misiniz?” [Online]. Available: https://www.lacivertdergi.com/dosya/2020/05/21/bir-turk-evinde-yasamak-ister-misiniz [Erişim Tarihi:19.11.2024].
• [2] S. Akın, “Modern zamanlar sonrası Türk evinin yeniden inşa önerisi” Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, 2024.
• [3] Y. Göğebakan, “Karakteristik Bir Değer Olan Geleneksel Türk Evi’nin Oluşumunu Belirleyen Unsurlar ve Bu Evlerin Genel Özellikleri,” İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, Cilt. 1, Sayı. 1, S. 41–55, 2015.
• [4] E. B. Burkut, “Türk Evi’nin Mimari Özellikleri,” [Online]. Available: https://acikerisim.fsm.edu.tr/xmlui/handle/11352/3196 [Erişim Tarihi:19.11.2024].
• [5] E. Ç. Karakök, “Bir Geleneksel Türk Evini Geleceğe Aktarmak: Erdoğan Kalay Evi ve Koruma Önerileri,” Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, Cilt. 4, Sayı.10, S. 85–100, Kasım. 2017.
• [6] B. Kiral, “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi,” Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 15, S. 170–189, 2020.
• [7] R. Sak, İ. T. Ş. Sak, Ç. Ö. Şendil, E. Nas, “Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi,” Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 1, S. 227–256, Mayıs. 2021.
• [8] S. Çekirge, “Sanayileşmenin Kentleşmeye Etkisi: Kırıkkale Örneği,” Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale, 2013.
• [9] TUIK, “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2023,” [Online]. Available: https://data.tuik.gov.tr/ [Erişim Tarihi:19.11.2024].
• [10] M. F. Çan, “Kentleşme, Sanayileşme ve Kalkınma Etkileşimi,” 2010.
• [11] B. Bera, S. Chinta, D. A. Mahajan, A. Sailaja, R. Mahajan, and A. Professor, “Urbanization and Its Impact on Environmental Sustainability: A Comprehensive Review,” 2023.
• [12] M. Dikici, “Kentleşme,” [Online]. Available: https://mehmetdikici.com.tr/kentlesme/ [Erişim Tarihi:19.11.2024].
• [13] M. Dikici and M. Aksel, “Comparison of Drought Indices in the Case of the Ceyhan Basin,” International Journal of Environment and Geoinformatics, vol. 8, no. 2, pp. 113–125, Jun. 2021.
• [14] G. W. Evans, “The Built Environment and Mental Health,” 2003.
• [15] R. S. Ulrich, “View through a window may influence recovery from surgery,” Science, vol. 224, no. 4647, pp. 420–421, 1984.
• [16] Ş. İncedemir ve K. R. Kavas, “Türk Evi Kavramının Tarih Yazımı Üzerine Bir İnceleme,” Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 10, S. 74–86, Kasım. 2021.
• [17] S. H. Eldem, Yapı. İstanbul: Birsen Yayınevi, 2020.
• [18] C. E. Arseven, Sanat Ansiklopedisi I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1983.
• [19] Ö. G. Ş. Küçükerman, Anadolu Mirasında Türk Evleri, 1. Baskı. T.C. Kültür Bakanlığı, 1995.
• [20] H. Y. F. Yürekli, Türk Evi Gözlemler Yorumlar, 2. Baskı. İstanbul: Yem Yayın, 2007.
• [21] N. Yilmaz Erkovan and L. Özgenel, "“Bir “Ara Çevre” Olarak Yayla Evi: Antalya, Gazipaşa Bağlamı," Mediterranean Journal of Humanities, vol.13, pp.311-328, 2023.
• [22] E. S. Hattap, “Examining the traditional Turkish house in terms of sustainability,” MOJ Ecology & Environmental Sciences, vol. 8, no. 6, pp. 225–227, Nov. 2023.
• [23] E. Akar, A. Kanoğlu, and D. A. Yazıcıoğlu, “A Database Model for Contaıner Use In Producıng Sustaınable Housıng: Consensus,” Academic Research International, vol. 8, no. 2, 2017.
• [24] Y. C. Aydin, P. A. Mirzaei, and S. Akhavannasab, “On the relationship between building energy efficiency, aesthetic features and marketability: Toward a novel policy for energy demand reduction,” Energy Policy, vol. 128, pp. 593–606, May 2019.
• [25] M. S. Pulungan, “Islamic civilization and globalization in the modern era,” IPERCOP, vol. 1, no. 1, pp. 36–43, 2024.
• [26] M. Ülker, “Teknolojik İlerleme Refah Getirdi mi,” [Online]. Available: https://muratulker.com/ [Erişim Tarihi:19.11.2024].
• [27] Ö. Demir, M. Acar, M. Toprak, F. Oğuz, S. Oğuz, Uluslararası Politik Ekonomi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2018.
• [28] U. Tuztaşı ve İ. Y. Aşkun, “‘Türk Evi’ İdealleştirmesinde ‘Osmanlı Evi’ ve ‘Anadolu Evi’ Kavramlarının Ortaklıklarına İlişkin İşlevsel Açıklamalar,” bilig, Sayı. 66, S. 273–296, 2013.
• [29] Ö. Karakayacı, Cumhuriyet Dönemi Kent Planlama ve Kentleşme Politikaları, 1. Baskı. Ankara: TASAV, 2023.
• [30] S. Saatçi, Kerkük Evleri. Ötüken Neşriyat, 2013.