Müziğin Evriminde “YENİ”; Kitle Ürünleriyle İlişkimiz Nasıl Değişti?

Yıl 2022, Cilt: VIII Sayı: ÖZEL SAYI, 337 - 347, 20.11.2022

Fırat Kutluk Özge Cesur

Öz

“Yeni”, müzik tarihinin en sık kullanılan sözcüklerinden biridir. 14. yüzyılda yeşermeye başlayan Yeniden Doğuş, müziğin artık farklı bir yöne gittiğini gösterir. Caccini, 1602 yılında basılan şarkılarına “Yeni Müzik” adını verir (Le Nuove Musiche). Sonrasında yeni reçitatif, yeni opera gibi adlandırmalar, Yeni Alman Okulu gibi oluşumlar ve Schumann’ın 1834 yılında yayımlanmaya başlayan dergisindeki yeni sözcüğü (Neue Zeitschrift für Musik), 20. Yüzyılın radikal “Yeni Müzik” söylemiyle sürer. Müzik günümüzde de her şeyiyle değişmeye devam ediyor. Sanatçı profili, izlerkitle, delik açılan ya da tel eklenen çalgılar, konser geleneği, müzik türleri, üretim ve seslendirme biçimleri, seslendirilen mekanlar…Günümüzde adından ne olduğunu anlamanın mümkün olmadığı ana türlerin yanı sıra alt müzik türlerinin de mantar gibi türediğini rahatça görebiliyorsunuz. Fark, çeşitliliğin artması ve müzik tüketiminin müthiş hızı. Demografik yapının değişimi kaçınılmaz, bu da yeni müzik beğenileri ve talepleri anlamına geliyor. Teknoloji, her boyutuyla ağırlığını koyuyor. Müzik software’leri müziği yapmaktan seslendirmeye, nota yazmaya, sesleri sentetikleştirmeye, vokal partları “doğru notalara çekmeye”, kısaca her şeye yarıyor! Radyo ve televizyon biçim değiştirdi, web siteleri, sosyal medya platformları ve kimi uygulamalar (application) dileyene kendi yayınını yapma şansı tanıdı. Dolayısıyla müziğin yaşamımızdaki yeri, yıllar önce araştırmacıların ısrarla söylediği biçim ve oranın binlerce kat üzerine çıktı.

Anahtar Kelimeler

yeni, müzik türü, izlerkitle, müzik paylaşımı

Kaynakça

• Bagdikian, B. (2016). Yeni Medya Tekeli (Çev: E. Eminel). Ankara: Akılçelen Kitaplar.
• Bektaş, E. (2021). Performans ve Mekan Bağlamında Kars Aşıklık Geleneğinin Dönüşümü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Castells, M. (2020). İnternet Galaksisi – İnternet, İş Dünyası ve Toplum Üzerine Düşünceler (Çev: T. Hasdemir). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Cesur, Ö. (2020). Konser Geleneğinde Yeni Boyut; Dijital Konserlerde Mekan ve Seyirci. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Craft, R. (1962). Stravinsky in Conversation with Robert Craft. London: Penguin Books.
• DeNora, T. (2004). Music in Everyday Life. UK: Cambridge University Press.
• Eco, U. (2020). Günlük Yaşamdan Sanata (Çev: K. Atakay). İstanbul: Can Yayınları.
• Hansen, P. (1969). An Introduction to Twentieth Century Music. Boston: Allyn an Bacon Inc..
• Hepp, A. (2014). Medyatikleşen Kültürler (Çev: Bozdağ ve Devrani). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Kutluk, F. (1997). Müziğin Tarihsel Evrimi. İstanbul: Çiviyazıları.
• Lehrer, J. (2009). Proust Bir Sinirbilimciydi (Çev: F. Aydar). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Tagg, P. (2012). Music’s Meaning, a Modern Musicology for non-musos. New York: MMMSP.
• Thompson, J. B. (2019). Medya ve Modernite (Çev: S. Öztürk). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Webern, A. (1998). Yeni Müziğe Doğru (Çev: A. Bucak). İstanbul: Pan Yayınları.
• Aşık Günay Yıldız, Görüşme, Kars, 07 Mayıs 2019
• Aşık Mahmut Karataş, Görüşme, Kars, 08 Mayıs 2019