ALGISAL BOYUT BAĞLAMINDA MÜZİK DİNLEME BİÇİMLERİ VE MODELLEMELERİ

Yıl 2022, Cilt: VIII Sayı: 16, 219 - 233, 20.09.2022

Alper Mat

Öz

Dinleme eylemi üzerine çeşitli disiplinler tarafından farklı yaklaşımlarla yapılan bir çok çalışma bulunmaktadır. Dinleme biçimleri kavramını kullanarak yapılmış bir dizi kuramsal çalışma, dinleme eyleminin algısal boyutunu açıklamayı amaçlamıştır. Bu kavram dinlemeyi, işitme becerileri, algısal dikkat ve dinleme durumu gibi bağlamlarla ilişkilendirerek ele alır. Dinleme biçimleri modellemeleri sadece müziği değil, gündelik hayatta karşımıza çıkan tüm sesleri nasıl ve neden dinlediğimizi anlamlandırmaya çalışır. Her dinleyici kendine özgü işitsel algıya sahiptir ve bu algıyı etkileyen faktörler dinleme durumu, duygusal durum, aşinalık, müzik tercihi ve beğenisi, işitsel beceriler, müziksel eğitim düzeyi ve kültürel sermaye gibi değişkenleri içerir. Dolayısıyla çok sayıda değişkenden etkilenen dinleme eylemi, kavramsallaştırılması oldukça zor bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu derleme makale, literatürde kabul görmüş dinleme biçimleri modellerini incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dinleme Biçimleri, Müzik Algısı, İşitsel Beceriler

Teşekkür

Prof. Dr. Fırat Kutluk

Kaynakça

• Chion, Michel (1994). Audio-Vision: Sound on Screen. New York: Columbia University Press.
• Dibben, Nicola (2001). “What do we hear, when we hear music?: Music perception and musical material”, Musicae Scientiae, Vol 5 (2), ss 161-194.
• Draper, P. (2013). “On critical listening, musicianship and the art of record production”, Journal on the Art of Record Production, Sayı 8(1), ss 1-12.
• Gaver, William W. (1988). Everyday Listening and Auditory Icons. (Doktora Tezi). University of California, Cognitive Science and Psychology, San Diego.
• Hawking, S. ve Mlodinow, L. (2010). The Grand Design. New York: Bantam Books.
• Kane, Brian (2014). Sound Unseen: Acousmatic Sound in Theory and Practice. Amerika: Oxford University Press.
• Madsen C. K. ve Geringer J. M. (1990). “Differential Patterns of Music Listening: Focus of Attention of Musicians versus Nonmusicians”, Bulletin of the Council for Research in Music Education, Sayı 105, ss 45-57.
• Madsen C. K. ve Geringer J. M. (2000). “A Focus of Attention Model for Meaningful Listening”, Bulletin of the Council for Research in Music Education, Sayı 147, The 18th International Society for Music Education ISME Research Seminar, ss 103-108.
• Schaeffer, Pierre (2004), Acousmatics. C. Cox ve D. Warner (Ed.), Audio Culture: Readings in Modern Music içinde (76-81). New York: The Continuum International Publishing Group Ltd.
• Supper, A. ve Bijsterveld, K. (2015). “Sounds Convincing: Modes of Listening and Sonic Skills in Knowledge Making”, Interdisciplinary Science Reviews, Vol 40, No 2, ss 124-144.
• Stockfelt, Ola (1997), Adequate Modes of Listening. D. Schwarz, A. Kassabian ve L. Siegel (Ed.), Keeping Score: Music, Disciplinarity, Culture içinde (129-146). University of Virginia Press.
• Tuuri, K., Mustonen, M. ve Pirhonen, A. (2007). “Same sound Different meanings: A Novel Scheme for Modes of Listening”, Proceedings of Audio Mostly, ss 13-18.
• Tuuri, K. ve Eerola, T. (2012). “Formulating a Revised Taxonomy for Modes of Listening”, Journal of New Music Research, Vol 41, No 2, ss 137-152.